Ελευθερίου Βενιζέλου 237, Γάζι
Τηλ./Fax: 2810 823411 email: syxekp@gmail. com
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Ο «Κρητικός» του Δ. Σολωμού αποτελούσε θα
λέγαμε ένα από τα κείμενα αυξημένης
επικινδυνότητας για φέτος, καθώς, παρόλο που
ήταν μέρος της εξεταστέας ύλης για 4 χρόνια,
δεν είχε ζητηθεί ποτέ ως τώρα. Τα θέματα που
επιλέχθηκαν θα μπορούσαν να
χαρακτηριστούν αντιμετωπίσιμα και σε κάποια
σημεία προσεγμένα. Οι ερωτήσεις ήταν σαφώς
διατυπωμένες και αναμενόμενες για το
συγκεκριμένο απόσπασμα που δόθηκε. Αν
κληθούμε να διακρίνουμε κάποια δυσκολία
που ίσως αντιμετώπισαν ορισμένοι
εξεταζόμενοι, αυτή ίσως αφορούσε το
υποερώτημα β του ερωτήματος Β1, καθώς οι
εξεταζόμενοι έπρεπε να διακρίνουν ακριβώς τι
ζητούσε. Τέλος, το παράλληλο κείμενο δεν
παρουσίαζε ιδιαίτερες δυσκολίες, καθώς με
προσεκτική μελέτη μπορούσαν να εντοπιστούν
οι ομοιότητες και οι διαφορές με το κείμενο
του Κρητικού.
Το φροντιστήριό μας είχε δώσει το
συγκεκριμένο ποίημα ως προτεινόμενο θέμα
για τις Πανελλαδικές εξετάσεις του 2011 στη
δημοσίευση της 29ης Μαρτίου.
ΚΕΙΜΕΝΟ Διονύσιος Σολωμός Ὁ Κρητικός
1 [18.]
Ἐκοίταα, κι ἤτανε μακριά ἀκόμη τ’ ἀκρογιάλι·
«Ἀστροπελέκι μου καλό, γιά ξαναφέξε πάλι!»
Τρία ἀστροπελέκια ἐπέσανε, ἕνα ξοπίσω στ’
ἄλλο
Πολύ κοντά στήν κορασιά μέ βρόντημα μεγάλο·
5 Τά πέλαγα στήν ἀστραπή κι ὁ οὐρανός
ἀντήχαν,1
Οἱ ἀκρογιαλιές καί τά βουνά μ’ ὅσες φωνές κι
ἄν εἶχαν.
2 [19.]
Πιστέψετε π’ ὅ,τι θά πῶ εἶν’ ἀκριβή ἀλήθεια,
Μά τές πολλές λαβωματιές πού μὄφαγαν τά
στήθια,
Μά τούς συντρόφους πὄπεσαν στήν Κρήτη
πολεμώντας,
Μά τήν ψυχή πού μ’ ἔκαψε τόν κόσμο
ἀπαρατώντας.
5 (Λάλησε, Σάλπιγγα! κι ἐγώ τό σάβανο τινάζω,
Καί σχίζω δρόμο καί τς ἀχνούς ἀναστημένους2
κράζω:
«Μήν εἴδετε τήν ὀμορφιά πού τήν Κοιλάδα
ἁγιάζει;
Πέστε, νά ἰδεῖτε τό καλό ἐσεῖς κι ὅ,τι σᾶς
μοιάζει.
Καπνός δέ μένει ἀπό τή γῆ· νιός οὐρανός ἐγίνη·
10 Σάν πρῶτα ἐγώ τήν ἀγαπῶ καί θά κριθῶ μ’
αὐτήνη.
− Ψηλά τήν εἴδαμε πρωί· τῆς τρέμαν τά
λουλούδια
Στή θύρα τῆς Παράδεισος πού ἐβγῆκε μέ
τραγούδια·
Ἔψαλλε τήν Ἀνάσταση χαροποιά ἡ φωνή της,
1 αντήχαν = αντηχούσαν.
