ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2010



ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ
ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ
Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ & Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΕΠΑ.Λ (ΟΜΑΔΑ Β΄)
31 ΜΑΪΟΥ 2010
ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Α
Α1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη.
α. Αν η ζήτηση ενός αγαθού είναι ανελαστική, τότε η αύξηση της τιμής του θα
προκαλέσει αύξηση της συνολικής δαπάνης των καταναλωτών για το αγαθό
αυτό. β. Το οριακό προϊόν της εργασίας δίνεται από τον λόγο: μεταβολή του
συνολικού κόστους προς μεταβολή του συνολικού προϊόντος. γ. Στη βραχυχρόνια περίοδο, καθώς αυξάνεται η ποσότητα του παραγόμενου
προϊόντος, το μέσο σταθερό κόστος μειώνεται συνεχώς. δ. Οι κατώτατες τιμές επιβάλλονται από το κράτος με σκοπό την προστασία των
καταναλωτών. ε. Μία ταυτόχρονη αύξηση της ζήτησης και της προσφοράς ενός αγαθού θα οδηγήσει σε μείωση της ποσότητας ισορροπίας του.
Μονάδες 15
Στις παρακάτω προτάσεις Α2 και Α3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
Α2. Μία οικονομία που παράγει μόνο δύο αγαθά, το Χ και το Ψ, χρησιμοποιώντας όλους τους παραγωγικούς συντελεστές που έχει στη διάθεσή της αποδοτικά (ορθολογικά), με δεδομένη την τεχνολογία παραγωγής, μπορεί να παράγει 60 μονάδες από το αγαθό Χ και 100 μονάδες από το αγαθό Ψ ή 80 μονάδες από το αγαθό Χ και 60 μονάδες από το αγαθό Ψ. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, το κόστος ευκαιρίας (εναλλακτικό κόστος) του αγαθού Χ σε όρους του αγαθού Ψ είναι ίσο με:
α. 1 2 β. 2 γ. 40 δ. 20 Μονάδες 5
Α3. Τα αγαθά Α και Β είναι μεταξύ τους συμπληρωματικά. Μία αύξηση της τιμής του αγαθού Α, με όλους τους άλλους προσδιοριστικούς παράγοντες σταθερούς, θα οδηγήσει σε:
α. αύξηση της ζητούμενης ποσότητας του αγαθού Α. β. αύξηση της προσφοράς του αγαθού Β. γ. αύξηση της ζήτησης του αγαθού Β. δ. μείωση της ζήτησης του αγαθού Β.
Μονάδες 5
ΘΕΜΑ Β
Β1. Αφού αναφέρετε ποιο φαινόμενο ονομάζεται καταμερισμός των έργων ή της εργασίας (μονάδες 4), στη συνέχεια να περιγράψετε τα πλεονεκτήματα του καταμερισμού των έργων (μονάδες 18) καθώς και το βασικό του μειονέκτημα (μονάδες 3). (Δεν απαιτείται η χρήση παραδειγμάτων). Μονάδες 25
ΘΕΜΑ Γ
Μία επιχείρηση, που λειτουργεί στη βραχυχρόνια περίοδο, για την παραγωγή του προϊόντος της χρησιμοποιεί εργασία, μία πρώτη ύλη και ένα κτίριο το οποίο νοικιάζει. Η αμοιβή κάθε μονάδας εργασίας είναι W = 360 χρηματικές μονάδες. Οι δαπάνες της επιχείρησης για το ενοίκιο του κτιρίου και για την πρώτη ύλη ανά μονάδα προϊόντος δε δίνονται.
Όταν η επιχείρηση χρησιμοποιεί 3 μονάδες εργασίας (L), το μέσο προϊόν της εργασίας (AP) είναι ίσο με 5 και το μεταβλητό κόστος παραγωγής (VC) είναι ίσο με 3.780 χρηματικές μονάδες. Όταν η επιχείρηση χρησιμοποιεί 4 μονάδες εργασίας (L), το μέσο προϊόν της εργασίας (ΑΡ) είναι ίσο με 4,5 και το συνολικό κόστος παραγωγής (ΤC) είναι ίσο με 5.400 χρηματικές μονάδες.
Γ1. Να υπολογίσετε την ποσότητα του προϊόντος που παράγεται, όταν η επιχείρηση χρησιμοποιεί 3 μονάδες εργασίας καθώς και αυτή που παράγεται, όταν η επιχείρηση χρησιμοποιεί 4 μονάδες εργασίας. Μονάδες 4
Γ2. Να υπολογίσετε το κόστος της πρώτης ύλης ανά μονάδα προϊόντος. Μονάδες 6
Γ3. Να υπολογίσετε το ενοίκιο που πληρώνει η επιχείρηση για το κτίριο που
χρησιμοποιεί. Μονάδες 7 Γ4. Πόσο θα αυξηθεί το μεταβλητό κόστος (VC), αν αυξηθεί η παραγωγή από 15 σε 17 μονάδες; Μονάδες 8
ΘΕΜΑ 4
Οι συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού είναι γραμμικές. Όταν η τιμή (Ρ1) του αγαθού είναι 150 χρηματικές μονάδες, η ζητούμενη ποσότητά του (QD1) είναι 200 μονάδες.
Καθώς η τιμή του αγαθού αυξάνεται από Ρ1 σε Ρ2, η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή του είναι ΕD = – 3. Στην τιμή Ρ2, η ζητούμενη ποσότητα του αγαθού (QD2) είναι κατά 60% μικρότερη από αυτήν που αντιστοιχεί στην τιμή Ρ1.
_1. Να βρεθούν η τιμή Ρ2 (μονάδες 3) και η συνάρτηση ζήτησης του αγαθού (μονάδες 3).

