Ιερά ηρωικά σύμβολα και μεγάλες πολιτικές αντιφάσεις
Προτεινόμενα θέματα
Eκθεση Β και Γ λυκείου

Δεν είναι ωραίο το έργο που αρχίσαμε να βλέπουμε κάθε 28η Οκτωβρίου και 25η Μαρτίου με την παρέλαση των μαθητών και τη σημαία. Δεν είναι ωραία η σύγκρουση ανάμεσα σε πατριώτες και αξιοκράτες ούτε ο δημόσιος διάλογος εάν μπορεί να κρατάει τη σημαία Αλβανός μαθητής που κατάφερε να είναι άριστος.
Παρά τα φαινόμενα, ωστόσο, το λάθος δεν είναι με το μέρος εκείνων που φωνάζουν πως τη σημαία πρέπει να την κρατούν χέρια Ελλήνων. Αυτό που είναι παρωχημένο, αντίθετο με την ευρωπαϊκή εποχή μας και αντιδημοκρατικό είναι η ίδια η στρατιωτική παρέλαση με τη σημαία μπροστά. Κι αυτό γιατί η στρατιωτική παρέλαση των μαθητών και όλα όσα συμβολίζει, πράγματι απαιτούν τη σημαία να την κρατάει εκείνος που αύριο θα πολεμήσει για την πατρίδα. Το ζήτημα επομένως είναι αν το ίδιο το σχολείο ετοιμάζει στρατιώτες έτοιμους να πεθάνουν αύριο για την πατρίδα, οπότε είναι εύλογο η νεολαία να παρελαύνει στρατιωτικά, τραγουδώντας εμβατήρια και τη σημαία να την κρατούν Έλληνες μαθητές. Αν, αντίθετα, το σχολείο ετοιμάζει τους αυριανούς Έλληνες ως πολίτες ενός κράτους με σύνορα αδιαπραγμάτευτα, για να γίνουν συνειδητοί πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι διαφορές συμφερόντων θα λύνονται με διάλογο, ενώ οι πολιτισμικές διαφορές θα γίνονται σεβαστές, και τέλος η ειρήνη θα έχει την πρώτη προτεραιότητα, τότε το σχολείο δεν πρέπει να κάνει στρατιωτικές παρελάσεις. Τότε το σχολείο πρέπει να βρίσκει εναλλακτικούς και μοντέρνους τρόπους για να ερμηνεύσει στα μάτια των νέων τους πολέμους του παρελθόντος και να τιμήσει την ιστορία.
Με άλλα λόγια, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι όσοι φωνάζουν πως τη σημαία πρέπει να την κρατούν χέρια Ελλήνων είναι απολύτως συνεπείς με το πρότυπο του πατριωτισμού που συμβολίζει η στρατιωτική παρέλαση των μαθητών. Το πρότυπο αυτό ωστόσο ανήκει σε άλλες εποχές, όταν η εθνική πολιτική διεκδικούσε εδάφη και ήταν επεκτατική. «Όποιος κρατάει τη σημαία πρέπει να είναι έτοιμος να σκοτώσει και να σκοτωθεί για την πατρίδα», ισχυρίζονται πολλοί ακόμα και σήμερα.
Οι στάσεις αυτές όμως είναι πολύ πιθανό ότι θα οξύνουν ακόμη περισσότερο ρατσιστικές συμπεριφορές στο σχολείο, ενώ θα προκαλέσουν μακροπρόθεσμα κοινωνικά προβλήματα. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι δεν είναι δυνατό να γεφυρωθεί αυτόματα ο εθνικισμός άλλων εποχών με τις δημοκρατικές απαιτήσεις της ενσωμάτωσης των παιδιών μεταναστών στα σχολεία. Το ελληνικό σχολείο είναι ακόμα παγιδευμένο στην εθνικιστική μυθολογία του 19ου αιώνα, δηλαδή στους εθνικούς μύθους που νομιμοποιούν τη διεκδίκηση εδαφών και προετοιμάζουν τους επεκτατικούς πολέμους. Τα βιβλία ιστορίας από το δημοτικό ως το λύκειο, έχουν αναλυθεί επιστημονικά και έχει επισημανθεί ότι καλλιεργούν μια εθνική ταυτότητα εύθραυστη και ανασφαλή, απολύτως ακατάλληλη για να βαδίσουν οι νέες γενιές στο ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας.
Πράγματι, η ιστορία του σχολείου είναι σε μεγάλο ποσοστό μυθολογία. Ο σημαντικότερος λόγος είναι ότι τα εγχειρίδια ιστορίας αποσιωπούν τη σύγχρονη διάσταση της έννοιας έθνος, εμφανίζουν το ελληνικό έθνος σαν οντότητα περίπου αιώνια που την ενώνουν δεσμοί αίματος, σαν μια οικογένεια με απόλυτη ομοιογένεια, ανεπηρέαστη πολιτισμικά από τα κοινωνικά γενόμενα και την πορεία της ιστορίας. Η ιστορία του σχολείου διαιρεί τον κόσμο σε «εμάς» τους Έλληνες και τους «άλλους» λαούς. Αποδίδει σε «εμάς» μόνο δίκαια, ενώ στους «άλλους» αποδίδει άδικα και «συμφέροντα». Αποδίδει όλα τα επιτεύγματα και τις πολεμικές νίκες στα χαρίσματα και στον ηρωισμό των Ελλήνων, ενώ όλα τα λάθη και τις πολεμικές ήττες στην αγριότητα των εχθρών και την αδιαφορία των συμμάχων, εμφανίζοντας έτσι την εκάστοτε ηγεσία του ελληνικού κράτους απολύτως ανεύθυνη για τις ήττες και τις καταστροφές. Η ιστορία του σχολείου ονομάζει απελευθερωτικούς συλλήβδην όλους τους πολέμους του ελληνικού κράτους και άρα εμφανίζει σαν αμυντική την επεκτατική πολιτική άλλων εποχών. Με τη διαίρεση των λαών σε «εμάς» και τους «άλλους» η ιστορία του σχολείου, κατασκευάζει έμμεσα μια εικόνα «κακών» και «καλών» λαών και αυτή η ρατσιστική γενίκευση εμποδίζει επιπλέον τη δυνατότητα να σκεφθούν οι μαθητές οποιαδήποτε πιθανή συμμαχία και σύναψη σχέσεων με τους «κακούς» λαούς.
Η εθνική ταυτότητα που καλλιεργείται λοιπόν στο σχολείο ανήκει σε εποχές περασμένες, εποχές των επεκτατισμών και των ηρώων. Δεν προετοιμάζει για την αποδοχή της πραγματικότητας που καθορίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση, το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, η αυξανόμενη παρουσία αλλοδαπών, τόσο Ευρωπαίων πολιτών όσο και μεταναστών εργαζομένων.
Αν το σχολείο αρχίσει να διδάσκει ιστορία στη θέση της εθνικής μυθολογίας, θα βρεθούν και άλλοι τρόποι εορτασμού από τη στρατιωτική παρέλαση. Αν πάψει η σχολική ιστορία να εξυμνεί τον ελληνικό ηρωισμό, θα μάθει στα παιδιά να ξεχωρίζουν ανάμεσα στους επιθετικούς και τους αμυντικούς πολέμους του παρελθόντος και έτσι να καταλαβαίνουν τις νίκες άρα και τις ήττες. Αν πάψει η σχολική ιστορία να εμφανίζει ανεύθυνους όλους τους κρατικούς ηγέτες, θα σταματήσει να εξυμνεί τον Ιωάννη Μεταξά για το ηρωικό του «όχι» και θα αποπειραθεί να ερμηνεύσει γιατί ο φιλοναζιστής δικτάτορας τοποθέτησε το 1940 την Ελλάδα στο πλευρό των Άγγλων.
Πράγματι δεν είναι δυνατό να γεφυρωθεί ο εθνικισμός άλλων εποχών με τις δημοκρατικές απαιτήσεις της ενσωμάτωσης των παιδιών μεταναστών στα σχολεία.