2 ἀχνός = αμυδρή φιγούρα, έτοιμη να σβήσει.
Κι ἔδειχνεν ἀνυπομονιά γιά νά ’μπει στό κορμί
της·
Ὁ οὐρανός ὁλόκληρος ἀγρίκαε σαστισμένος,
Τό κάψιμο ἀργοπόρουνε ὁ κόσμος ὁ
ἀναμμένος·
Καί τώρα ὀμπρός3 τήν εἴδαμε· ὀγλήγορα
σαλεύει·
Ὅμως κοιτάζει ἐδῶ κι ἐκεῖ καί κάποιονε
γυρεύει»).
3 [20.]
Ἀκόμη ἐβάστουνε ἡ
βροντή.....................................
Κι ἡ θάλασσα, πού σκίρτησε σάν τό χοχλό πού
βράζει,4
Ἡσύχασε καί ἔγινε ὅλο ἡσυχία καί πάστρα,5
Σάν περιβόλι εὐώδησε κι ἐδέχτηκε ὅλα τ’ἄστρα·
5 Κάτι κρυφό μυστήριο ἐστένεψε6 τή φύση
Κάθε ὀμορφιά νά στολιστεῖ καί τό θυμό ν’
ἀφήσει.
Δέν εἶν’ πνοή στόν οὐρανό, στή θάλασσα,
φυσώντας
Οὔτε ὅσο κάνει στόν ἀνθό ἡ μέλισσα
περνώντας,
Ὅμως κοντά στήν κορασιά, πού μ’ ἔσφιξε κι
ἐχάρη,
10 Ἐσειότουν τ’ ὁλοστρόγγυλο καί λαγαρό
φεγγάρι·
Καί ξετυλίζει ὀγλήγορα κάτι πού ἐκεῖθε βγαίνει,
Κι ὀμπρός μου ἰδού πού βρέθηκε μία
φεγγαροντυμένη.
Ἔτρεμε τό δροσάτο φῶς στή θεϊκιά θωριά της,
Στά μάτια της τά ὁλόμαυρα καί στά χρυσά
μαλλιά της.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α1. Να αναφέρετε ονομαστικά τρία από τα
κύρια θέματα της Επτανησιακής Σχολής και για
το καθένα να γράψετε ένα παράδειγμα από το
ποιητικό κείμενο του Διονυσίου Σολωμού που
σας δόθηκε.
Μονάδες 15
Β1. Σύμφωνα με την Ελένη Τσαντσάνογλου, ένα
από τα γνωρίσματα του σολωμικού έργου είναι
ότι ο ποιητής συνθέτει τη φυσική και τη
μεταφυσική πραγματικότητα.
α) Να εντοπίσετε και να σχολιάσετε δύο
εικόνες του κειμένου που να επιβεβαιώνουν
την παραπάνω άποψη. (μονάδες 10)
β) Γιατί, κατά τη γνώμη σας, ο ποιητής επιλέγει
να αναγάγει στο απόσπασμα 2 [19.] τη λυρική
του αφήγηση σε επίπεδο μεταφυσικό;
(μονάδες 10)
Μονάδες 20
Β2. Στο απόσπασμα 3 [20.] ο Σολωμός
αναπτύσσει το μοτίβο της σιγής του κόσμου
πριν από τη θεία επιφάνεια. Να βρείτε δύο
εκφραστικά μέσα με τα οποία αποδίδεται το
μοτίβο αυτό στο συγκεκριμένο απόσπασμα
(μονάδες 10) και να τα αναλύσετε (μονάδες
10).
Μονάδες 20
Γ1. Να σχολιάσετε τους παρακάτω στίχους:
α) «Ἀστροπελέκι μου καλό, γιά ξαναφέξε
πάλι!»
Τρία ἀστροπελέκια
ἄλλο
Πολύ κοντά στήν κορασιά μέ βρόντημα μεγάλο·
(σε μία παράγραφο 80
15)
β) Ἔψαλλε τήν
της,
Κι ἔδειχνεν ἀνυπομονιά γιά νά ’μπει στό κορμί
της· (σε μία παράγραφο 60
(μονάδες 10)
Μονάδες 25
Δ1. Στο παρακάτω απόσπασμα από
του Γεράσιμου Μαρκορά «Ο Όρκος» ο Μάνθος
(ήρωας της Κρητικής επανάστασης των ετών
1866-1869, που έχει σκοτωθεί στο ολοκαύτωμα
του Αρκαδίου) απευθύνεται στην ετοιμοθάνατη
αγαπημένη του. Να συγκρίνετε ως προς το
περιεχόμενο το απόσπασμα αυτό του Μα
με το κείμενο του «Κρητικού» που σας δόθηκε.
Μονάδες 20
Ἄκου, Εὐδοκιά!1
περιγιάλι
Τοῦ φτάσιμού
μύρια κάλλη,
Ποῦ3 μ’ ἕνα βλέμμα
σκορπισμένα,
Χλωμὰ καὶ κρύα μο
ἐσένα.
Ἐπῆρα δρόμο μακρυνό. Σ
Στὴν ἀγκαλιά μου
ἀστέρι,
Καὶ ὀμπρὸς ἀ
Δύση
Τὸ ἀγαπητό σου τ’
Σὲ πλάγι οὐράνιο, πο
Θλιμμένος χάμου
Τὰ πρῶτα τῆς
Μοῦ φτερουγιάζανε
χελιδόνια.
Στὰ μέρη, ποὖ
ἀντάμα,
Ὁ νοῦς μου ξαναγύριζε
πρᾶμα! –
Ὅ,τι θωροῦσε
ὀμπρός μου,
Ὁποῦ7 δὲν εἶ
τοῦ κόσμου.
..............................................................................
....................
Ὤ! πᾶμε, ἀγάπη μου γλυκειά! π
μᾶς βιάζει!
Δὲν εἶναι χόρτο
κράζῃ·
Ἐκεῖ ἀπὸ χρόνια
σου κύρης
Τὴ θεία φτερο
γύρῃς.
Πᾶμε! – ὁ καλ
ὅλοι
Θὰ ἰδῇς ποῦ θ
– www.syekp.gr
στροπελέκια ἐπέσανε, ἕνα ξοπίσω στ’
– 100 λέξεων) (μονάδες
ψαλλε Ἀνάσταση χαροποιά ἡ φωνή
νυπομονιά – 80 λέξεων)
το ποίημα
Μαρκορά
δοκιά!– Σὰν ἔπαψαν στὸ οὐράνιο
μας ᾑ χαραίς2 – ὠιμέ! – τὰ
να ἐξάνοιξα4 τριγύρου
μοῦ φάνηκαν, θυμούμενος
ρα Σὰν πότε θὰ σὲ φέρῃ
γκαλιά ὁ Θάνατος ρωτοῦσα κάθε
ἀπέρναα5 κ’ ἔκανα σὲ Ἀνατολὴ καὶ
γαπητό ὄνομα γλυκὰ νὰ ἠχολογήσῃ.
ράνιο, ποῦ ψυχὴ δὲν ἤτανε κἀμμία,
ἐκάθισα. Στὴ μοναξιὰ τὴ θεία
ς ἀγάπης μας εὐτυχισμένα χρόνια
ὀμπροστά, σὰν τόσα
ὖχαν μᾶς ἰδῇ6 τόσαις φοραὶς
ς – κ’ ἰδὲς θαυμάσιο
σε ὁ λογισμὸς ἔπαιρνε σῶμα
ἶναι πρόσκαιρο, σὰν τ’ ἄλλα ἐδῶ
γάπη πᾶμε, ὁ καιρὸς
ναι ἢ λούλουδο ποῦ ἐκεῖ νὰ μὴ σὲ
ἡ μάννα σου καὶ ὁ δοξαστός
φτεροῦγα τῆς ψυχῆς ἀκαρτεροῦν νὰ
καλὸς Ἡγούμενος8, οἱ Κρητικοί μας
θἄρχωνται συχνὰ στ’ὡραῖο σου
[Πληκτρολογήστε κείμενο]
περιβόλι,
Καὶ θ’ἀγροικήσῃς ἀπ’ αὐτούς, ποῦ γύρω
μαζωμένοι
Στὴ χλωρασιὰ9 θὰ κάθωνται, τί μάχαις ἔχουν
γένῃ,
Καὶ πόσα ἐβάψαν αἵματα κάθε βουνὸ τῆς
Κρήτης,
Πρὶν σκύψῃ πάλε στὸ ζυγὸ τὴν ἔρμη κεφαλή
της.
Π.Δ. Μαστροδημήτρης, Ο Όρκος του Μαρκορά,
Εκδόσεις Κανάκη, σσ. 140-141.
1. Εὐδοκιά: το όνομα της αγαπημένης του
Μάνθου
2. ᾑ χαραίς: οι χαρές
3. ποῦ: που
4. ἐξάνοιξα: είδα, διέκρινα
5. ἀπέρναα: περνούσα
6. ποὖχαν μᾶς ἰδῇ: που μας είχαν δει
7. Ὁποῦ: που
8. Ἡγούμενος: ο ηγούμενος του Αρκαδίου
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α1. Τρία από τα θέματα της Επτανησιακής
σχολής που απαντώνται στο συγκεκριμένο
απόσπασμα είναι:
· Η φύση: η εικόνα της φύσης
εξιδανικεύεται λίγο πριν την εμφάνιση της
Φεγγαροντυμένης. Ολόκληρη η πλάση
ηρεμεί και γλυκαίνει, η θάλασσα
γαληνεύει, τα αστέρια και το φεγγάρι
καθρεφτίζονται στα νερά της, ο δυνατός
άνεμος σταματά˙ η ομορφιά του φυσικού
τοπίου σκεπάζει το θυμό και υποδέχεται
την Φεγγαροντυμένη (απόσπασμα 3 , στ. 3-
8)
· Η γυναίκα: ο Κρητικός συνομιλώντας με τις
ψυχές των νεκρών παρουσιάζει ως
εξιδανικευμένη την ομορφιά και την
αγνότητα της αγαπημένης του. («Μήν
εἴδετε τήν ὀμορφιά πού τήν Κοιλάδα
ἁγιάζει;)
· Η θρησκεία: Ο Κρητικός κάνει λόγο για τη
Δευτέρα Παρουσία και την ανασταση των
νεκρών . Τοτε ο ίδιος θα ενωθεί αιώνια με
την αγαπημένη του μέσα σε ένα κλίμα
χαράς και ανυπομονησίας. (απόσπασμα 2,
στ. 5- 18)
(Στη θέση ενός από τα παραπάνω, θα
μπορούσε να αναφερθεί το θέμα της Πατρίδας:
Μά τούς συντρόφους πὄπεσαν στήν Κρήτη
πολεμώντας).
Β1.
α. Ο Διονύσιος Σολωμός συνθέτει με ιδιαίτερη
αριστοτεχνία τη φυσική με τη μεταφυσική
πραγματικότητα μέσα από τη χρήση
υπερβατικών εικόνων με φυσικά και ρεαλιστικά
στοιχεία.