3
Μονάδες 6
_2. Μία αύξηση του εισοδήματος των καταναλωτών κατά 25% είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η ζητούμενη ποσότητα του αγαθού σε κάθε τιμή του κατά 120 μονάδες. Να βρεθεί η νέα συνάρτηση ζήτησης του αγαθού (μονάδες 3) και να υπολογιστεί η εισοδηματική ελαστικότητα (ΕY) στην τιμή Ρ1 = 150 χρηματικές μονάδες (μονάδες 5).
Μονάδες 8
_3. Έστω ότι πριν την αύξηση του εισοδήματος η τιμή ισορροπίας του αγαθού ήταν 150 και η ποσότητα ισορροπίας του 200 μονάδες. Μετά την αύξηση
του εισοδήματος η τιμή ισορροπίας του αγαθού είναι ίση με 170 χρηματικές μονάδες και η ποσότητα ισορροπίας του είναι ίση με 240 μονάδες. Να βρεθούν η συνάρτηση προσφοράς του αγαθού (μονάδες 3) και η ελαστικότητα προσφοράς του, καθώς η τιμή του αγαθού αυξάνεται από 150 χρηματικές μονάδες σε 170 χρηματικές μονάδες (μονάδες 3). Μονάδες 6
_4. Να παρουσιάσετε στο ίδιο διάγραμμα (στο μιλιμετρέ) την ισορροπία της αγοράς του αγαθού πριν και μετά την αύξηση του εισοδήματος.






ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ»

ΟΜΑΔΑ Α

ΘΕΜΑ ΠΡΩΤΗ
Α.1
a. ΣΩΣΤΟ
b. ΛΑΘΟΣ
c. ΣΩΣΤΟ
d. ΛΑΘΟΣ
e. ΛΑΘΟΣ

ΘΕΜΑ Β
Β.1 σελίδα 22 σχολικού βιβλίου «Σε πολύ παλαιότερες εποχές κάθε νοικοκυριό ήταν αναγκασμένο να παράγει σχεδόν όλα τα προίόντα …………………………Αυτό είναι ένα σοβαρό μειονέκτημα των έργων.»