Διασκευασμένο απόσπασμα από επιφυλλίδα της Άννας Φραγκουδάκη
καθηγήτριας Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
«ΤΑ ΝΕΑ» 17-11-2001
Ερωτήσεις-Ζητήματα:

1. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις
(25 μονάδες)

2. «..το σχολείο πρέπει να βρίσκει εναλλακτικούς και μοντέρνους τρόπους για να ερμηνεύσει στα μάτια των νέων τους πολέμους του παρελθόντος και να τιμήσει την ιστορία.». Να αναπτύξετε αυτήν την άποψη σε μία παράγραφο 80-100 λέξεων.
(10 μονάδες)

3. α) Να βρείτε τα δομικά στοιχεία της 5ης παραγράφου.
(5 μονάδες)
3. β) Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η 5η παράγραφος;
(5 μονάδες)
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας και για τα δύο υποερωτήματα

4. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για τις παρακάτω λέξεις
Παρωχημένο, εύλογο, οξύνουν, έγκειται, αποσιωπούν.
(5 μονάδες)

5. «Όλοι διαφορετικοί. Όλοι ίσοι» είναι ο τίτλος μίας ευρωπαϊκής διαφημιστικής εκστρατείας στην οποία συμμετέχετε γράφοντας ένα άρθρο που θα συμπεριληφθεί μαζί με άλλων μαθητών από όλη την Ευρώπη σε νεανικό περιοδικό. Ποιοι είμαστε «εμείς» και ποιοι είναι οι «άλλοι» στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και σε ποιους παράγοντες οφείλονται οι συμπεριφορές και αντιλήψεις κάθε μορφής ρατσισμού; Πώς θα μπορούσε το σχολείο να συμβάλλει στην πρόληψη και θεραπεία του ρατσισμού σήμερα; Ποιοι άλλοι φορείς μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο σε αυτό το ζήτημα; (400-500λέξεις)
(50 μονάδες)

Καλή τύχη..


Απαντήσεις
Απαντήσεις Έκθεση Β΄ 13/4/2008

1. Η Άννα Φραγκουδάκη θέτει το θέμα του ρατσισμού στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και ειδικότερα στο χώρο της εκπαίδευσης. Με αφορμή περιστατικά που αφορούσαν το ζήτημα της παρέλασης, σχολιάζει στάσεις απέναντι σε μετανάστες που συμμετέχουν στις παρελάσεις ως σημαιοφόροι. Η κα. Φραγκουδάκη αιτιολογεί τις συμπεριφορές τονίζοντας ότι συνάδουν με τους παραδοσιακούς σκοπούς της εκπαίδευσης. Ωστόσο εξηγεί ότι αυτοί διαφοροποιούνται στα πλαίσια της ενωμένης Ευρώπης, καθώς οι λαοί συνεργάζονται αρμονικά χωρίς ρατσιστικές προκαταλήψεις του παρελθόντος. Τέλος, εντοπίζει έναν σημαντικό παράγοντα διαμόρφωσης ρατσιστικών αντιλήψεων, όπως αναδεικνύεται μέσα από τα βιβλία ιστορίας στο ελληνικό σχολείο και προτείνει να ανανεωθεί πλήρως το περιεχόμενό τους. Θεωρεί δηλαδή ότι ο εθνικισμός δεν έχει θέση στην σύγχρονη εκπαίδευση, ενώ οι εθνικοί μύθοι πρέπει να αντικατασταθούν από επιστημονική προσέγγιση της ιστορίας.

2. Τα τελευταία χρόνια διατυπώνεται συχνά η άποψη ότι οι φορείς της εκπαίδευσης πρέπει να εφαρμόζουν εναλλακτικούς και μοντέρνους τρόπους για να ερμηνεύσουν και να τιμήσουν την ιστορία. Πράγματι η ανάγκη αυτή προκύπτει μέσα από το γεγονός ότι οι σημερινοί μαθητές ζουν σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο, με προηγμένα τεχνολογικά επιτεύγματα και πληθώρα ερεθισμάτων. Επομένως είναι δύσκολο να κατανοήσουν γεγονότα που έχουν συμβεί στο μακρινό για αυτούς παρελθόν και ενδεχομένως να θεωρούν γραφικό το έθιμο της παρέλασης και αναχρονιστική τη διδασκαλία της ιστορίας. Η διδασκαλία λοιπόν πρέπει να εκσυγχρονιστεί με τη βοήθεια της επιστήμης και της τεχνολογίας ώστε οι μαθητές να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην έρευνα και ερμηνεία του παρελθόντος.

3. α) θεματική πρόταση : «Πράγματι… μυθολογία.»
λεπτομέρειες /σχόλια : « Ο σημαντικότερος λόγος…άλλων εποχών»
κατακλείδα / συμπέρασμα : «Με τη διαίρεση…..λαούς»
β) Η πέμπτη παράγραφος του κειμένου αναπτύσσεται με τη μέθοδο της αιτιολόγησης.

Στη θεματική πρόταση δηλώνεται μία θέση η οποία θεωρείται αυθαίρετη αν δεν δοθούν εξηγήσεις και δεν αιτιολογηθεί. Αναπτύσσεται λοιπόν η αιτιολόγηση αυτής της θέσης με λεπτομέρειες και σχόλια που δίνουν επαρκή στοιχεία. Οι λέξεις «Ο σημαντικότερος λόγος είναι…» επίσης δείχνουν ότι πρόκειται για ανάλυση αιτίων. Τέλος στην κατακλείδα παραθέτει ακόμα μία διάσταση του προβλήματος που θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως αποτέλεσμα, είναι όμως ένα λογικό συμπέρασμα που προκύπτει από την αιτιολόγηση.

