ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ

Κλιμακούμενη δυσκολία παρουσίαζαν και φέτος τα θέματα των λατινικών,
με τη διαφορά ότι σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές ήταν κάπως πιο απαιτητικά στο κομμάτι
του συντακτικού.
Μάλιστα, για πρώτη φορά εξετάστηκε η σύμπτυξη δευτερεύουσας πρότασης σε μετοχή,
ενώ όσον αφορά στα υπόλοιπα γραμματικά φαινόμενα,
ζητήθηκαν γνωστά και επαναλαμβανόμενα πράγματα που σε ορισμένα σημεία ήταν για καλά
διαβασμένους μαθητές,
καθώς είναι γεγονός ότι η επιτυχία στο μάθημα αυτό κρίνεται στη λεπτομέρεια.
Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:
Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus,
quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae
obiecerunt,
ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est,
sed aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut ex Asia deportatum.
Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset,
cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit eoque velut forte elapso se
vulneravit.
Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit quod tonsoris
praeripuisset officium.
Cui secreto Porcia «non est hoc» inquit «temerarium factum meum,
sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem...».
Μονάδες 40
Παρατηρήσεις
Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
suspicionem : την κλητική ενικού
quandam : την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος
continenter : τον συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος
rem : τη δοτική πληθυντικού
laus : τη γενική ενικού
generi: την αιτιατική ενικού
aliquod: τη γενική ενικού στο ίδιο γένος
dedecus : την αφαιρετική ενικού
viri : τη γενική πληθυντικού
cultellum : την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό
eoque : την ονομαστική πληθυντικού στο θηλυκό γένος
tonsoris : τη δοτική πληθυντικού
hoc : την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό στο ίδιο γένος
certissimum : την αφαιρετική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο ίδιο γένος
tale : τη γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος
Μονάδες 15
Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
laudare : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή
vidit : το απαρέμφατο του μέλλοντα στην παθητική φωνή
vixit : την αφαιρετική του σουπίνου
obiecerunt : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού της υποτακτικής στην ίδια φωνή
constituta est : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της οριστικής στην ίδια φωνή
interficiendo: δεύτερο ενικό πρόσωπο του ενεστώτα προστακτικής στην ενεργητική φωνή
cognovisset: τρίτο ενικό πρόσωπο μέλλοντα υποτακτικής (να ληφθεί υπόψη του υποκ/νο)
resecandorum: πρώτο ενικό πρόσωπο συντελ. μέλλοντα οριστικής ενεργητική φωνή
poposcit: μετοχή ενεστώτα ονομαστική ενικού
elapso : τη γενική του γερουνδίου
obiurgandam : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του παρακειμένου της οριστικής στην ενεργητική
venit : το τρίτο ενικό πρόσωπο του παρατατικού της οριστικής στην ενεργητική περιφραστική
συζυγία (να ληφθεί υπόψη το υποκ/νο)
praeripuisset : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της οριστικής στην ενεργητική
est : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα της προστακτικής
molientem : το απαρέμφατο ενεστώτα
Μονάδες 15
Γ1α. «quod Asiam vidit»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1),
να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1)
και να δικαιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της (μονάδα 1).
Μονάδες 3
Γ1β. «Murenam laudare debemus»: να αντικαταστήσετε το
αντίστοιχοτύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας.
Να δηλώσετε και το ποιητικό αίτιο.
Μονάδες 6
Γ1γ. «cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset
μετοχική με αφαιρετική απόλυτη.
Μονάδες 6
Γ2.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
luxuriae, Murenae, nomini, uxor, tonsorium, secreto
Μονάδες 6
Γ2β. «Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit quod
tonsoris praeripuisset officium»:
να εξαρτηθεί από τη φράση «Aliquis dicit».
Μονάδες 4
Γ2γ. «cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit»:
να αντικαταστήσετε με τελική πρόταση (μονάδες 3) και με σουπίνο (μονάδες 2) τον προσδιορισμό του
σκοπού που υπογραμμίζεται. Μονάδες 5
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α1.
Και αν έχει η Ασία κάποια υποψία τρυφής, οφείλουμε να επαινέσουμε το Μουρήνα, γιατί είδε την
Ασία, αλλά έζησε στην Ασία με εγκράτεια. Γι’ αυτό το λόγο οι κατήγοροί του δεν κατηγόρησαν το
Μουρήνα για το όνομα «Ασία»,από την οποία δημιουργήθηκε έπαινος για την οικογένειά του,
υστεροφημία για τη γενιά του, τιμή και δόξα για το όνομά του, αλλά για κάποια ατιμία και ντροπή που
είτε φορτώθηκε στην Ασία είτε έφερε μαζί του από την Ασία.
έμαθε για το σχέδιο του άντρα της για τη δολοφονία του Καίσαρα
τάχα για να κόψει τα νύχια (της) και αυτοτραυματίστηκε με αυτό καθώς της γλίστρησε δήθεν τυχαία.
Έπειτα, ο Βρούτος, αφού κλήθηκε στην κρεβατοκάμαρα, από τις κραυγές των υπηρετριών,
ήρθε για να τη μαλώσει γιατί τάχα είχα κλέψει την τέχνη του μανικιουρίστα.
Η Πορκία είπε κρυφά σ’ αυτόν «δεν είναι τούτο μια ασυλλόγιστη πράξη μου,
αλλά μια βεβαιότητα ένδειξη της αγάπης μου προς εσένα που ετοιμάζεις τέτοιο σχέδιο…»
Β1. B2
suspicionem → suspicio laudare → laudemus
quandam → quoddam vidit → visum iri
continenter → continentius vixit → victu
rem → rebus obiecerunt →obiceretis
laus → laudis constituta est → constituuntur
generi → genus interficiendo → interfice
aliquod → alicuius cognovisset→ cognitura sit
dedecus → dedecore resecandorum
viri → virorum poposcit → poscens
cultellum → cultellοs elapso → elabendi
eoque → eaeque obiurgandam
tonsoris → tonsoribus venit → venturus erat
hoc → haec praeripuisset
certissimum→ certiore est → estote
tale → talium molientem → moliri
Γ1.α. quod Asiam vidit: δευτερεύουσα αιτιολογική ως επιρρηματικός προσδιορισ
κύρια με ρήμα το debemus,
εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod, εκφέρεται με οριστική (
γιατί εκφράζει αντικειμενική αιτιολογία, χρόνου παρακειμένου γιατί αναφέρεται στο παρελθόν.
Γ1.β. Murena laudandus est nobis
Γ1.γ. consilio viri sui de interficiendo Caesare cognito
Γ2.α.
luxuriae → γενική αντικειμενική στο suspicionem
Murenae → έμμεσο αντικείμενο στο obiecerunt
nomini → δοτική προσωπική χαριστική στο constituta est
uxor → παράθεση στο Porcia
tonsorium → επιθετικός προσδιορισμός στο cultellum
secreto → επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο
Γ2.β. Αliquis dicit clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatum Brutum ad illam obiurgandam
venisse,
quod tonsoris praeripuisset officium.
στήσετε debeo + απαρέμφατο από τον
»: να μετατρέψετε την πρόταση σε
Η Πορκία, η σύζυγος του Βρούτου, όταν
ζήτησε ένα μαχαιράκι μανικιουρίστα
→ → resecuero
→ obiurgavisti
→ praeripiunt
: προσδιορισμός της αιτίας στην
, vidit),
inquit