ΕΚΘ ΕΣΗ – ΕΚΦ ΡΑ ΣΗ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΟΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΠΗΓΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗΣ
ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
«Καθένας έχει δικαίωμα σ’ ενα βιοτικό επίπεδο ικανό να εξασφαλίσει στον ίδιο και στην οικογένεια του υγεία και ευημερία» ΟικουμενικήΔιακήρυξηΑνθρωπίνωνΔικαιωμάτων10Δεκεμβρίου1948
Άρθρο25(1) Μέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων η 10η Δεκεμβρίου και όμως σεαυτό τον κόσμο της αφθονίας και της υπερκατανάλωσης εκατομμύρια άνθρωποι στερούνται των βασικών και στοιχειωδών δικαιωμάτων στη ζωή και την ελευθερία.Η παγκοσμιοποίηση της καταπίεσης, της ανέχειας και της εξαθλίωσης είναι γεγονός. Μελέτες φανερώνουν την τραγική πραγματικότητα:13 εκατομμύρια παιδιά κάθε χρόνο πεθαίνουν λόγω περιβαλλοντικών καταστροφών,4 εκατομμύρια παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω της έκθεσης τους σε μολυσμένο νερό καιαέρα,30% της παιδικής νοσηρότητας προέρχεται από περιβαλλοντικούς ρύπους. Οι κλιματικές αλλαγές και οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, την υγεία και την
οικονομία, έρχονται να επιδεινώσουν την ήδη άσχημη πραγματικότητα.

Στις μέρες μας η μόλυνση προκαλεί το 30% της παιδικής νοσηρότητας. Τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα από τους ενήλικες στους περιβαλλοντικούς ρυπαντές, που έχουν καταστροφική επίδραση στην πορεία της υγείας τους. Ο Π.Ο.Υ.(Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) επιβεβαίωσε σε νέα μελέτη ότι άνω του 30% των ασθενειών των παιδιών οφείλονται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες. Το άσθμα και άλλα αναπνευστικά προβλήματα στα παιδιά οφείλονται σε μεγάλο ποσοστό στη μόλυνση του αέρα. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο καρκίνος και οι καρδιοπάθειες μπορεί να έχουν τη ρίζα τους σε έκθεση σε ρυπαντές κατά την παιδική ηλικία. Ο Π.Ο.Υ. εκτιμά πως 13 εκατομμύρια παιδιά ετησίως δε θα πέθαναν αν βελτιωνόταντοπεριβάλλονστοοποίοζουν.Απόαυτά,4εκατ.πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω της έκθεσης τους σε μολυσμένο αέρα και νερό και σ ε χημικούς παράγοντες. Οι κίνδυνοι αυξάνουν σε υποσιτισμένα και εγκαταλελειμμένα παιδιά.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επιβαρύνουν δυσανάλογα τα παιδιά και τις γυναίκες, επισημαίνει η UNICEF. Σχεδόν 10 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών πεθαίνουν κάθε χρόνο κυρίως από αιτίες που μπορούν να προληφθούν. Πολλές από αυτές τις αιτίες, συμπεριλαμβανόμενης της ελονοσίας και της διάρροιας είναι ευαίσθητες σε αλλαγές θερμοκρασίας και βροχοπτώσεων και μπορούν να εξαπλωθούν περισσότερο αν μεταβληθούν οι καιρικές συνθήκες. Επιπλέον, οι γυναίκες και τα παιδιά πλήττονται δυσανάλογα από κυκλώνες και πλημμύρες, φαινόμενα τα οποία ειδικοί επί της αλλαγής κλίματος λένε πως θα αυξηθούν σε ένταση και συχνότητα τα επόμενα χρόνια.Η καταστροφή κατοικιών, σχολείων και κέντρων υγείας από φυσικές καταστροφές μειώνουν τις υπηρεσίες προς τις οικογένειες. Οι ειδικοί επίσης προβλέπουν πως η αύξηση της θερμοκρασίας και η μετατόπιση των βροχοπτώσεων μπορούν να επηρεάσουν τη γεωργική παραγωγή, γεγονός που θα μειώσει τη διαθεσιμότητα τροφής. Η Παγκόσμια Εκστρατεία «Ξυπνήστε ώρα για Δράση» κατά των κλιματικών αλλαγών και ζητά από τις κυβερνήσεις να αφουγκραστούν τις φωνές των εκατομμυρίων ανθρώπων που αγωνιούν για το αύριο και να υιοθετηθούν αυστηρές Πολιτικές και Δράσεις κατά των Κλιματικών Αλλαγών. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α.Να συντάξετετηνπερίληψητουκειμένουσε80-100λέξεις.(Μ ονάδες25)

Β1.Αναπτύξτετο νόημα της φράσης«Ξυπνήστε ώρα για Δράση» σε μια παράγραφο80-100λέξεων. (Μ ονάδες15)
Β2.«οι γυναίκες και τα παιδιά πλήττονται δυσανάλογα από κυκλώνες και πλημμύρες»:να βρείτε το είδος της σύνταξης και να την μετατρέψετε στο άλλο είδος. (Μ ονάδες4)
Β3.Να βρείτε τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης της πρώτης παραγράφου. (Μ ονάδες5)
Β4.Να βρείτε τη συλλογιστική πορεία της τρίτης παραγράφου.(Μ ονάδες5) Β5.Να βρείτε την ετυμολογία των παρακάτω λέξεων και να σχηματίσετε μια νέα λέξη (απλή ή σύνθετη) από το δεύτερο συνθετικό της: περιβάλλον, καταστροφή, διάρροια. (Μ ονάδες6)
Γ.Σε ομιλία σας στη Βουλή των Εφήβων(500-600λέξεων)να προσπαθήσετε να σκιαγραφήσετε τα αίτια της συνεχούς καταστροφής του περιβάλλοντος τις συνέπειες που θα έχει αυτό στον άνθρωπο το και να προτείνετε τρόπους ενίσχυσης της οικολογικής συνείδησης.
(Μονάδες 40) Καλή Επιτυχία!







ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ
Α. Ο συγγραφέας με αφορμή την ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επισημαίνει ως μια μορφή καταπάτησής τους και την περιβαλλοντική καταστροφή. Παραθέτοντας στοιχεία ερευνών καταγράφει τις βλαβερές συνέπειες των κλιματικών αλλαγών. Οι αλλαγές αυτές επιδρούν περισσότερο στα παιδιά προκαλώντας αναπνευστικά προβλήματα και καρδιακές παθήσεις. Ωστόσο, όπως παρατηρεί η UNICEF, οι αιτίες μπορούν να προληφθούν, διαφορετικά, με τις συνεχείς καιρικές μεταβολές θα ενταθούν και θα εξαπλωθούν. Προχωρώντας στα αποτελέσματα ειδικών υπογραμμίζει πως η οικογένεια και γενικότερα το βιοτικό επίπεδο θα αντιμετωπίσει προβλήματα, με επικρατέστερο το επισιτιστικό, καθώς θα υπάρχει δυστοκία παροχής υπηρεσιών λόγω της οικολογικής καταστροφής.Προτείνεται, λοιπόν, να ληφθούν μέτρα κατά των κλιματικών αλλαγών.

Β1.Αποτελεί κοινό τόπο πως η ανθρώπινη επέμβαση στο περιβάλλον έχει αποδειχθεί βλαβερή. Δεν είναι, λοιπόν, λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως έφτασε«ώρα για δράση».Η δράση αυτή οφείλει να είναι τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Το άτομο, πρωτίστως, κρίνεται σκόπιμο να συνειδητοποιήσει την αξία του περιβάλλοντος και να το προστατεύσει υιοθετώντας οικολογική συνείδηση. Η κοινωνία, με κυριότερο φορέα την πολιτεία, επιβάλλεται να εφαρμόζει τους νόμους και να ορίζει αυστηρές ποινές σε περιπτώσεις παραβίασής τους. Τέλος, τα διάφορα οικολογικά κινήματα οφείλουν να ασκήσουν πίεση στις κυβερνήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος.

Β2.Στη φράση αυτή xρησιμοποιείται παθητική σύνταξη. Ενεργητικήσύνταξη:«κυκλώνες και πλημμύρες πλήττουν δυσανάλογα τις γυναίκες και τα παιδιά».

Β3.Τα δομικά μέρη της παραγράφου είναι: Θεματική πρόταση:«Μ έρα… ελευθερία» Σχόλια-Λεπτομέρειες:«Η παγκοσμιοποίηση… πραγματικότητα» Πρόταση κατακλείδα: παραλείπεται. Ο τρόπος ανάπτυξης της παραγράφου είναι τα παραδείγματα.Αυτά εντοπίζονται στο σημείο:«Μ ελέτες… πραγματικότητα»
Β4.Η συλλογιστική πορεία που ακολουθεί ο συγγραφέας στην τρίτη παράγραφο είναι παραγωγική. Παραθέτει μια γενική θέση που αφορά τις ομάδες που πλήττονται από τις κλιματικές αλλαγές και συνεχίζει με ειδική αναφορά στις επιπτώσεις.


Γ.παραγωγή κειμένου
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
“Φτάσαμε σ’ ένα σημείο της ιστορίας που είναι απαραίτητο να κατευθύνουμε τις ενέργειές μας σ’ όλο τον κόσμο με περισσότερη προσοχή και φροντίδα για τις συνέπειες, που αυτές προκαλούν στο περιβάλλον. Η άγνοια και η αδιαφορία μπορούν να επιφέρουν εκτεταμένες και ανεπανόρθωτες ζημιές στο γήινο περιβάλλον από το οποίο εξαρτάται η ζωή και η ευημερία μας”.
(Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για το ανθρώπινο περιβάλλον)
Αίτια καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος
Παράγοντες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην καταστροφή του περιβάλλοντος είναι:
* το φαινόμενο της αστυφιλίας
 επέκταση του ανθρώπινου ζωτικού χώρου * Πόλεις: σύγχρονη πολεοδομία και οικιστική, νέος τρόπος ζωής, αστικά απόβλητα, ηχορύπανση, καυσαέρια, οικοπεδοποίηση, μπαζωμένα ρέματα, υπερεξάντληση υδάτινων πόρων
* η βιομηχανική ανάπτυξη και η τεχνολογική πρόοδος
 υπερεκμετάλλευση φυσικών πηγών και πόρων
 βιομηχανικά λύματα, νέφος
 ρύπανση υδάτινων πόρων (ή όγκων), αέρα και εδαφών με χημικά, ραδιενεργά και τοξικά απόβλητα
 προϊόντα μη φιλικά στο περιβάλλον (πλαστικό, λιπάσματα, σπρέϋ)
* ο καταναλωτικός χαρακτήρας της σύγχρονης ζωής
 καταναλωτισμός * πλήθος αγαθών *αφαίμαξη της φύσης
 κοντόφθαλμη διαχείριση του περιβαλλοντικού πλούτου για ατομικά συμφέροντα (τουριστική ανάπτυξη, καταστροφή δασών)
* οι ανθρώπινες ενέργειες, που πηγάζουν από την αδιαφορία και την ημιμάθεια
 εντατικές καλλιέργειες, παρεμβάσεις στη χλωρίδα και πανίδα, έλλειψη
οικολογικής συνείδησης, απουσία προστατευτικών μέτρων
* η χρήση της πυρηνικής ενέργειας
 πυρηνικές δοκιμές, πυρηνικά απόβλητα, ατυχήματα
Συνέπειες της καταστροφής στη φύση
Οι συνέπειες της καταστροφής αφορούν τόσο τη φύση όσο και τον άνθρωπο.

* απομύζηση περιβάλλοντος, εξάντληση φυσικών πόρων
* μόλυνση σε νερό, αέρα και έδαφος
* διατάραξη οικολογικής ισορροπίας (πολλά είδη στον πλανήτη απειλούνται με εξαφάνιση)
* αλλαγή στις κλιματολογικές συνθήκες (φαινόμενο θερμοκηπίου, τρύπα του όζοντος, πλημμύρες και περίοδοι ξηρασίας)
* “ευτροφισμός” των υδάτων, καταστροφή ενάλιου πλούτου
* σημαντική φθορά αρχαιολογικών μνημείων απειλείται η πολιτιστική μας κληρονομιά
* ανεπανόρθωτη παραμόρφωση του φυσικού τοπίου (κτίρια - μεγαθήρια, αισθητική αλλοίωση του περιβάλλοντος χώρου)
στον άνθρωπο
* προβλήματα υγείας (ανθυγιεινός τρόπος ζωής)
 αναπνευστικά προβλήματα, καρδιοπάθειες, καρκίνος
* διατάραξη ψυχικής υγείας
 αγχώδεις και έντονοι ρυθμοί ζωής
 παραβίαση της αισθητικής
 έλλειψη ατομικού χώρου
 αδυναμία συγκέντρωσης και δημιουργικής εργασίας
 ανασφάλεια (πυρηνικά ατυχήματα)
Τρόποι αντιμετώπισης
*αναθεώρηση της αντίληψης ότι η φύση αποτελεί ανεξάντλητη πηγή για τον άνθρωπο και κτήμα του
* αναθεώρηση της τεχνοκρατικής προσέγγισης (αύξηση της παραγωγικότητας χωρίς παράλληλο ενδιαφέρον για την οικολογική ισορροπία)
*διατήρηση και προστασία φυσικών βιότοπων και λήψη μέτρων για την αποκατάσταση των κατεστραμμένων τοπίων (αναδασώσεις)
* βιολογικός καθαρισμός των οικιακών λυμάτων και των βιομηχανικών αποβλήτων
* χρήση φίλτρων στις βιομηχανικές μονάδες
* ανακύκλωση απορριμμάτων - χρησιμοποίηση υλών φιλικών στο περιβάλλον
* αξιοποίηση ήπιων μορφών ενέργειας (αιολική, ηλιακή)
* αυστηρότερη νομοθεσία για όσους ρυπαίνουν το περιβάλλον
* περιβαλλοντική εκπαίδευση
* περιβαλλοντική αγωγή και ενημέρωση των ατόμων
* ενίσχυση οικολογικών κινημάτων
* πολεοδομικός σχεδιασμός και χωροθέτηση της βιομηχανίας
* διεθνής συνεργασία για τον περιορισμό στη χρήση της πυρηνικής ενέργειας
* υιοθέτηση μορφών οικολογικής και εναλλακτικής γεωργίας