4. παρωχημένο = αναχρονιστικό, ξεπερασμένο
εύλογο = λογικό, βάσιμο, δικαιολογημένο (αναμενόμενο)
οξύνουν = εντείνουν, επιτείνουν
έγκειται = εντοπίζεται, βρίσκεται, ενυπάρχει, συνίσταται
αποσιωπούν = αποκρύπτουν, συγκαλύπτουν
5.
• Ευφάνταστος τίτλος, δομή, έκφραση και οργάνωση άρθρου, 5-6 παράγραφοι

• Αναφορές στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες, στην παγκοσμιοποίηση, στην τεχνολογία
• Διαίρεση των μορφών ρατσισμού στην ελληνική κοινωνία («εμείς» και οι «άλλοι»)
• Αίτια ρατσισμού κάθε είδους (οικονομικά, μορφωτικά, ψυχολογικά, ιδεολογικά, εκπαιδευτικά, πολιτικά, εργασιακά, κοινωνικά….)
• Ο ρόλος του σχολείου: διαπολιτισμική εκπαίδευση,ανθρωπιστική παιδεία, αναμόρφωση σχολικών βιβλίων και προγραμμάτων, πρόσληψη εκπαιδευτικών από κοινωνικά και ιδεολογικά αποκλεισμένες ομάδες, εκπαίδευση για την ειρήνη και την διαφορετικότητα (ανάδειξη της διαφορετικότητας, όχι αφομοίωση), καλλιέργεια-εξάσκηση κοινωνικών δεξιοτήτων και συναισθηματικής ευφυΐας
• Άλλοι φορείς (επιγραμματικά): ΜΜΕ πολύ σημαντική συμβολή , κράτος-νόμοι, κοινωνικές ομάδες, οικογένεια καταλυτική παρέμβαση, πνευματικοί άνθρωποι

Ευθύνη θεσμών – φορέων κοινωνικοποίησης
Οικογένεια: Ανωριμότητα γονέων – χαμηλό πνευματικό επίπεδο, έλλειψη σεβασμού στην προσωπικότητα του παιδιού μέσω καταπίεσης, υπερπρο¬στασίας ή και άκριτου φιλελευθερισμού. Κρίση θεσμού – γονείς με πολλα¬πλούς και αλληλοσυγκρουόμενους ρόλους, έλλειψη επαφής και επικοινω¬νίας ανάμεσα στα μέλη – «χάσμα γενεών», εγκλωβισμός των ατόμων – με¬λών και ιδιαίτερα των γονέων στις απόψεις τους – ενδοοικογενειακές συγ¬κρούσεις. Το σπίτι σήμερα έχει απολέσει σε μεγάλο βαθμό το νόημα της ε¬στίας, η οικία δεν είναι πλέον οικεία και μετατρέπεται σε κέντρο διερχομέ¬νων, ενισχύεται η απομάκρυνση από τις οικογενειακές παραδόσεις. Αλλαγή δομής και ρόλων της οικογένειας – νέα θέση της γυναίκας στο οικογενειακό περιβάλλον.
Σχολείο: Απουσία διαμόρφωσης σφαιρικού- ηθικού ανθρώπου, στείρα αποστήθιση γνώσεων, τυποποίηση διδασκαλίας, άγονος εγκυκλοπαιδισμός. Η εκπαίδευση αποκτά κάτι από την ψυχρή και υπολογιστική λογική της τε¬χνοκρατίας, αδυνατεί να ακολουθήσει τις νέες πνευματικές κατακτήσεις και εξελίξεις, η εκπαίδευση διδάσκει, αλλά δεν εμπνέει, οδηγεί στην εκμάθηση και όχι στη μάθηση. Η μηχανική παρακολούθηση μαθημάτων προσφέρει γνώση χρησιμοθηρική και εμπορευματοποιημένη, που δεν απελευθερώνει αλλά αντίθετα οδηγεί σε ποικίλες αρνητικές καταστάσεις. Στόχος -πανάκεια γίνεται το πτυχίο, έλλειψη υποδομής για την καλλιέργεια ενδια¬φερόντων και την ομαλή κοινωνικοποίηση των νέων.
ΜΜΕ: Ανευθυνότητα λειτουργών, παραπληροφόρηση – προπαγάνδα, τα ΜΜΕ, αντί να είναι κανάλια ιδεολογίας, γίνονται τα ίδια ιδεολογία. Εμπορευ¬ματοποίηση των μέσων με στόχο την αποκλειστικότητα και το κέρδος -διαβρώνεται ο χαρακτήρας τους ως φορέων κοινωνικοιπολιτικής αγωγής. Καταιγισμός μηνυμάτων-σύγχυση, δημιουργείται μια ιδιότυπη μάζα αμέ¬τοχων – συμμετεχόντων, που ουσιαστικά δεν αναβαθμίζονται πνευματικά. Προβολή αρνητικών προτύπων (π.χ. επιτυχημένος άνθρωπος είναι όποιος έχει. άφθονα οικονομικά μέσα, η βία που προβάλλεται μέσω της δραματοποίησης της σχετικής ειδησεογραφίας ή της ηρωοποίησης αντικοινωνικών τύπων), ώστε αρκετά συχνά εκτοπίζονται θετικά υποδείγματα ζωής από τα ΜΜΕ

Τα μάρμαρα του Παρθενώνα

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

Όταν χτίστηκε ο Παρθενώνας, κατά την περίοδο 447- 432 π.Χ., κατασκευάστηκαν τρεις ομάδες γλυπτών για τη διακόσμησή του: οι μετόπες, η ζωφόρος και τα αετώματα. Από αυτά, οι μετόπες και η ζωφόρος αποτελούσαν μέρος του οικοδομήματος του ναού. Δεν κατασκευάστηκαν πρώτα και έπειτα τοποθετήθηκαν ψηλά στον Παρθενώνα, αλλά σκαλίστηκαν στις πλευρές του αφού είχε ολοκληρωθεί η κατασκευή του.
Οι μετόπες ήταν ξεχωριστά γλυπτά υψηλής ανάγλυφης δημιουργίας. Υπήρχαν 92 μετόπες, 32 σε κάθε πλευρά και 14 σε κάθε άκρη. Κάθε μετόπη χωρίζονταν από τις γειτονικές της με μια απλή αρχιτεκτονική διακόσμηση που ονομάζεται τρίγλυφο.Οι μετόπες ήταν τοποθετημένες πάνω από την εξωτερική σειρά κιόνων γύρω από το ναό και παρουσίαζαν διάφορες ιστορικές μάχες. Η βόρεια πλευρά ιστορούσε σκηνές από τον Τρωικό πόλεμο, η νότια μια μάχη μεταξύ των Ελλήνων και των Κενταύρων, η ανατολική πλευρά Γιγαντομαχία και η δυτική μια μάχη ανάμεσα στους Έλληνες και τις Αμαζόνες.
Η ζωφόρος, μήκους 160μ., ήταν τοποθετημένη επάνω από την εσωτερική σειρά κιόνων, επάνω δηλαδή από τον κυρίως ναό, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνει το θεατή να το δει καλά. Πρόκειται για μακρύ, συνεχομενο ανάγλυφο όπου απλώνεται η εικόνα της παναθηναϊκής πομπής προς το ναό.
Στις δύο πλευρές του ναού, στα μεγάλα τριγωνικά διαστήματα, τοποθετήθηκαν τα εναέτια γλυπτά. Ήταν σχεδιασμένα κατά τέτοιο τρόπο ώστε τα αγάλματα που βρισκόταν στο κεντρικό και υψηλότερο σημείο του τριγώνου, να είναι γιγαντιαία. Οι καταστροφές που υπέστησαν τα αετώματα ήταν τόσο μεγάλης έκτασης ώστε τα θέματα των παραστάσεων να μας είναι γνωστά μόνο από τις γραπτές μαρτυρίες του Παυσανία, ο οποίος έζησε και έγραψε γύρω στο 150 μ.Χ.. Σύμφωνα με τα γραπτά του, στο ανατολικό αέτωμα ο Φειδίας ιστόρησε τη γέννηση της Αθηνάς από το κεφάλι του Δία και στο δυτικό παρουσίασε τη διαμάχη της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την προστασία της Αθήνας.
Ωστόσο, το αποκορύφωμα της μεγαλοπρέπειας του ναού βρισκόταν στο εσωτερικό του. Το άγαλμα της θεάς Αθηνάς είχε ύψος 40 πόδια (12 μέτρα) και ήταν κατασκευασμένο από χρυσό και ελεφαντόδοντο. Καταστράφηκε από φωτιά το 200 π.Χ. και φημολογείται ότι το αντικατέστησαν κατά το 165-160π.Χ.. Αντίθετα από τα μάρμαρα του Παρθενώνα, το περίφημο άγαλμα δεν σώθηκε.

2
Δυστυχώς, σήμερα δεν σώζονται εξ'ολοκλήρου τα μάρμαρα του Παρθενώνα. Αρχικώς, υπήρχαν 115 πλάκες στη ζωφόρο. Από αυτές, 94 σώζονται ακόμη, είτε ολόκληρες, είτε σε κομμάτια. 36 βρίσκονται στην Αθήνα, 56 στο Βρετανικό Μουσείο και μία στο Λούβρο. Από τις 92 μετόπες, 39 βρίσκονται στην Αθήνα και 15 στο Λονδίνο. 17 εναέτια αγάλματα, μία καρυάτιδα και μία κολώνα από το Ερεχθείο βρίσκονται επίσης στο Βρετανικό Μουσείο. Έτσι τα μάρμαρα του Παρθενώνα είναι σχεδόν ίσα μοιρασμένα - μισά στο Λονδίνο και μισά στην Αθήνα.
Ακριβώς επειδή τα γλυπτά που σώζονται βρίσκονται σε δύο χώρες, σε απόσταση 1500 μιλίων, η ελληνική κυβέρνηση έχει ζητήσει να επιστραφούν τα μάρμαρα του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο ώστε να αποτελέσουν μία μοναδική συλλογή και να τοποθετηθούν στο μουσείο που πρόκειται να χτιστεί στους πρόποδες του λόφου της Ακρόπολης.
Υπάρχουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα . Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα. ΄Οπως
Υπάρχει ο Δαβίδ του Michael Angelo
Yπάρχει η Αφροδίτη του Da Vinci
Υπάρχει ο Ερμής του Πραξιτέλη
Υπάρχουν οι Ψαράδες στη θάλασσα του Turner
Υπάρχει η Capella Sixtina
Δεν υπάρχουν Ελγίνεια Μάρμαρα.
Ξέρετε , λένε ότι εμείς οι ΄Ελληνες είμαστε ένας θερμόαιμος λαός. Να σας πω κάτι, είναι αλήθεια. Και είναι γνωστό πως δεν αποτελώ εξαίρεση. Γνωρίζοντας τι σημαίνουν τα γλυπτά αυτά για τον ελληνικό λαό δεν είναι εύκολο να μιλήσω ψύχραιμα για το πως πάρθηκαν τα Μάρμαρα από την Ελλάδα, αλλά θα προσπαθήσω. Το υπόσχομαι.
Ενας από τους διακεκριμένους καθηγητές σας με συμβούλεψε να εξιστορήσω το πως πάρθηκαν τα μάρμαρα από την Αθήνα και έφθασαν στις Βρετανικές ακτές . Ισχυρίστηκα ότι αυτό είναι αρκετά γνωστό, αλλά μου είπε ακόμη και αν υπάρχει και ένα άτομο σ΄αυτό το ακροατήριο στο οποίο τα γεγονότα αυτά είναι ασαφή, το ιστορικό πρέπει να ειπωθεί. Ετσι θ΄αρχίσω όσο μπορώ σύντομα.
Βρισκόμαστε στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Ναπολέων σκέφτεται να αποπειραθεί να εισβάλει στην Αγγλία. Αποφασίζει να μην το πράξει. Αντί αυτού εισβάλει στην Αιγυπτο αποσπώντας την από την τουρκική κυριαρχία, γεγονός που δυσαρεστεί πολύ τους Τούρκους. Διακόπτουν τις διπλωματικές σχέσεις με τη Γαλλία και κυρήσσουν πόλεμο. Η Βρετανία βρίσκει ότι αυτή είναι μια πρώτης τάξεως στιγμή να διορίσει πρεσβευτή στην Τουρκία.
Τα καθήκοντα αναλαμβάνει ο Λόρδος Elgin. Μόλις έχει παντρευτεί την όμορφη Mary Nisbett και τελειώνει το ωραίο εξοχικό του. Ο αρχιτέκτονας του του μιλάει για τα θαύματα της
3
ελληνικής αρχιτεκτονικής και γλυπτικής και του λέει πως θα ήταν μια θαυμάσια ιδέα να κάνει αντίγραφα από τα πραγματικά έργα στην Αθήνα. "Θαυμάσιο πράγματι" λέει ο Elgin. Αρχίζει να συγκροτεί μια ομάδα ανθρώπων που θα μπορούσαν να κάνουν αρχιτεκτονικά σχέδια με επικεφαλής έναν ικανό ζωγράφο που δεν ήταν άλλος από τον ιταλό Giovanni Lusieri.
Δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να μη σας πω ένα ανέκδοτο. Ο Elgin είχε προηγουμένως πλησιάσει τον Turner. Ναι τον Turner. Ο νεαρός ζωγράφος ενδιαφέρθηκε και ο Elgin θέτει τους παρακάτω όρους. Το κάθε σχέδιο και σκίτσο που θα έκανε ο Turner θα περιερχόταν στην κυριαρχία του και στον ελεύθερο χρόνο θα έκανε μαθήματα σχεδίου στη Λαίδη Elgin. " Okay " λέει ο Turner, "αλλά τότε θα ήθελα 400 λίρες το χρόνο". "Οχι" λέει ο Elgin, "Είναι πολλά, πάρα πολλά". ΄Ετσι έγιναν τα πράγματα χωρίς τον Turner. Τέλος του ανέκδοτου.
Εφημέριος της ομάδας του Elgin ήταν ο Αιδεσιμώτατος Philip Hunt. Δεν θα μιλήσω με πολύ σεβασμό γι΄αυτόν. Αν είχα να εξαιρέσω του Λόρδο Elgin ο αρχιαπατεώνας στην υπόθεση όπως τη βλέπω ήταν ο Αιδεσιμώτατος Hunt, αλλά γι΄αυτόν θα μιλήσω αργότερα. Οι Elgins γίνονται δεκτοί στην Κων/πολη με μεγαλοπρέπεια. Ανταλλάσονται πλούσια δώρα. Οι άνεμοι του πολέμου είναι ευνοϊκοί για τους Βρετανούς και ο Σουλτάνος είναι ικανοποιημένος. Ας στραφούμε τώρα στην Ελλάδα. Την Ελλάδα εκείνη που για 400 τόσα χρόνια βρίσκεται κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό.
Η ομάδα των καλλιτεχνών του Elgin φθάνει στην Αθήνα. Οι Τούρκοι έχουν ορίσει δύο κυβερνήσεις, μια πολιτική και μια στρατιωτική. Πολλά έχουν ειπωθεί και συνεχίζονται να λέγονται για το πόσο λίγο ενδιαφέρον εκδήλωναν οι Τούρκοι για τους θησαυρούς της Ακρόπολης. Εν τούτοις, χρειάστηκαν 6 μήνες για να επιτραπεί η είσοδος στην ομάδα του Elgin. Αλλά τα κατάφεραν με 5 λίρες , στο χέρι του στρατιωτικού κυβερνήτη, για κάθε επίσκεψη. Αυτό εγκαινίασε μια διαδικασία δωροδοκίας και διαφθοράς των αξιωματικών που δεν θα σταματούσε μέχρι να συσκευαστούν και να φορτωθούν τα μάρμαρα για την Αγγλία.
Ομως όταν στήθηκαν οι σκαλωσιές και τα αντίγραφα ήταν έτοιμα να γίνουν, ξαφνικά έφθασαν φήμες για προετοιμασία στρατιωτικής δράσης των Γάλλων. Ο Τούρκος κυβερνήτης διέταξε την ομάδα του Elgin να κατέβει απο την Ακρόπολη. Με 5 λίρες την επίσκεψη ή όχι, η πρόσβαση στην Ακρόπολη ήταν απαγορευμένη. Μόνο ένας τρόπος υπήρχε για να τους επιτραπεί η είσοδος ξανά. Να χρησιμοποίησει ο Elgin την επιρροή του πάνω στο Σουλτάνο στην Κων/πολη, ν΄αποσπάσει ένα έγγραφο το λεγόμενο φιρμάνι που θα διέταζε τις αρχές των Αθηνών να επιτρέψουν τη συνέχιση των εργασιών.
Ο Αιδεσιμώτατος Hunt πηγαίνει στην Κων/πολη να συναντήσει τον Λόρδο Elgin. Ζητά στο έγγραφο να αναφέρεται ότι οι καλλιτέχνες -- παρακαλώ προσέξτε το αυτό -- είναι αποκλειστικά στην υπηρεσία του Βρετανού Πρεσβευτή . Ο Elgin επισκέπτεται το Σουλτάνο και αποσπά το φιρμάνι. Το κείμενο του εγγράφου είναι μάλλον ύπουλα συντεταγμένο. Επιτρέψτε μου να σας διαβάσω τις εντολές που δόθηκαν από το Σουλτάνο και που αφορούν τη συζήτηση μας. Παραθέτω.
" Οι καλλιτέχνες να μη συναντήσουν αντίδραση στο να περπατήσουν, να επιθεωρήσουν, να μελετήσουν τις μορφές και τα κτίρια που επιθυμούν να σχεδιάσουν ή να αντιγράψουν , ή στο να
4