Μια εικόνα που το αποδεικνύει αυτό είναι
αυτή της Δευτέρας Παρουσίας. Πρόκειται για
ένα όραμα του Κρητικού που τοποθετεί την
αφήγηση σε απροσδιόριστο χρόνο, τον
εσχατολογικό χρόνο της Έσχατης Κρίσης και σε
έναν εξωπραγματικό τόπο, εκείνο του
Παραδείσου. Η εικόνα ξεκινά με την
αποστροφή του αφηγητή στη Σάλπιγγα
ζητώντας της να λαλήσει για να σημάνει την
έναρξη της Δευτέρας Παρουσίας. Αναζητώντας,
έπειτα, την αγαπημένη του, ρωτά τις ψυχές των
νεκρών αν την συνάντησαν και εκείνες του
αποκαλύπτουν ότι είδαν την κόρη στην πύλη του
Παραδείσου να ψάλλει τη γενική Ανάσταση,
περιμένοντας την ενσάρκωσή της και την αιώνια
ένωσή της με τον αγαπημένο της. Είναι φανερό ότι η
αφήγηση κινείται σε μεταφυσικό επίπεδο με
στοιχεία από τη φυσική πραγματικότητα: οι ψυχές
συμπεριφέρονται όπως οι ζωντανοί, καθώς
συνομιλούν με τον Κρητικό, η αγαπημένη του
αφηγητή πλημμυρίζει από συναισθήματα χαράς και
ανυπομονησίας και γενικά η παρουσία της ενώνει
τον γήινο κόσμο του έρωτα με το μεταφυσικό κόσμο
των ψυχών.
Μια δεύτερη εικόνα που συνθέτει τη φυσική με τη
μεταφυσική πραγματικότητα είναι εκείνη της
εμφάνισης (επιφάνειας) της Φεγγαροντυμένης
μέσα από το φυσικό σκηνικό που συνδέεται με το
ολοστρόγγυλο και λαγαρό φεγγάρι. Η υπερφυσική
αυτή οπτασία έρχεται να αλλάξει μυστηριωδώς όλη
την πλάση γεμίζοντάς την με το εκθαμβωτικό της
φως. Λίγο πριν εμφανιστεί συντελείται μια απότομη
και εντυπωσιακή αλλαγή στο φυσικό τοπίο: η
φουρτούνα και η καταιγίδα κόπασαν, κυριάρχησε η
απόλυτη νηνεμία και η θάλασσα γαλήνεψε τόσο που
μέσα της καθρεφτιζόταν το φεγγάρι και τα αστέρια.
Η πλάση ολόκληρη γέμισε με τα όμορφα στολίδια
της και άφησε το θυμό που είχε πριν. Όλα αυτά τα
στοιχεία του φυσικού τοπίου δένουν αρμονικά με το
υπερφυσικό γεγονός της επιφάνειας της
Φεγγαροντυμένης, η οποία ως μια θεϊκή μορφή
(ολόμαυρα μάτια και χρυσά μαλλιά) ντύνεται το φως
του φεγγαριού και εξιδανικεύεται στα μάτια του
Κρητικού.
β. Ο Σολωμός επιλέγει να αναγάγει στο απόσπασμα
2 τη λυρική αφήγηση σε μεταφυσική, καθώς η
αρραβωνιαστικιά του χάνει τη ζωή στη διάρκεια του
ναυαγίου. Ήδη από πριν (στ. 4) ο ήρωας ορκίζεται
στην ψυχή της αγαπημένης του που τον άφησε «τον
κόσμο απαρατώντας» προϊδεάζοντας τον αναγνώστη
για το θάνατό της. Στο σημείο αυτό είναι εμφανές το
μέγεθος της αγάπης του για αυτή αλλά και το ψυχικό
κόστος που είχε για τον ίδιο ο θάνατός της. Ο λόγος,
επομένως, που στη συνέχεια μεταφέρεται στο
μεταφυσικό επίπεδο της Δευτέρας Παρουσίας είναι
διότι ο μόνος τρόπος για να σμίξει ξανά μαζί της
είναι μέσα από την αιώνια ένωσή τους που θα
πραγματοποιηθεί κατά την Έσχατη Κρίση. Η
προσδοκία της Ανάστασης αποδεικνύει τη βαθιά
θρησκευτικότητά του και ισοδυναμεί με τον όρκο της
αιώνιας αγάπης τους.
Β2. Στο απόσπασμα αυτό ο ποιητής χρησιμοποιεί το
λογοτεχνικό μοτίβο της σιγής του κόσμου πριν από
ένα φοβερό συμβάν ή πριν από την «επιφάνεια»
μιας θεϊκής μορφής (στην προκειμένη περίπτωση της
Φεγγαροντυμένης). Συντελείται μια απότομη αλλαγή
στο σκηνικό, που αποτυπώνεται έντεχνα μέσα από
μια έντονη αντίθεση: η φουρτούνα και η καταιγίδα
κοπάζουν ξαφνικά, η θάλασσα γέμισε ευωδιά και τα
νερά της έγιναν γαλήνια και διαυγή. Επικρατεί
απόλυτη νηνεμία, ενώ το φεγγάρι καθρεφτίζεται στα
ήρεμα νερά της θάλασσας. Η γαλήνη αυτή δεν είναι
απόλυτη και γενική, αλλά απλώνεται σε όλη την
πλάση: στον ουρανό, τη θάλασσα ακόμα και στη γη.
Αυτή την απότομη αλλαγή ο αφηγητής την αποδίδει
σε Κάποιο κρυφό μυστήριο, σε κάποια απόκρυφη
μυστηριώδη δύναμη.
Είναι χαρακτηριστική στο σημείο αυτό η
αριστοτεχνική παρομοίωση της θάλασσας με
ευωδιαστό περιβόλι (Σάν περιβόλι εὐώδησε κι
ἐδέχτηκε ὅλα τ’ἄστρα), καθώς η επιφάνειά της
γαλήνεψε τόσο πολύ που έμοιαζε με περιβόλι στο
οποίο καθρεφτίζονταν τα αστέρια του καθαρού
ουρανού. Επιπροσθέτως, η φύση προσωποποιείται
(Κάτι κρυφό μυστήριο ἐστένεψε τή φύση / Κάθε
ὀμορφιά νά στολιστεῖ καί τό θυμό ν’ ἀφήσει) και
ήρθε η ώρα μέσα σε αυτή την απόλυτη σιγή και
γαλήνη να «ντυθεί» με κάθε όμορφο στολίδι και να
σταματήσει το θυμό που εκφραζόταν νωρίτερα με
φουρτούνα, δυνατό άνεμο και συννεφιά.
(Άλλα σχήματα λόγου που μπορούσαν να
αναφερθούν στη θέση αυτών είναι: η επανάληψη
(ησύχασε – ησυχία), η μεταφορά πάστρα, η
αρνητική παρομοίωση Οὔτε ὅσο κάνει στόν ἀνθό ἡ
μέλισσα περνώντας, η εικόνα του φεγγαριού και τη
γαληνεμένης θάλασσας.)
Γ1.
α. Ο ναυαγός απευθύνεται με επίκληση στο
αστροπελέκι, ώστε αυτό με τη στιγμιαία λάμψη του
να δώσει φως μέσα στο σκοτάδι και να τον βοηθήσει
να διακρίνει τη στεριά. Μάλιστα, ο ίδιος το
χαρακτηρίζει «καλό», εννοώντας πόσο χρήσιμο
μπορεί να γίνει με τη λάμψη του. Το αίτημα του
Κρητικού έγινε δεκτό και μάλιστα έπεσαν όχι ένα
αλλά τρία αστροπελέκια, ώστε αυτό να ικανοποιηθεί
και με το παραπάνω. Ο ποιητής επηρεασμένος από
τη λαϊκή παράδοση των δημοτικών τραγουδιών
χρησιμοποιεί τον αριθμό τρία, καθώς είναι ένας
συμβολικός, σχεδόν μαγικός αριθμός που ασκεί
μεγάλη γοητεία. Το γεγονός ότι τα αστροπελέκια
έπεσαν πολύ κοντά στην κορασιά δεν υποδηλώνει
βέβαια τον κίνδυνο που αυτή διέτρεξε, αλλά το
γεγονός αυτό στάθηκε υποβοηθητικό για τη σωτηρία
της.
β. Στους συγκεκριμένους στίχους οι ψυχές των
νεκρών απαντούν στο ερώτημα του Κρητικού ότι η
αγαπημένη του ψάλλει αναστάσιμους ύμνους στο
χώρο του Παραδείσου με χαρούμενη διάθεση και
δείχνει ιδιαίτερη ανυπομονησία για την ενσάρκωσή
της. Πρόκειται για την πάγια αντίληψη της
χριστιανικής θρησκείας για την εν σαρκί ανάσταση
των νεκρών στη Δευτέρα Παρουσία, δηλαδή την
επανεγκατάστασή τους στο σώμα που εγκατέλειψαν
κατά το θάνατό τους. Η κορασιά περιμένει να ενωθεί
μέσα από αυτή τη διαδικασία αυτή με τον
αγαπημένο της στην αιώνια ζωή. Η απλότητα και η
φυσικότητα της επικοινωνίας των νεκρών
παραπέμπουν στις εμπειρίες της εγκόσμιας ζωής με
την οποία μοιάζει και η μεταθανάτια.
Δ1.
Ομοιότητες:
· Κοινή καταγωγή των δύο ηρώων (Κρήτη)
· Θέμα θανάτου (Όρκος: στη αγκαλιά μου ο
θάνατος / Κρητικός: αποσπ. 2 [19].
· Αγωνία και ανυπομονησία να συναντήσουν τις
αγαπημένες τους σε ένα εσχατολογικό μέλλον
(Όρκος: σαν ποτέ σε φέρει αστέρι…/ Κρητικός:
απόσπ. 2[19]
· Συνομιλία με τα στοιχεία της φύσης. Ο Μάνθος
ρωτά τα αστέρια για την αγαπημένη του
(ρωτούσα κάθε αστέρι) / Ο Κρητικός ζητά από
το αστροπελέκι να φέξει («Ἀστροπελέκι μου
καλό, γιά ξαναφέξε πάλι!») → επίδραση και των
δύο ποιητών από το δημοτικό τραγούδι
· Το θέμα της αιώνιας αγάπης (Όρκος: ανάμνηση
ευτυχισμένων στιγμών και προσμονή
συνάντησης / Κρητικός: ο τρίτος όρκος στον
έρωτα και η ελπίδα συνάντησης στην Έσχατη
Κρίση)
· Οι αγώνες των δύο ηρώων στην Κρήτη (Όρκος:
«πάμε…κεφαλής» / Κρητικός: «Μά τές πολλές
λαβωματιές πού μὄφαγαν τά στήθια»)
· Αποστροφή: Στον Όρκο ο Μάνθος κάνει
αποστροφή στην αγαπημένη του (άκου
Ευδοκιά) και ο Κρητικός σε ένα υποθετικό
ακροατήριο (πιστέψτε με) και στη Σάλπιγγα της
Δευτέρας Παρουσίας (Λάλησε Σάλπιγγα)
Διαφορές:
· Στον Όρκο ο πρωταγωνιστής είναι νεκρός και
προσμένει να συναντηθεί με την ετοιμοθάνατη
αγαπημένη του, ενώ στον Κρητικό ο ήρωας
είναι ζωντανός και περιμένει την αιώνια ένωση
με τη νεκρή αγαπημένη του.
· Στον Όρκο το όνομα της κοπέλας είναι Ευδοκιά,
ενώ στον Κρητικό η αρραβωνιαστικιά του ήρωα
είναι ανώνυμη.
· Στον Κρητικό ο ήρωας διαλέγεται με τους
νεκρούς, ενώ στον Όρκο υπάρχει μονόλογος του
ηρώα.
· Στον Όρκο ο Μάνθος απευθύνεται άμεσα στην
αγαπημένη του σε β΄ πρόσωπο (Ὤ! πᾶμε,
ἀγάπη μου γλυκειά), ενώ στον Κρητικό ο ήρωας
δεν κάνει συνομιλία μαζί της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου