Σάββατο 22 Μαΐου 2010

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ
ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ 14/5/2010


*Δυο λόγια συνοπτικά για το θέμα της έκθεσης.
Η επιτροπή θεμάτων μας εκπλήσσει πολλές φορές με τα θέματα που επιλέγει για να αναπτύξουν οι μαθητές της Γ Λυκείου στις Πανελλαδικές εξετάσεις.Το θέμα της αυτό-μόρφωσης είναι ένα θέμα που σίγουρα αποτελεί καινοτομία και οπωσδήποτε ως ένα σημείο θα προβλημάτισε στην ανάπτυξή του τους μαθητές.Είναι ένα θέμα του σύγχρονου προβληματισμού που θα γίνει εντονότερο σε εύθετο χρόνο. Παρόλα αυτά θεωρώ ότι το κείμενο που δόθηκε για να αποδοθεί συνοπτικά ,δεν είχε ιδιαίτερες δυσκολίες, όπως και οι ερωτήσεις που συνοδεύουν το κείμενο απλές και κατανοητές ,εκτός από την Β4 που απαιτείται η καλή γνώση της θεωρίας του υποψηφίου.
Το κείμενο παραγωγής λόγου πιστεύω ότι θα δυσκόλευσε περισσότερο τους μαθητές καθώς το δεύτερο ζητούμενο απαιτεί πληροφόρηση και γνώση του αντικειμένου.

Γ.Παπαβασιλείου.




ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 ΜΑΪΟΥ 2010
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4)



ΚΕΙΜΕΝΟ

1.Με τον όρο αυτομόρφωση περιγράφουμε μία σύνθετη εκπαιδευτική διαδικασία της οποίας θεμελιώδης κινητήρια δύναμη είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος, έχοντας επίγνωση των αναγκών και των επιθυμιών του, καλείται να συμβάλει αποφασιστικά στην πορεία της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής του κατάρτισης. Σε αυτή την ατομική, και πολλές φορές εξαιρετικά δύσκολη, πορεία κατάκτησης νέων γνώσεων, δεν ενεργεί μόνος του, όπως θα μπορούσαμε να υποθέσουμε με βάση το πρώτο συνθετικό της λέξης αυτο-μόρφωση. Ο άνθρωπος δεν δραστηριοποιείται μέσα σε ένα κοινωνικό κενό, αλλά μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον. Βρίσκεται δηλαδή σε συνεχή επικοινωνία με τους άλλους, σε επαφή και ανταλλαγή με τους επίσημους ή ανεπίσημους εκπαιδευτικούς θεσμούς, με ποικίλους οργανισμούς και κέντρα κατάρτισης, ακόμη και όταν οι νέες τεχνολογίες του επιτρέπουν να μαθαίνει και να εργάζεται σε φυσική απόσταση από τους άλλους.

2.Με αυτή την έννοια, οι διαδικασίες και οι πρακτικές αυτομόρφωσης στη σημερινή εποχή δεν σημαίνουν την απουσία των άλλων, θεσμών και ατόμων, ούτε την κοινωνική απομόνωση του καθενός ατόμου, αλλά την ενεργητική στάση του, αφού το ίδιο αποφασίζει, άλλοτε αυτοβούλως και άλλοτε κάτω από την πίεση συγκεκριμένων αναγκών, να εκπαιδευθεί. Η ενεργητική στάση συνίσταται στο ότι ο άνθρωπος καλείται να διαμορφώσει μαζί με τους άλλους συμμετέχοντες (οργανισμούς, εκπαιδευτές, εκπαιδευόμενους) το περιεχόμενο, τη διαδικασία και τους τρόπους της εκπαίδευσής του.
3.Όμως οι πρωταρχικοί παράγοντες που καθιστούν την αυτομόρφωση αναγκαία για τα άτομα των σύγχρονων κοινωνιών είναι οι νέες επιστημονικές και τεχνολογικές ανακαλύψεις και οι συνεπακόλουθες μεταμορφώσεις της αγοράς εργασίας. Μία από τις συνέπειες αυτών των αλλαγών είναι ότι πολλά επαγγέλματα χάνουν γρήγορα την αξία και τη χρησιμότητά τους, ενώ οι γνώσεις και οι δεξιότητες που τα άτομα κατέκτησαν στα πρώτα στάδια της ζωής τους καθίστανται ανεπαρκείς για το παρόν και το μέλλον. Η συνολική τεχνολογική αναδιάρθρωση της εργασιακής δραστηριότητας στερεί όλο και περισσότερο στα άτομα τη δυνατότητα να διατηρούν μία και μοναδική επαγγελματική ταυτότητα σε όλη τη διάρκεια της ενεργού ζωής τους. Κατά συνέπεια, ανεξάρτητα από τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες αυτής της κατάστασης για τα άτομα, οι νέοι άνθρωποι των τεχνολογικών κοινωνιών καλούνται να αλλάξουν δύο ή τρία επαγγέλματα στην επαγγελματική πορεία τους. Το γεγονός αυτό επιβάλλει στα άτομα να κατακτούν διαρκώς γνώσεις, να ανανεώνουν τις δεξιότητές τους, να αποκτούν γρήγορα νέες ειδικεύσεις, δηλαδή, να εκπαιδεύονται συνεχώς.......