τοποθετήσουν σκαλωσιές γύρω από τον αρχαίο ναό, ή στο να αντιγράψουν σε ασβεστόλιθο ή σε γύψο τα αναφερόμενα κοσμήματα και μορφές ή στο να σκάψουν, αν το βρίσκουν αναγκαίο, σε αναζήτηση επιγραφών ανάμεσα στα απορρίματα. Ούτε να παρεμποδιστούν απο το να πάρουν οποιαδήποτε κομμάτια από πέτρες με επιγραφές ή με μορφές ".
(Η μετάφραση του Hunt που παρουσιάστηκε αργότερα στην Εξεταστική Επιτροπή λέει -- Qualche pezzi di pietra --μερικά κομμάτια από πέτρα).
Οι εντολές αυτές δόθηκαν στους Κυβερνήτες και το σημείο αυτό τονίζεται στο φιρμάνι, "χάριν των λαμπρών σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες" και παραθέτω ξανά:
"Ιδιαίτερα αφού δεν βλάπτουν τα αναφερόμενα κτίρια επιθεωρώντας τα, μελετώντας τα και σχεδιάζοντάς τα ".
Πριν καλά καλά φθάσει το φιρμάνι στην Αθήνα, γίνεται μιά φοβερή επίθεση πάνω σ΄ένα οικοδόμημα που μέχρι σήμερα θεωρείται από πολλούς, η ευγενέστερη και ωραιότερη από τις ανθρώπινες δημιουργίες.
Οταν έγινε η έφοδος στην πύλη των Καρυατίδων ο πυρετός ανέβηκε τόσο που ο Αιδεσιμώτατος Hunt έριξε την ιδέα να μετακινηθεί όλο το κτίριο αν από τη Βρετανική πολεμική μηχανή μπορούσε να αποσταλεί ένας άνθρωπος γι΄ αυτό. Ο Elgin ανατρίχιασε με την ιδέα και ζήτησε να σταλεί ένα καράβι. Το αίτημα δεν θεωρήθηκε εξωφρενικό, αλλά εκείνη τη στιγμή, δεν υπήρχε διαθέσιμο καράβι. (Φαντάζεστε τι θα γινόταν αν υπήρχε).
Για να αφηγηθώ όλη την τερατωδία χρειάζεται αρκετός χρόνος και αρκετή ψυχραιμία. Οι λέξεις "λεηλασία", "ερήμωση", "αχαλίνωτη καταστροφή", "αξιοθρήνητη συντρηβή και συμφορά" δεν είναι δικές μου για να χαρακτηριστεί το γεγονός. Είπώθηκαν από τους σύγχρονους του Elgin. Ο Horace Smith αναφέρεται στον Elgin σαν τον "ληστή των μαρμάρων ". Ο Lord Byron τον αποκάλεσε πλιατσικολόγο. Ο Thomas Hardy χαρακτήρισε αργότερα τα μάρμαρα σαν "αιχμάλωτους σ΄εξορία ".
Η κυβέρνησή μου έχει ζητήσει την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Μας το αρνήθηκαν. Ας σημειωθεί ότι δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ το αίτημα αυτό. Επιτρέψτε μου να απαντήσω τα μόνιμα επιχειρήματα ενάντια στην επιστροφή και να ασχοληθώ με αυτά ένα προς ένα.




5


ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ
Δήλωση του Καθηγητή Snodgrass, Καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο του Cambridge

"Το Νέο Μουσείο Ακρόπολης είναι μια εξαιρετικά καλή και ευρέως αποδεκτή μελέτη, προορισμένη να γίνει διάσημη με την ολοκλήρωση της το 2004. Επιπλέον, η κατασκευή συνοδεύεται από ένα σπάνιο βαθμό ευαισθησίας και σεβασμού απέναντι στα αρχαία κατάλοιπα που ήρθαν στο φως κατά τις εργασίας προετοιμασίας του χώρου.
Στις 16 Ιουλίου, μαζί με τον Αντιπρόεδρο (κ. Christopher Price) και την Γραμματέα (κα. Ελένη Cubitt) της Βρετανικής Επιτροπής για την Επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα καθώς και τον Executive Director (κ. David Hill) ξεναγηθήκαμε στο χώρο του Νέου Μουσείου από τον διευθυντή του Οργανισμού Ανέγερσης, Καθηγητή Δημήτριο Παντερμαλή. Το επίκεντρο της επίσκεψης ήταν οι αρχαιολογικές ανασκαφές, οι οποίες θα στεγάζονται κάτω από το κτήριο.
Εκτός από την εντυπωσιακή κατάσταση της διατήρησης τους, αυτά τα κατάλοιπα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, αφού ανήκουν κυρίως στους τελευταίους Ρωμαϊκούς και τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους, εποχές λιγότερο μελετημένες σε σχέση με τις προηγούμενες. Είναι μάλιστα αρκετά σημαντικό το ότι θα τύχουν ιδιαίτερης μεταχείρισης. Ένα μικρό τμήμα του χώρου θα καλυφθεί με άμμο, σύμφωνα με την διαδεδομένη αρχαιολογικά πρακτική για τις ευαίσθητες κατασκευές,. Ένα άλλο τμήμα θα είναι ελεύθερο αλλά προστατευμένο από μια στέγη-τμήμα του νέου κτηρίου. Το μεγαλύτερο όμως τμήμα των ευρημάτων θα γίνει ένα από τα εκθέματα του ίδιου του μουσείου, ορατό από ψηλά, μέσα από το γυάλινο πάτωμα του χώρου από τον οποίο οι επισκέπτες θα ανεβαίνουν στις αίθουσες. Στο σχέδιο του Bernard Tschumi, οι σειρές των πυλώνων που θα στηρίζουν την κατασκευή τοποθετούνται με προσοχή ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή αρχαίων δαπέδων ή τοίχων.



6
Δυο ημέρες πριν την επίσκεψη μας, μια σειρά ανησυχητικών δημοσιευμάτων είχε κάνει την εμφάνιση της στον βρετανικό τύπο με έμφαση
στο ότι μέσω ενός "πολιτιστικού βανδαλισμού", τα κατάλοιπα κάτω από το μουσείο "καταστρέφονταν" και πως θα έπρεπε να επιλεχθεί νέος χώρος για την κατασκευή.
Αξιοσημείωτο είναι πως ο ανταποκριτής της Guardian στην Αθηνά, ο οποίος φαίνεται να είναι η πηγή της είδησης, ούτε είχε επισκεφθεί τον χώρο, ούτε καν έλεγξε τα γεγονότα με τον Διευθυντή, κάτι που παρέλειψαν ακόμη και οι αρχαιολόγοι από την Αθηνά, οι οποίοι ήταν οι κύριες πηγές του άρθρου. Αντίθετα, ο ανταποκριτής προτίμησε να στηριχθεί σε "βίντεo που είχε η Guardian".
Αυτό μοιάζει με κάποιον που μπαίνει κρυφά σε κάποιο νοσοκομείο, βλέπει μια δύσκολη εγχείρηση από ένα παράθυρο και κατηγορεί τους χειρούργους για φόνο."
Σημείωση: Οι εικόνες της σελίδας είναι του Μαΐου του 2002 και ίσως να μην δείχνουν την τελική μορφή του μουσείου.
Return to Home Page

Η ΠΕΙΝΑ ΣΤΟΝ ΤΡΙΤΟ ΚΟΣΜΟ

Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ
Στον πλανήτη μας υπάρχουν χώρες πολύ πλούσιες, πολύ φτωχές, αλλά και οι ενδιάμεσες. Αν παίρναμε δυο αντιπροσωπευτικές οικογένειες, τη μία από τις πλούσιες χώρες και την άλλη από τις φτωχές χώρες, και τις συγκρίναμε μεταξύ τους, τότε έχω την αίσθηση ότι η σύγκριση θα μας άφηνε όλους άφωνους. Από τη μια μεριά χλιδή, πλούτος, ωραία σπίτια και αυτοκίνητα, πλούσια φαγητά, και από την άλλη φτώχεια, αρρώστια, αγραμματοσύνη, εξαθλίωση, περιθωριοποίηση, απόγνωση.
Η εικόνα αυτή γίνεται χειρότερη όταν σκεφθεί κανείς ότι εμείς θάβουμε τα προϊόντα μας στις χωματερές (για να προστατεύσουμε τις τιμές τους), ενώ, αν τα έτρωγαν τα αποσκελετωμένα παιδάκια στις χώρες του τρίτου κόσμου, δεν θα πέθαιναν από ασιτία. Αυτό και αν δεν είναι το αποκορύφωμα της απανθρωπιάς.




ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Πάνω από 1.5 δισεκατομμύρια άνθρωποι, κυρίως στη Νότια Αμερική, στην Αφρική και στην Ασία, υποφέρουν από την πείνα. Δεν έχουν πόσιμο νερό. Δεν έχουν ούτε καν την υποτυπώδη, τη στοιχειώδη φροντίδα σε θέματα υγείας και παιδείας.
Φτωχά παιδιά πηγαίνουν σε αποξηραμένους αγρούς και ψάχνουν να βρουν λίγα σπόρια που έτυχε να απομείνουν εκεί και έτσι να χορτάσουν την πείνα τους. Λείπουν απ’ αυτούς τα ρούχα τα παπούτσια και ότι άλλο είναι απαραίτητο για την καθημερινή τους ζωή. Τα μέσα μεταφοράς τραίνα, αεροπλάνα είναι άγνωστα σ’ αυτές τις χώρες. Δεν υπάρχουν νοσοκομεία, σχολεία κ.λ.π. Η παιδική θνησιμότητα είναι στα ύψη. Συγκεκριμένα, για παιδάκια κάτω του ενός έτους, η θνησιμότητα είναι τρομακτική: Κάθε 5 λεπτά πεθαίνει ένα παιδί, ή κάθε ημέρα πεθαίνουν γύρω στις 18 χιλιάδες παιδιά, ή κάθε χρόνο πεθαίνουν 6 εκατομμύρια παιδιά.




ΤΡΙΤΟΚΟΣΜΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ
Τα χρήματα που διαθέτουν οι άλλες πολιτισμένες χώρες είναι λιγοστά και οι διάφορες οργανώσεις προσπαθούν με εράνους και άλλα μέσα να βοηθήσουν (γιατροί χωρίς σύνορα κ.α.) έτσι ώστε να σώσουν μερικούς από το θάνατο, τις αρρώστιες και ότι άλλο τραγικό μαστίζει αυτούς τους ανθρώπους.
Για σκεφτείτε ένα παιδάκι από αυτούς τους λαούς και ένα παιδάκι της Ευρώπης , της χώρας μας! Ποια η διαφορά;
Στην Αφρική δεν έχουν τα παιδιά παιχνίδια , δεν έχουν φαγητό, δεν έχουν ρούχα, δεν έχουν φάρμακα, δεν έχουν αυτά που είναι απαραίτητα στη πιο τρυφερή ηλικία της ζωής τους και όχι τα πλούτη που διακρίνουν τα παιδιά της χώρας μας. Ας σκεφτούμε ότι άλλοι λαοί δεν έχουν τέτοια προβλήματα.

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΠΑΛ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΕΠΑΛ

Σύγχρονη Εκπαίδευση Γαζίου
Τηλ.2810823411/email:syxekp@gmail.com
www.syekp gr/1


Η διεύθυνση του Φροντιστηρίου
«Σύγχρονη Εκπαίδευση»και οι καθηγητές του εύχονται σε όλους τους υποψηφίους καλή επιτυχία στις επερχόμενες Πανελλαδικές εξετάσεις που ξεκινούν για τους υποψηφίους των ΕΠΑΛ στις 25/5 ημέρα Τρίτη με το μάθημα της Εκθεσης (Νεοελληνική γλώσσα).


Διαφήμιση και βία

Τι έκανε για χρόνια η διαφήμιση με παραγγελία του συστήματος; Ερέθιζε τις επιθυμίες. Κάνοντας το όμως ,δεν ώθησε απλά τον κόσμο να θέλει, αλλά του είπε τι να θέλει και τι ήταν καλό να θέλει. Αν το σκεφτούμε καλά θα δούμε ότι πέτυχε δυο αποτελέσματα από «αντικειμενική»άποψη επαναστατικά. Οι συντηρητικές κοινωνίες και οι αντιδραστικοί παιδαγωγοί δήλωναν πάντα με σοφό τρόπο ότι οι υπερβολικές επιθυμίες είναι κακό πράγμα και ότι δεν πρέπει α δίνουμε στους φτωχούς την εντύπωση ότι μπορούν να αποκτήσουν τα πράγματα των πλουσίων. Το ότι οι βασιλιάδες μετατοπίζονταν με τη φορητή πολυθρόνα ήταν απόδειξη ότι αυτό το σκεπαστό πολυτελές φορείο ήταν βασιλικό πράγμα: κανείς άλλος δεν μπορούσε να το θέλει.Η διαφήμιση, μεταφράζοντας τη φορητή πολυθρόνα σε «αυτοκίνητο»,είπε ακόμα και στον άνεργο ότι μπορούσε να επιθυμεί αυτοκίνητο, ότι όλοι μπορούσαν να το αποκτήσουν κι ότι, πάντως, περισσότερο από δικαίωμα, ήταν υποχρέωση να το επιθυμούν.
Μια επιθυμία, ερεθισμένη κι ανικανοποίητη, μπορεί να πάρει δυο δρόμους: την ατομική εξέγερση(την εγκληματική πράξη για παράνομη ιδιοποίηση των αγαθών άλλου)και τη συλλογική επανάσταση(τον κοινωνικό αγώνα για σωστότερη διανομή του κοινού πλούτου).Δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι ένα από τα αποτελέσματα τηης καταναλωτικής προπαγάνδας υπήρξε και η προσπάθεια της κοινωνίας για κατάκτηση της ευδαιμονίας που παρουσιαζόταν σαν δυνατή για όλους και που τελικά ήταν άφταστη.Η καταναλωτική προπαγάνδα είναι αναμφίβολα υπεύθυνη για την παράλογη απόφαση ν’απαχθεί ένα παιδί για να αγοράσει ο απαγωγέας βίλα,αλλά είναι επίσης και υπεύθυνη για την κατάληψη σπιτιών από ανθρώπους που νιώθουν αποκλεισμένοι από αγαθά που διαφημίζονται σ’όλες τις γωνιές των δρόμων.
Και να που η κοινωνία ,αφού πρώτα ερέθισα τις επιθυμίες για όλα τα πράγματα, τρομοκρατείται γιατί ο κόσμος απαιτεί τουλάχιστον ένα μέρος χωρίς να πρέπει αναγκαστικά να εγκληματήσει. Είναι σαν να έλεγε το σύστημα στους υπηκόους του: «Επρεπε να θέλετε να ξοδέψετε όλο το μισθό σας και το δέκατο τρίτο και το δέκατο τέταρτο, αλλά τώρα το παρακάνετε: τώρα θέλετε αύξηση μισθού! Το παιχνίδι δεν ήταν έτσι. Μην υπερβάλλετε και σκεφτείτε τα αγαθά της λιτότητας.»
Και τώρα που ο κόσμος επιθυμεί υπερβολικά πράγματα ποιος φταίει; Η διαφήμιση, για παράδειγμα, που πρέπει να προκαλεί επιθυμίες για ψυγεία(κι αλίμονο αν δεν πουληθούν αρκετά, θα κλείσουν τα εργοστάσια).Αλλά αν για ν’αγοράσει ο κόσμος ψυγεία απαιτεί νέα συλλογική σύμβαση εργασίας, τότε κατι δεν πάει καλά. Συναγερμός, οι πολίτες καταναλώνουν πολλά, ζητούν πολυτέλειες.
Πώς να δικαιολογηθούν γι’αυτό; Κατηγορώντας στην τύχη, παράλογα. Γιατί ο κύκλος είναι φαύλος, η βία βρίσκεται στην ίδια την ιδέα του κέρδους, είναι παλιά ιστορία: πρέπει να επιθυμείς αυτά που έχω εγώ, διαφορετικά όλα τελείωσαν. Πράγματι τελείωσαν:η βία αποτέλεσμα, όχι αιτία της κατάστασης.


Umberto Eco
Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή


ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Α.Να παρουσιάσετε στην τάξη το περιεχόμενο του αποσπάσματος με μια περίληψη 100-120 λέξεων
25μονάδες

Β1.Ποιές νοηματικές σχέσεις υπάρχουν ανάμεσα στην Τρίτη (Μια επιθυμία…..σχεδόν άφθαστη)και την τέταρτη(Και να που η κοινωνία……ζητούν πολυτέλειες)παράγραφο του κειμένου;

5 μονάδες
Β2.Ποιέs μεθόδους πειθούς διακρίνετε στο κείμενο;
5 μονάδες

Β3.Σύμφωνα με το συγγραφέα ,η διαφήμιση πέτυχε δυο «επαναστατικά» αποτελέσματα. Ποια είναι αυτά; Κυκλώστε τις σωστές απαντήσεις.
α. Συνέβαλε στην οριστική άρση των ιδεολογικών αντιλήψεων και των κοινωνικών σχέσεων που στο παρελθόν υποχρέωναν τα μη προνομιούχα κοινωνικά στρώματα να ζουν σε συνθήκες ένδειας και λιτότητας.
β. Καλλιέργησε στους ανθρώπους την πεποίθηση ότι όλοι έχουν το δικαίωμα να επιθυμούν και να αποκτούν αγαθά, που στις προηγούμενες κοινωνίες απολάμβαναν μόνο οι ανώτερες κοινωνικές τάξεις
γ. Αύξησε την κοινωνική αγωνιστικότητα για την κατάκτηση της ευδαιμονίας και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
δ. Κατέστησε το όραμα της δικαιότερης διανομής του κοινού πλούτου ρεαλιστικό και ενίσχυσε τους κοινωνικούς αγώνες για την υλοποίησή του.
2 μονάδες
Β4.Που έγκειται ,σύμφωνα με το συγγραφέα,η ευθύνη της διαφήμισης στην αύξηση της βίας;

5 μονάδες
Β5 «κάνοντας το όμως ,δεν ώθησε απλά τον κόσμο να θέλει,αλλά του είπε τι να θέλει και τι ήταν καλό να θέλει».Στην πρόταση υπάρχει ένα γραμματικό λάθος.Να το εντοπίσετε και να το διορθώσετε.
2 ,5μονάδες






Στοιχεία χρήσιμα για την Εκθεση

1.Με ποια μέσα ο συγγραφέας γίνεται σαφής, κάνει ζωντανό το λόγο του και επικοινωνεί με τον αναγνώστη;
Απάντηση
Συνηθέστερα μέσα είναι: το α' πρόσωπο, οι παρενθέσεις, τα παραδείγματα, ο ευθύς λόγος, η αμεσότητα του λόγου, οι ερωτήσεις, η απλή και σαφής γλώσσα.

2. Σε τι αποσκοπεί ο συγγραφέας με τη χρήση παραδειγμάτων;
Απάντηση
Τα παραδείγματα συνήθως δίνουν ζωντάνια, γλαφυρότητα, παραστατικότητα στο λόγο του συγγραφέα . Διεγείρουν το ενδιαφέρον και διευκολύνουν τον αναγνώστη να κατανοήσει πλήρως τις απόψεις του που έχουν αποδοθεί θεωρητικά. Καθιστούν το κείμενο πιο οικείο, πιο προσιτό στον αναγνώστη. Αρκεί βέ βαια να είναι εύστοχα, να μην διακόπτουν την πορεία της σκέψης του και να μην πλεονάζουν.

3.Σε τι αποσκοπεί ο συγγραφέας με τη χρήση παρενθέσεων;
Απάντηση
Οι παρενθέσεις διευκρινίζουν, αποσαφηνίζουν, συμπληρώνουν, αναλύουν όσα έ χει αναφέρει ο συγγραφέας. Π.χ.Το αυτοκίνητο (ήταν και σαράβαλο ) αγκομαχούσε στον ανήφορο. Έχουν περισσότερο επεξηγηματικό ρόλο και βοηθούν να αποφευχθεί η σύγχυση του αναγνώστη και για το λόγο αυτό η χρήση τους μερικές φορές θεωρείται επιβεβλημένη. Δίνουν ποικιλία στο λόγο που αποκτά συχνά προφορικότητα.
Συχνά οι παρενθέσεις περιέχουν μια παραπομπή. Πχ. Εμίσεψες και μ’ άφησες ένα γυαλί φαρμάκι (Δημοτικό)

4.Σε τι αποσκοπεί ο συγγραφέας με τη χρήση εισαγωγικών;

Απάντηση
Χρησιμοποιούνται για να προσδώσουν έμφαση, όταν μεταφέρονται αυτούσια λόγια άλλου, όταν πρόκειται για λέξεις ή φράσεις που ανήκουν σε ειδικό λεξιλόγιο ή σε κάποιο γλωσσικό ιδίωμα ή επίπεδο λόγου,ή όταν πρόκειται για τίτλους βιβλίων, εφημερίδων, ονόματα πλοίων κ.τ.λ. . Κάποτε προσδίδουν ειρωνικό τόνο ή μεταφορική σημασία στη λέξη - φράση.

5. Σε τι αποσκοπεί ο συγγραφέας με τη χρήση παρομοιώσεων;
Απάντηση
Ο λόγος γίνεται πιο παραστατικός, πιο ζωντανός, εν τέλει πιο πειστικός. Η θέση του συγγραφέα καθίσταται εύληπτη και κατανοητή. Διεγείρεται το ενδιαφέρον του αναγνώστη.(Πρέπει να γράψουμε πρώτα τι παρο¬μοιάζεται με τι, με ποιο σκοπό όσον αφορά το νόημα του κειμένου και, στη συνέχεια, να αναφερθούμε στη λειτουργία των παρομοιώσεων στον αναγνώστη.)

6. Σε τι αποσκοπεί ο συγγραφέας με τη χρήση άνω τελείας;
Απάντηση
Η άνω τελεία χρησιμοποιείται
- στο χωρισμό δύο μερών μιας φράσης που συνδέονται με τη νοηματική σχέση της αντίθεσης
- στο τέλος μιας ημιπεριόδου και στην αρχή μιας άλλης, η οποία συμπληρώνει ή διευκρινίζει/επεξηγεί την πρώτη
- . στην περίπτωση απαρίθμησης στοιχείων
Ας σημειωθεί ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί από το συγγραφέα (όταν διαθέτει ποι ητική ιδιοσυγκρασία) για να προσδώσει στοχαστική ατμόσφαιρα, αφήνοντας χρο νικά περιθώρια στον αναγνώστη να προβληματιστεί.


7. Σε τι αποσκοπεί ο συγγραφέας όταν χρησιμοποιεί ευθύ λόγο;
Απάντηση
0 ευθύς λόγος προσδίδει ζωντάνια αμεσότητα και παραστατικότητα στο κείμενο, δημιουργεί ένα κλίμα οικειότητας με τον αναγνώστη και τον βοηθάει να βιώσει άμεσα τις απόψεις που μεταφέρονται. Σπάει η μονοτονία του λόγου με αποτέλεσμα να ελκύεται το ενδιαφέρον του αναγνώστη.

8. Σε τι αποσκοπεί ο συγγραφέας με τη χρήση α' πληθυντικού προσώπου;
Απάντηση
Το α' πληθυντικό πρόσωπο χαρίζει έναν οικείο τόνο στο λόγο, τον κάνει πιο άμε σο, ζωντανό και παραστατικό, ενώ προσδίδει και καθολικότητα στο πρόβλημα - φαινόμενο στο οποίο αναφέρε ται ο συγγραφέας. Μάλιστα, καθώς θέτει και τον εαυτό του ως συμμέτοχο ή θύμα, δεν υποτιμά τον αναγνώστη. Αντίθετα, τον καθιστά πιο δεκτικό κι έτσι ο λόγος του κερδί ζει σε πειστικότητα. Έτσι ο συγγραφέας αποφεύγει το αρκετά συχνά εγωιστικό και υποκειμενικό α΄ ενικό αλλά και το διδακτισμό του β΄ προσώπου και κάνει ένα βήμα για να κερδίσει το ενδιαφέρον και την αποδοχή του αναγνώστη του.


9. Σε τι αποσκοπεί ο συγγραφέας με τη χρήση στατιστικών στοιχείων;
Απάντηση
Προσδίδουν αποδεικτική ισχύ και εγκυρότητα στο λόγο, αφού αποτελούν ισχυρά τεκμήρια που συνήθως καθηλώνουν τον αναγνώστη, ο οποίος δύσκολα μπορεί να τα αμφισβητήσει.

10. Σε τι αποσκοπεί ο συγγραφέας με τη χρήση αναλογιών;
Απάντηση
Συνήθως με τις αναλογίες ο συγγραφέας δίνει πιο παραστατικά τις θέσεις του. Διευ κολύνει τον αναγνώστη να κατανοήσει την έννοια ή το φαινόμενο που παρουσιάζει, καθώς δίνει ομοιότητες αυτού με κάποιο άλλο. Όταν μάλιστα το κείμενο είναι επιστη μονικό, οι αναλογίες απλοποιούν , εκλαϊκεύουν και κάνουν πιο προσιτό το κείμενο στο μέσο ανα γνώστη.
Μερικές φορές μάλιστα , όπως γράφει και ο Σεφέρης, οι παραβολές είναι ένας πολύ καλός τρόπος να ξεστομίσουμε αλήθειες ή πράγματα που δύσκολα τολμάμε να παραδεχτούμε και να αρθρώσουμε.
Το κείμενο επίσης κερδίζει σε ζωντάνια και γλαφυρότητα και προσελκύει το ενδιαφέρον του αναγνώστη


11. Σε τι αποσκοπεί ο συγγραφέας με τη χρήση ερωτήσεων;
Απάντηση
- διέγερση προβληματισμού
- πρόκληση ανησυχίας
- να προσδώσει ειρωνικό τόνο στο λόγο του
- να δημιουργήσει κλίμα αμεσότητας και την αίσθηση του διαλόγου στον αναγνώστη (θεατρικότητα)
- όταν είναι ρητορικές, να δώσει έμφαση στη θέση του.
- Να συνδέσει δύο διαφορετικές νοηματικές ενότητες ή να εισαγάγει ένα νέο θέμα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Σας καλοσορίζω στο blog του Φροντιστηρίου "Σύγχρονη Εκπαίδευση"