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΘΕΜΑ Γ
Δεδομένα
L Q AP VC FC TC
3 Q3 5 3780 FC
4 Q4 4.5 VC4 FC 5400

Γ.1 AP3 = Q3 /L3 →Q3= 5*3=15
AP4 = Q4 /L4 →AP4 =4*4.5= 18

Γ.2 Ξέρουμε ότι: VC= W*L + C*Q, όπου C το κόστος της πρώτης ύλης.
Άρα, για L=3: VC3 = W*L3 + C*Q3 →3780= 360*3 + C*15 → C=180

Γ.3 Το ενοίκιο του κτηρίου ανήκει στο σταθερό κόστος της επιχείρησης. Από την εκφώνηση ορίζεται ότι το μόνο σταθερό κόστος της επιχείρησης είναι ένα κτήριο που νοικιάζει.
Ξέρω ότι TC= VC + FC, το FC παραμένει σταθερό σε όλα τα επίπεδα
Άρα, TC4 = VC4 + FC
TC4 = 5400, από εκφώνηση
VC4 = W*L4 + C*Q4= 360*4 + 180*18= 4680
FC = 5400-4680 = 720,
Γ.4
Q VC MC
15 3780
17 VC17 =4380
18 4680 MC18 = 300


MC18= ΔVC / ΔQ = (4680-3780) / (18-15) = 300
Στο επίπεδο παραγωγής από 15 σε 18 μονάδες, το οριακό κόστος παραμένει ίσο και σταθερό με 300,
Άρα: MC18= ΔVC / ΔQ → 300= (VC17 – 3780) / (17-15) → VC17 = 4380

Όταν η παραγωγή αυξάνεται από 15 μονάδες σε 17, το μεταβλητό κόστος αυξάνεται κατά:
ΔVC= VC17 - VC15 = 4380-3780 = 600

ΘΕΜΑ Δ
P Qd Qd΄
150 200 Qd΄1=200 + 120 = 320
P2= 180 Qd2 = 80 Qd΄2=80 + 120 = 200

Δ.1
Qd2 = Qd1 -60% * Qd1 = 200-60%*200= 80

Ed1 = (ΔQ / ΔΡ) * P1/Q1 → -3= (80-200) / (P2 – 150) * 150/200 → P2= 180

Η ζήτηση είναι γραμμική με αλγεβρική μορφή Qd= α+βP
(200,150) : 200 = α+β* 150
(80, 180) : 80 = α+β* 180
Επιλύοντας το σύστημα των δύο εξισώσεων, υπολογίζουμε: β=-4 και α = 800
Άρα, Qd =800-4Ρ


Δ.2 Η ζήτηση είναι γραμμική με αλγεβρική μορφή Qd= α+βP
Qd΄ = Qd + 120 = 920 – 4Ρ

Στην τιμή P2 = 150, η ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας από τη μία καμπύλη ζήτησης στη δεύτερη είναι: ΔQ % = Qd΄1- Qd1 / Qd1 *100 = (320 – 200) / 200*100 = 60%
Ey= ΔQ %/ ΔY % = 60%/25% = 2.4

Δ.3 Τα σημεία ισορροπίας που δίνονται αποτελούν και σημεία της καμπύλης προσφοράς.
Η συνάρτηση προσφοράς είναι γραμμική με αλγεβρική μορφή Qs = γ+δΡ

Στο πρώτο σημείο ισορροπίας Ο : (200,150): 200= γ+ δ*150
Στο δεύτερο σημείο ισορροπίας Ο΄: (240,170): 240= γ+ δ*170

Επιλύοντας το σύστημα των δύο εξισώσεων, υπολογίζουμε: γ= -100 και δ= 2
Άρα, Qs= -100+2P

Es= (ΔQ / ΔΡ) * Pο/Qο = (240 – 200) /(170-150) * 150/200 = 1,5
Δ.4




Σχολιασμός: Τα θέματα των αρχών Οικονομικής Θεωρίας φέτος είχαν μέτριο επίπεδο δυσκολίας. Μερικά παιδιά, ίσως να αντιμετώπισαν δυσκολία στις αριθμητικές πράξεις. Για αυτό το λόγο δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι κάποιος θα έχει επιτυχία όταν εμμένει στη συνεχή εξάσκηση και ολοκληρωμένη λύση των ασκήσεων, όχι απλώς στην κατανόηση της μεθοδολογίας.


ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ
Κεφαλούκου Έλλη
Οικονομολόγος