4.Η εκπαίδευση δεν νοείται πια ως η απλή, κανονιστική μετάδοση γνώσεων από τις μεγαλύτερες γενιές στις νεότερες, όπως την όριζε ο E. Durkheim κατά τον 19ο αιώνα. Και τούτο επειδή, τόσο το περιεχόμενο της εκάστοτε εκπαιδευτικής πράξης όσο και ο χρόνος που αφιερώνεται σε αυτήν, αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές, τα δύο φύλα και τις διαφορετικές κουλτούρες των ανθρώπων, γεγονός που παρατηρείται σε όλες τις σύγχρονες πρακτικές της καθημερινής ζωής. Η εκπαιδευτική πράξη καθίσταται επομένως μια διαδικασία που δεν περιορίζεται στο χώρο (το σχολείο) και το χρόνο (περίοδος της νεότητας), αλλά επεκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής και πέραν των σχολικών τειχών.

Αλεξάνδρα Κορωναίου, Εκπαιδεύοντας Εκτός Σχολείου, 2002 (Διασκευή)

Α1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις).

Μονάδες 25

Β1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80 έως 100 λέξεων το περιεχόμενο του παρακάτω αποσπάσματος του κειμένου: ... οι νέοι άνθρωποι των τεχνολογικών κοινωνιών καλούνται να αλλάξουν δύο ή τρία επαγγέλματα στην επαγγελματική πορεία τους ...

Μονάδες 12

Β2. α) Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η τελευταία παράγραφος του κειμένου; (Η εκπαίδευση δεν νοείται ... των σχολικών τειχών) (μονάδες 4)

β) Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη της ίδιας παραγράφου του κειμένου (μονάδες 3)

Μονάδες 7

Β3. α) Να γράψετε ένα α ν τ ώ ν υ μ ο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

ατομική, επιτρέπουν, ανεπαρκείς, διαφορετικές, επεκτείνεται.
(μονάδες 5)

β) Να γράψετε ένα σ υ ν ώ ν υ μ ο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

συνεχή, χρησιμότητα, συνέπειες, δεξιότητες, καθίσταται. (μονάδες 5)

Μονάδες 10

Β4. Να επισημάνετε τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα επιστημονικού λόγου στο κείμενο που σας δίνεται.

Μονάδες 6

Γ1. Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του σχολείου σας να αναφερθείτε στη σημασία της αυτομόρφωσης και να προτείνετε τρόπους πραγμάτωσής της σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. (500-600 λέξεις).

Μονάδες 40


ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΤΑΞΗ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 14-05-2010


Α. Η συγγραφέας πραγματεύεται το θέμα της αυτομόρφωσης και της συνεχούς εκπαίδευσης των ανθρώπων. Αρχικά προσδιορίζει τον όρο αυτομόρφωση και διευκρινίζει πως αυτή η προσπάθεια του ανθρώπου δε συνεπάγεται αποκλεισμό από το κοινωνικό περιβάλλον αλλά επαφή με τους άλλους. Επισημαίνει πως ως διαδικασία απαιτεί την ύπαρξη συγκεκριμένων φορέων που θα την ενισχύσουν καθώς και την συμμετοχή του ατόμου, αφού αυτό θα καθορίσει τις μεθόδους και το αντικείμενο της μάθησης. Στη συνέχεια τονίζει πως η αναγκαιότητα της αυτομόρφωσης είναι απόρροια των επιστημονικών και τεχνολογικών εξελίξεων, οι οποίες επηρέασαν τον εργασιακό χώρο. Συγκεκριμένα παρατηρεί πως η εναλλαγή στην επαγγελματική ενασχόληση του ατόμου το επιβάλλει να εκπαιδεύεται συνεχώς. Καταλήγοντας συμπεραίνει πως οι αλλαγές αυτές στο κοινωνικό περιβάλλον απαιτο τη μόνιμη εκπαίδευση του ανθρώπου.

Β1. Στην εποχή των γρήγορων εξελίξεων και των ραγδαίων ανακατατάξεων, οι νέοι άνθρωποι πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για να αλλάζουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα, όταν οι συνθήκες το απαιτούν. Λόγω του διαρκούς τεχνολογικού εκσυγχρονισμού, οι επαγγελματικοί κλάδοι διευρύνονται και οι εργασίες ανανεώνονται. Οι νέοι αντιλαμβάνονται την ανάγκη ότι πρέπει να ακολουθούν τα νέα δεδομένα, επειδή πρέπει να επιβιώσουν οικονομικά αλλά και να αποκτήσουν έναν επαγγελματικό χώρο που θα τους προσφέρει διέξοδο στην ανάγκη τους για παραγωγή και προσφορά. Για να διεκδικήσουν, λοιπόν, μια αξιοπρεπή θέση στην αγορά εργασίας, πρέπει να είναι ευέλικτοι και διορατικοί , αποκτώντας πρόσθετα εργασιακά προσόντα με τις διαδικασίες επιμόρφωσης και κατάρτισης.

Β2. α) Ο τρόπος ανάπτυξης της τελευταίας παραγράφου είναι η αιτιολόγηση. Η συγγραφέας στη θεματική περίοδο διατυπώνει τη θέση του: “Η εκπαίδευση δεν νοείται πια… 19ο αιώνα” και στη συνέχεια την αιτιολογεί “Kαι τούτο επειδή…”

β) Τα δομικά μέρη της παραγράφου είναι:
Θεματική περίοδος: “Η εκπαίδευση δεν νοείται … 19ο αιώνα”
Λεπτομέρειες – Σχόλια: “Και τούτο επειδή…της καθημερινής ζωής”
Περίοδος – κατακλείδα: “Η εκπαιδευτική πράξη…σχολικών τειχών”.

Β3. α) Αντώνυμα:
ατομική: συλλογική
επιτρέπουν: απαγορεύουν
ανεπαρκείς: αρκετές ,επαρκείς
διαφορετικές: ίδιες,όμοιες
επεκτείνεται: συρρικνώνεται,μειώνεται

β) Συνώνυμα:
συνεχή: διαρκή
χρησιμότητα: σημασία,ωφελιμότητα
συνέπειες: επιδράσεις
δεξιότητες: ικανότητες
καθίσταται: γίνεται

Β4. Χαρακτηριστικά επιστημονικού λόγου
• Λόγος Περιγραφικός «Με τον όρο αυτομόρφωση
(που διαπιστώνει) περιγράφουμε μια σύνθετη
εκπαιδευτική διαδικασία…»
(παράγραφος 1)
• Λόγος Ερμηνευτικός «Με αυτήν την έννοια οι
(που επεξηγεί και αιτιολογεί) διαδικασίες…αφού το ίδιο
αποφασίζει …εκπαιδευθεί»)
(παράγραφος 2)
• Λόγος Αποδεικτικός «Η εκπαιδευτική πράξη
(που συμπεραίνει) καθίσταται επομένως μια
διαδικασία…σχολικών τειχών»
(παράγραφος 4)
• Αναφορική λειτουργία « Η εκπαίδευση δεν νοείται
της γλώσσας πια ως απλή, κανονιστική
– Κυριολεκτική χρήση των λέξεων μετάδοση γνώσεων από τις
μεγαλύτερες γενιές στις
νεότερες, όπως την
όριζε ο Ε. Durkheim
κατά τον 19ο αιώνα»
(παράγραφος 4)








• Τρόποι πειθούς :
Επίκληση στη Λογική «Με αυτή την έννοια….αφού το ίδιο…
(με χρήση επιχειρημάτων) εκπαιδευθεί» (παράγραφος 2)

«Η συνολική τεχνολογική
αναδιάρθρωση… Κατά
συνέπεια…στην επαγγελματική τους
πορεία» (παράγραφος 3)

« Η εκπαίδευση δεν νοείται...
Και τούτο επειδή…Η εκπαιδευτική
πράξη .Καθίσταται επομένως…
σχολικών τειχών» (παράγραφος 4)

Επίκληση στην Αυθεντία « όπως την όριζε ο Ε. Durkheim»
(παράγραφος 4)

Γ.
(Τίτλος) Δια βίου μάθηση


ΠΡΟΛΟΓΟΣ Θέμα : Η αυτομόρφωση χαρακτηριστικό του διορατικού ανθρώπου
Θέση: Η αυτομόρφωση έχει σημασία στη ζωή
του ανθρώπου
Υπάρχουν τρόποι πραγμάτωσής της


ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ Ι. Σημασία της αυτομόρφωσης

• Για τον άνθρωπο
 Προσφέρει γνώσεις , δίνει διέξοδο στη φιλομάθεια του ανθρώπου, διευρύνει τους πνευματικούς του ορίζοντες
 Συμβάλλει στην ευρύτερη ψυχική , αισθητική και ηθική του καλλιέργεια
 Ολοκληρώνει την προσωπικότητα του ανθρώπου, ικανοποιεί την ανάγκη συνεχούς βελτίωσης
 Δημιουργεί αίσθημα ευελιξίας και ασφάλειας σε μια περίοδο που οι εργασιακές συνθήκες εξελίσσονται ραγδαία
 Διαμορφώνει τις κατάλληλες συνθήκες και ευκαιρίες για παρακολούθηση των εξελίξεων, συνιστά απαραίτητο χαρακτηριστικό του ανθρώπου που είναι δημιουργικός και αντιλαμβάνεται το χαρακτήρα και τις απαιτήσεις της «κοινωνίας της πληροφορίας»
 Ενεργοποιεί τον άνθρωπο, ατομικά και συλλογικά , για προσφορά και κοινωνική ανάπτυξη
 Αποτελεί ουσιαστικό , γόνιμο , δημιουργικό τρόπο αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου

• Για την κοινωνία
 Συνιστά τρόπο αντιμετώπισης του αναλφαβητισμού .
 Διευρύνει τις ευκαιρίες για επαγγελματική αποκατάσταση, αυξάνει τα εφόδια και πολλαπλασιάζει τα προσόντα ενός ανθρώπου στη σύγχρονη απαιτητική αγορά εργασίας
 Συμβάλλει στην ομαλή ένταξη ειδικών ομάδων (προσφύγων , μεταναστών) που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό και διευκολύνει την αφομοίωσή τους από το κοινωνικό σύνολο
 Συνιστά δείγμα μιας ολοκληρωμένης και δημοκρατικής πολιτείας που δίνει την ευκαιρία επαναξιολόγησης και διεύρυνσης της εκπαιδευτικής διαδικασίας

ΙΙ. Τρόποι πραγμάτωσης της αυτομόρφωσης

Η υλοποίηση της δια βίου μάθησης γίνεται με τη βοήθεια
• Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας που στοχεύουν :
- στην επανασύνδεση με την εκπαιδευτική διαδικασία ατόμων, που έχουν απομακρυνθεί από τη βασική εκπαίδευση
• Κέντρων Εκπαίδευσης Ενηλίκων που απευθύνονται σε όλους τους ενήλικες της χώρας με πρωταρχικό στόχο την απόκτηση νέων βασικών δεξιοτήτων και την αναβάθμιση των ήδη υπαρχουσών
• Ανοιχτών Πανεπιστημίων που στηρίζονται στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και διέπονται από την αντίληψη ότι η μόρφωση είναι δικαίωμα όλων, σε όλη την διάρκεια της ζωής τους ,παρέχοντας πτυχίο ισότιμο με το πτυχίο των παραδοσιακών πανεπιστημίων
• Βιβλιοθηκών (δημοσίων και ιδιωτικών)
• Διαδικτύου που δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε ποσότητα και ποικιλία γνώσεων

Τα παραπάνω μπορούν να πραγματωθούν με :

- Εκπόνηση ολοκληρωμένων και αποτελεσματικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων από αρμόδιους επιστημονικούς φορείς
- Ευαισθησία της πολιτείας απέναντι στην ανάγκη για απόκτηση γνώσεων και ευρύτερη μόρφωση, με ανάπτυξη ανάλογης κοινωνικής πολιτικής που δημιουργεί ισότιμες μορφωτικές ευκαιρίες
- Χρηματοδότηση των προγραμμάτων επιμόρφωσης και κατάρτισης από την πολιτεία
- Αξιοποίηση ανάλογων διαφημίσεων με σκοπό την ευαισθητοποίηση των πολιτών για συμμετοχή στα προγράμματα
- Αξιοποίηση του εκπαιδευτικού ρόλου των ΜΜΕ (ραδιοφώνου, της τηλεόρασης και του διαδικτύου) .
ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η αυτομόρφωση συμπληρώνει την προσπάθεια του ανθρώπου για ευρύτερη μόρφωση και προκύπτει πλέον ως αναγκαιότητα όχι μόνο στο πλαίσιο της ανάγκης για προσωπική εξέλιξη αλλά και στο πλαίσιο των απαιτήσεων που προβάλλει η κοινωνία μας.

(Υπογραφή αρθρογράφου)



Οι απαντήσεις στα θέματα είναι ενδεικτικές και βεβαίως μπορούν να πλαισιωθούν από πολλές άλλες εναλλακτικές λύσεις.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου