Κυριακή 22 Απριλίου 2012

21. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ- ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΟΡΙΣΜΟΙ Οικολογία:Η επιστήμη που ασχολείται με την προστασία και την ισορρο¬πία της φύσης καθώς και την εναρμόνιση της φύσης και του ανθρώπου. Περιβάλλον:Το σύνολο των γεωγραφικών, φυσικών και κοινωνικών συνθηκών μέσα στις οποίες γεννιέται, ζει και αναπτύσσεται ένα άτομο. ΜΟΡΦΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ -Φυσικό περιβάλλον (έδαφος, θάλασσα, κλίμα, γεωγραφική θέση). -Κοινωνικό περιβάλλον (οικογένεια, κοινωνία, πολιτεία, εκκλησία, σχο¬λείο). -Πολιτιστικό περιβάλλον (παραδόσεις, ήθη-έθιμα, καλλιτεχνική ζωή και δημιουργία). ΑΙΤΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΦΥΣΗΣ -Υπερεκμετάλλευση φυσικών πηγών και πόρων. -Βιομηχανικά απόβλητα και τεχνολογική πρόοδος. -Ρύπανση της θάλασσας και του αέρα, χημικές ουσίες. -Ηχορύπανση και άναρχη δόμηση. -Λύματα, απορρίμματα, φυτοφάρμακα, εντομοκτόνα. -Παρεμβάσεις στη χλωρίδα και την πανίδα. -Διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας. -Εντατικοποίηση καλλιεργειών και παραγωγής. -Καταστροφή δασών, εκχερσώσεις, πυρκαγιές, οικοπεδοποίηση. -Υπερπληθυσμός, υπερκατανάλωση, υποκουλτούρα. ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ -Πολιτική προστασίας περιβάλλοντος. -Νομοθετικό πλαίσιο προστασίας περιβάλλοντος. -Καταγραφή και ορθολογική χρήση φυσικού πλούτου. -Οργάνωση περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. -Ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης πολιτών. Ποιες είναι οι ωφέλειες από την επικοινωνία του ανθρώπου με τη φύση; α) Η φύση είναι πηγή σωματικής και ψυχικής υγείας, γιατί ο άνθρωπος κοντά στη φύση: — αναζωογονεί τον οργανισμό του. — διατηρεί και ανανεώνει τη σωματική του ευρωστία. — ξεκουράζει το μυαλό του και χαλαρώνει τα νεύρα του. — απομακρύνεται από το γρήγορο και εντατικό ρυθμό της ζωής στην πόλη. — νιώθει ευδιάθετος και χαρούμενος ξένοιαστος και αυθόρμητος. — εξασφαλίζει σωματική υγεία και ψυχική ηρεμία. — επιθυμεί έντονα και νιώθει την ανάγκη να επιστρέψει στις πρώτες του ρίζες (δηλαδή στη φύση), β) Η φύση είναι πηγή πλούτου, γιατί: — είναι η βάση της ατομικής και της εθνικής οικονομίας. — είναι τροφός και μητέρα του ανθρώπου. — προσφέρει στον άνθρωπο όλα τα αγαθά της (τροφές, πρώτες ύλες, νερό, αέρα, ήλιο), γ) Η φύση είναι πηγή επιστημονικής έρευνας, γιατί: — κεντρίζει την περιέργεια του ανθρώπου και τον πόθο του να λύσει τα μυστήρια της. — αποκαλύπτει τους φυσικούς νόμους της. — θεμελιώνει τις φυσικές επιστήμες και αναπτύσσει την τεχνική. — κάνει τον άνθρωπο ερευνητή και επιστήμονα, δραστήριο και εφευ¬ρετικό. — ανανεώνει τις πνευματικές δυνάμεις του ανθρώπου. — οδηγεί τον άνθρωπο στην εύρεση της επιστημονικής αλήθειας, δ) Η φύση είναι πηγή έμπνευσης και καλλιτεχνικής δημιουργίας, γιατί τα φυσικά φαινόμενα: — προκαλούν θαυμασμό και δέος στην ψυχή• του καλλιτέχνη. — αφυπνίζουν στον άνθρωπο το αίσθημα του ωραίου. — αναπτύσσουν τα καλαισθητικά συναισθήματα του ανθρώπου. — εμπνέουν στον άνθρωπο την ευρυθμία και τη συμμετρία, την αρμονία και την αναλογία, την ενότητα και την ποικιλία. — τροφοδοτούν τη δημιουργική φαντασία και κεντρίζουν την καλλιτε¬χνική δημιουργία του ανθρώπου. — πλουτίζουν τη σφαίρα των ανθρώπινων γνώσεων. — διευρύνουν τον ορίζοντα των φιλοσοφικών θεωριών. — γίνονται πηγή της τέχνης και της ηθικής, ε) Η φύση διδάσκει στον άνθρωπο: — την αγάπη για το ωραίο και το αληθινό. — το θαυμασμό, την περιέργεια και την φιλομάθεια. — την τάξη και την αρμονία, την ποικιλία και τη συμμετρία. — την εργατικότητα και τη δραστηριότητα. — τη δικαιοσύνη και την εντιμότητα. — την πρόνοια και την αποταμίευση. — το στοχασμό και τον ορθολογισμό. — την εγκράτεια και την αυτοκυριαρχία. — το πάθος της ελευθερίας και τη χαρά της δημιουργίας. . Ποιες είναι οι αρνητικές συνέπειες της καταστροφής, της μόλυνσηςκαι της ρύπανσης του φυσικού περιβάλλοντος; 1. Οι εμπρησμοί αποτεφρώνουν τα δάση. Χωρίς τα δάση μειώνεται το οξυγόνο, καταστρέφεται η φυσική ομορφιά, χάνεται η πηγή της υγείας και του πλούτου. 2. Η μόλυνση του πόσιμου νερού και του αέρα καταστρέφει τη ζωή του ανθρώπου. 3. Η μόλυνση της ατμόσφαιρας από τις καμινάδες των εργοστασίων και τα καυσαέρια των αυτοκινήτων κάνει προβληματική τη ζωή των κατοίκων των μεγαλουπόλεων. 4. Η ρύπανση των ποταμών, των λιμνών και των θαλασσών σκοτώνει τα ψάρια και άλλα υδρόβια ζώα. Η υγεία του ανθρώπου που έρχεται σε επαφή με το μολυσμένο υγρό στοιχείο, κινδυνεύει. 5. Τα καυσαέρια των αυτοκινήτων αφαιρούν το οξυγόνο από τους κατοίκους των τσιμεντένιων πόλεων. 6. Το νέφος, που είναι τακτικός επισκέπτης πάνω απ' τα κεφάλια των Αθηναίων, περιέχει μονοξείδιο του άνθρακα, όζο, διοξείδιο του θείου, κυκλικούς υδρογονάνθρακες, οξείδια του αζώτου. 7. Η ραδιενέργεια που αποδεσμεύεται με τις πυρηνικές δοκιμές και τα ατυχήματα στα πυρηνικά εργοστάσια προσβάλλει τα κύτταρα του ανθρώπου, προκαλεί αρρώστιες (καρκίνο, λευχαιμία...), μολύνει απέ¬ραντες περιοχές, δηλητηριάζει τα τρόφιμα. 8. Η καταστροφή της χλωρίδας και της πανίδας μειώνει αισθητά τις φυσικές και τις ζωικές τροφές. 9. Οι πετρελαιοκηλίδες από τα ναυάγια των τάνκερ νεκρώνουν κάθε ζωή στις θάλασσες που θα πέσουν. 10. Η ηχορύπανση προσβάλλει το νευρικό σύστημα του ανθρώπου. 11. Η αφισοκόλληση και τα πολιτικά συνθήματα ρυπαίνουν και υπο¬βαθμίζουν το περιβάλλον. 12. Η μόλυνση και η ρύπανση παραμορφώνουν και δολοφονούν το φυσικό περιβάλλον.

Παρασκευή 20 Απριλίου 2012

ΙΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Περ. Έψιλον, 26/1/1997 Μια κοινωνία που φθονεί τους νέους Εδώ και λίγα χρόνια, οι δυτικές κοινωνίες ( κοινωνίες φτιαγμένες από και για ενηλίκους) εκφράζουν μια όλο και μεγαλύτερη δυσφορία για τη νεολαία τους. Και πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν να «αναθεωρηθούν» όσες αντιλήψεις υπερασπίζουν το δικαίωμα των νέων στον αυτοπροσδιορισμό και ζητούν την εδώ και τώρα συμμόρφωσή τους στις επιταγές της κοινωνίας και στις επιλογές της οικογένειας. Κατά έναν παράδοξο τρόπο, στα τέλη του 20ου αιώνα ενδέχεται να συμβεί το ακριβώς αντίθετο από ό,τι συνέβη στις αρχές του. Τότε, η μια μετά την άλλη, οι δυτικές κοινωνίες «ανακάλυπταν» ότι μεταξύ παιδικής ηλικίας και ωριμότητας μεσολαβεί μια ενδιάμεση ηλικία, η εφηβεία και η νεότητα, η οποία έχει τα δικά της χαρακτηριστικά και τις δικές της ειδικές ανάγκες. Έως τότε, η νεότητα δεν αντιμετωπιζόταν ως ξεχωριστή περίοδος της ζωής ενός ανθρώπου αλλά ως σύντομος και αναγκαίος προθάλαμος της ενήλικης ζωής του, εποχή κατά την οποία το παιδί «μαθητεύει» στα καθήκοντα που το περιμένουν αμέσως μετά. Οι διαφοροποιήσεις κατά κοινωνικό στρώμα και φύλο δεν αλλοίωναν τη γενική αυτή εικόνα. Η μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση γινόταν περίπου αυτόματα, καθώς οι νέοι αναλάμβαναν από νωρίς τις υποχρεώσεις των γονιών τους. Εντοπίζοντας την «ανακάλυψη» της νεότητας στις αρχές του 20ου αιώνα, οι ιστορικοί εξηγούν ότι έως τότε τα παιδιά των 12 ετών θεωρούνταν έτοιμα να εξομοιωθούν με τους ενηλίκους. Ανακαλύπτοντας τη νεότητά, αναγνωρίζοντας τις ιδιαιτερότητες των ανθρώπων που δεν είναι πια παιδιά και δεν έγιναν ακόμα μεγάλοι, οι δυτικές κοινωνίες ανακάλυπταν αίφνης και το φόβο – μήπως το φθόνο; - προς μια φρέσκια κοινωνική κατηγορία που εισέβαλλε στο προσκήνιο της ιστορίας διεκδικώντας το δικαίωμα σε μια χωριστή ταυτότητα. Είναι αλήθεια ότι από τότε κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι. Κι αν οι νέοι όλες αυτές τις δεκαετίες κινήθηκαν και κινούνται αδιάκοπα μεταξύ χειραφέτησης και χειραγώγησης από τους ενηλίκους, κανείς εδώ και χρόνια δεν τολμούσε να αμφισβητήσει την ύπαρξή τους και να τους καταστήσει και πάλι κοινωνικά αόρατους, κάτι μεταξύ υπεραναπτυγμένων παιδιών και ανώριμων ενηλίκων. Κάθε εποχή, ωστόσο, διατυπώνει το δικό της άγχος για τους νέους της, που απορρέει πάντοτε από τον τρόμο τον οποίο νιώθουν οι μεγάλοι για τους εκάστοτε «εξεγερμένους» της νέας γενιάς. «Υπάρχει κάτι το τελετουργικό στο περιοδικό ξάφνιασμα των ενηλίκων κάθε φορά που θα συνειδητοποιήσουν – δύο με τρεις φορές σε κάθε γενιά – ότι η κοινωνία αποτελείται και από νέους», έγραφε ο Ζαν Μορό λίγο πριν από το Μάη του ’68. Έτσι ανακαλύπτεται – ή κατασκευάζεται – το στερεότυπο του επίφοβου και περιθωριακού νέου, του ικανού να κλονίζει τα θεμέλια της κοινωνίας: χίπις, «αριστεριστές» μετά το Μάη, λάτρεις «ύποπτων» μουσικών ακουσμάτων, «άγρια νεολαία» των περιχώρων της σύγχρονης μεγαλούπολης, κ.ο.κ. Έπρεπε πάντως να διανυθεί αρκετή απόσταση για να περάσουν οι δυτικές κοινωνίες από την καταγγελία των νεανικών συμπεριφορών στη γενικευμένη τάση περιορισμού (στην ουσία κατάργησης) της νεολαίας τους. Σήμερα, σε αρκετές δυτικές κοινωνίες γίνεται όλο και σαφέστερη μια τάση που, στο όνομα της σωτηρίας της νεολαίας, επιδιώκει μέτρα που θα την εξαλείψουν ως κοινωνική κατηγορία και θα την μετατρέψουν σε άβουλη και άλαλη περίοδο του κύκλου της ζωής των ανθρώπων , κατά την οποία το άτομο διαθέτει μόνο εγκεκριμένες από τους μεγάλους ελευθερίες. Η κατάρρευση του κράτους πρόνοιας και η συντηρητική στροφή, που χαρακτηρίζει τις κοινωνίες αυτές, «εξαφανίζουν» τους νέους και αντιμετωπίζουν τη νεότητα ως απλή παράταση της παιδικής ηλικίας. Σε ένα κλίμα που αντικαθιστά την πολιτική με την ηθικολογία, η φτώχεια, η ανεργία, η παραβατικότητα της νεολαίας «λύνονται» μέσω της ατομικής ενοχοποίησης των ίδιων και των γονιών τους. Το νέο πρότυπο προέρχεται για μια ακόμα φορά από τις ΗΠΑ: τα κοινωνικά προγράμματα για τους νέους καταργούνται και οι γονείς – κυρίως οι μητέρες – θεωρούνται υπεύθυνοι για τα παιδιά τους και καλούνται να διδαχτούν πώς να τιθασεύουν τα «τέρατα» που μεγαλώνουν, μετατρέποντάς τα σε άκακα μεγάλα παιδιά. ΘΕΜΑ 1ο 1.Να γραφεί η περίληψη του κειμένου (25 μονάδες) ΘΕΜΑ 2ο 1. Πώς αντιλαμβάνεστε το νόημα των ακόλουθων φράσεων του κειμένου • το παιδί «μαθητεύει» στα καθήκοντα που το περιμένουν • να τους καταστήσει κοινωνικά αόρατους (2 μονάδες) 2. Να επιλέξετε τη σωστή ερμηνεία των παρακάτω λέξεων: • ενδέχεται α) ενέχεται β) μπορεί γ) υποτίθεται • εξομοιωθεί α) εξισωθεί β) εξοικειωθείγ) εξομαλυνθεί • επίφοβος α) φοβερός β) άφοβος γ) επικίνδυνος • εγκεκριμένος α) ενδεδειγμένος β) αποδεκτός γ) επικριτικός (3 μονάδες) 3. Πώς αντιμετωπιζόταν η νεότητα μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα και ποια είναι η στάση της κοινωνίας απέναντι στους νέους σήμερα; (5 μονάδες) 4.Να εντοπίσετε τα δομικά στοιχεία της τρίτης παραγράφου (5 μονάδες) 5.Να καταγράψετε τρεις φράσεις από το κείμενο με συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας και να τις μεταγράψετε ώστε να αποδίδεται κυριολεκτικά το περιεχόμενό τους (5 μονάδες ΘΕΜΑ 3ο 1. Σε μια τηλεοπτική συζήτηση κάποιος υποστηρίζει ότι η πρόοδος του κόσμου είναι έργο προηγούμενων γενεών και ότι η αδιάφορη στάση της νέας γενιάς δημιουργεί ανησυχίες για το μέλλον. Να προετοιμάσετε την παρέμβασή σας στη συζήτηση επικεντρώνοντας την επιχειρηματολογία σας σε δύο κυρίως σημεία: α) την άποψή σας για τον κόσμο που παραλαμβάνει η γενιά σας β) την ευθύνη και τη στάση των νέων απέναντι στα σύγχρονα προβλήματα ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 3ου ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΘΕΜΑ 1ο 1. Στο άρθρο αυτό ο συντάκτης αναφέρεται στον τρόπο που η κοινωνία αντιμετωπίζει τους έφηβους. Αρχικά, επισημαίνει πως η αρνητική αντιμετώπιση των νέων από τις δυτικές κοινωνίες τα τελευταία χρόνια μαρτυρεί μια τάση επιστροφής σε αντιλήψεις των αρχών του αιώνα μας. Ουσιαστικά, πάντα δύσπιστες και αμήχανες απέναντι στους νέους, οι κοινωνίες αυτές απαιτούν πλέον πλήρη συμμόρφωσή τους προς τα πρότυπα των ενηλίκων. Έτσι, όμως, τους αρνούνται και τις πιο στοιχειώδεις παραχωρήσεις που απαιτεί η ιδιαιτερότητα της ηλικίας τους. ΘΕΜΑ 2ο 1. α) Το παιδί προετοιμάζεται για τα καθήκοντα που θα αναλάβει ως ενήλικος β) Να μην αναγνωρίσει καμία ιδιαιτερότητα σε αυτήν την ηλικία, και συνεπώς και καμία υποχρέωση απέναντί της 2. ενδέχεται – μπορεί Εξομοιωθεί – εξισωθεί Επίφοβος – επικίνδυνος Εγκεκριμένος - αποδεκτός 3. Μέχρι τις αρχές του αιώνα μας η νεότητα αντιμετωπιζόταν ως μια φάση της ζωής του ανθρώπου χωρίς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ανάγκες, που όφειλε να εξομοιωθεί με τους ενηλίκους. Ο αιώνας μας ουσιαστικά σηματοδότησε την «ανακάλυψη» της ηλικίας αυτής ως περίοδο με ιδιαιτερότητες στη ζωή κάποιου, τις οποίες αναγνώρισε και σεβάστηκε. Ωστόσο, η κοινωνία εξακολουθεί να διατηρεί μια αντιφατική στάση απέναντί της 4. Θεματική περίοδος: Εντοπίζοντας την … με τους ενηλίκους Σχόλια : Ανακαλύπτοντας τη νεότητά … χωριστή ταυτότητα Κατακλείδα : Δεν υπάρχει 5. α) η νεότητα … αντιμετωπιζόταν ως σύντομος και αναγκαίος προθάλαμος της ενήλικης ζωής του Η περίοδος της νεότητας θεωρείται ένα μεταβατικό στάδιο ανάμεσα στην παιδική ηλικία και την ενηλικίωση β) από τότε κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι πέρασε μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο σημειώθηκαν πολλές και ουσιαστικές αλλαγές γ) θα την μετατρέψουν σε άβουλη και άλαλη περίοδο του κύκλου της ζωής τωνανθρώπων θα επιδιώξουν να περιορίσουν τη δημιουργικότητα, την ορμητικότητα και την επαναστατικότητα των νέων 14 ΘΕΜΑ 3ο Προσφώνηση: Κυρίες και Κύριοι Πρόλογος: Ο άνθρωπος καυχιέται πως έχει αποκτήσει γνώσεις και έχει επιτύχει επιτεύγματα που πριν φάνταζαν αδύνατα → ωστόσο σήμερα ασκείται έντονη κριτική στους νέους → κατηγορούνται για πλήρη αδιαφορία για κοινωνικά ζητήματα και αδράνεια Κυρίως μέρος: Α) Κόσμος σύγχρονης εποχής: • Κόσμος γεμάτος προβλήματα και αντιφάσεις • Έργο των προηγούμενων γενεών → αδιέξοδα, οικονομική – κοινωνική – πολιτική κρίση, αδιαφορία και ανευθυνότητα έναντι νεωτέρων • Παραδείγματα: κοινωνική ανισότητα, κρίση θεσμών, ανεργία Β) Στάση της νέας γενιάς: • Η «αδιαφορία» των νέων είναι αντίδραση στην κατάσταση που επικρατεί, απόρριψη του κατεστημένου • Ευθύνη των νέων για την ανατροπή της κατάστασης αυτής: οικολογική ευαισθησία, ενημέρωση για τα σύγχρονα προβλήματα, άσκηση κριτικής και κινητοποιήσεις Επίλογος: Συμβιβαστική διάθεση και από τις δύο πλευρές → ούτε οι μεγαλύτεροι να καταδικάζουν τη νέα γενιά, ούτε οι νεότεροι να απορρίπτουν συλλήβδην το παρελθόν
Ολικό διαγώνισμα στη βιολογία θετικής κατεύθυνσης γ’ λυκείου ,Απρίλης 2012 Όνομα:………………………………………………………………………………… ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμίας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή λέξη ή φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1.Υποχρεωτικά αερόβιοι είναι μικροοργανισμοί του γένους: α. Clostridium β. Mycobacterium γ. Saccharomyces δ. κανένα από τα παραπάνω Μονάδες 5 2.Οι ασθένειες που ακολουθούν το μενδελικό τύπο κληρονομικότητας στον άνθρωπο καθορίζονται: α. από τα αλληλόμορφα ενός μόνο γονιδίου β. από την αλληλεπίδραση πολλών γονιδίων γ. από περιβαλλοντικούς παράγοντες δ. κανένα από τα παραπάνω Μονάδες 5 3.Ασθένεια που οφείλεται σε έλλειψη τμήματος χρωμοσώματος είναι η α. δρεπανοκυτταρική αναιμία β. Down γ. Κleinefelter δ. cri-du-chat Μονάδες 5 4.Η αποδιάταξη των δυο κλώνων του DNA κατά την διάρκεια της αντιγραφής καταλύεται από την/τις: α. DNA ελικάσες β. DNA πολυμεράσες γ. DNA δεσμάση δ. RNA πολυμεράσες Μονάδες 5 5. Η απουσία της α1- αντιθρυψίνης στον άνθρωπο έχει ως αποτέλεσμα: α. ανεπάρκεια του ανοσοβιολογικού συστήματος β. γενετική ασθένεια που οδηγεί στο εμφύσημα γ. βαριά αναιμία δ. κυστική ίνωση Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 1. Πώς τα μονοκλωνικά αντισώματα χρησιμεύουν ως ανοσοδιαγνωστικά; Μονάδες7 2. Σε τι αποσκοπεί η ρύθμιση της γονιδιακής έκφρασης στα προκαρυωτικά κύτταρα; Μονάδες 4 3. Τι επιτυγχάνεται με τη μέθοδο ‘αλυσιδωτή αντίδραση της πολυμεράσης’ (PCR) και σε ποιους τομείς θα μπορούσε να εφαρμοστεί η τεχνική αυτή; Μονάδες 6 4. Το γενετικό υλικό των σωματικών κυττάρων ενός ποντικού αποτελείται από 40 χρωμοσώματα , τα οποία παρατηρούνται με οπτικό μικροσκόπιο . Πόσα μόρια DNA αποτελούν το γενετικό υλικό των κυττάρων που απεικονίζονται; Πόσα μόρια DNA υπάρχουν σε ένα γαμετικό κύτταρο του συγκεκριμένου ζώου; Να αιτιολογήσετε τις απάντησή σας. Μονάδες 8 ΘΕΜΑ 3ο Α. Στο διάγραμμα αναπαριστάται ο αριθμός των βακτηρίων που αναπτύσσονται σε βιοαντιδραστήρα. Είναι η καλλιέργεια κλειστή ή συνεχής; Αιτιολογείστε. Μονάδες 3 Περιγράψτε τι συμβαίνει στην καλλιέργεια το χρονικό διάστημα t2-t3. Μονάδες 3 Με βάση το διάγραμμα, πότε παράγονται συνήθως χρήσιμα προϊόντα κατά τη ζύμωση και ποια μπορεί να είναι αυτά; Μονάδες 5 Β. α. Ένας άνδρας ομόζυγος με β- θαλασσαιμία έλαβε στο παρελθόν γονιδιακή θεραπεία και πλέον δεν παρουσιάζει τα συμπτώματα της ασθένειας. Ο άνδρας παντρεύεται γυναίκα-φορέα του ίδιου αλληλομόρφου. Ποια είναι η πιθανότητα να αποκτήσουν παιδί που θα πάσχει από β- θαλασσαιμία ; Αιτιολογείστε. Μονάδες 8 β. Με ποιον τρόπο θα μπορούσε να διαγνωστεί η β θαλασσαιμία σε κύημα ηλικίας 10 εβδομάδων; Μονάδες 6 ΘΕΜΑ 4ο Α. Η ινσουλίνη αποτελείται από δυο πεπτίδια, το αμινοτελικό πεπτίδιο Β που αποτελείται από 30 αμινοξέα και το καρβοξυτελικό πεπτίδιο Α που αποτελείται απο 21 αμινοξέα. Δίνεται τμήμα της ακολουθίας των βάσεων για ένα από τους δυο κλώνους cDNA που αντιστοιχεί στο πρόδρομο μόριο της προϊνσουλίνης στην οποία περιέχονται τα κωδικόνια που κωδικοποιούν το πεπτίδιο Α: 5’-[ ….. …………………..]-ggc att gtg gaa caa tgc tgt acc agc atc tgc tcc ctc tac cag ctg gag aac tac tgc aac tag acg cag ccc gca ggc agc ccc cca ccc gcc gcc tcc tgc acc gag aga gat gga ataaagcccttgaaccagc-3’ H αλληλουχία του πεπτιδίου Α είναι η εξής: …….gly-ile-val-glu-gln-cys-cys-thr-ser-ile-cys-ser-leu-tyr-gln-leu-glu-asn-tyr-cys-asn-COOH Α. Προτείνετε μια μετάλλαξη που έχει ως αποτέλεσμα να αλλάξει η αλληλουχία του πεπτιδίου Α σε: Ι) gly-ile-val-glu-gln-cys-cys-thr- COOH ΙΙ) gly-ile-val-glu-gln-cys-trp-thr-ser-ile-cys-ser-leu-tyr-gln-leu-glu-asn-tyr-cys-asn-COOH Μονάδες 9 Β. Για ποιο λόγο το τελικό μόριο της ινσουλίνης δεν μπορεί να παραχθεί από γενετικά τροποποιημένα βακτήρια; Μονάδες 4 Γ. Μπορεί η ασθένεια στη συγκεκριμένη οικογένεια να κληρονομείται με φυλοσύνδετο τύπο κληρονομικότητας; Αιτιολογείστε. Μονάδες 10 Καλή επιτυχία!! Επιμέλεια: Σημαιουδάκη Ελευθερία
Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας (Έκθεση Γ’ Λυκείου) Ο εκσυγχρονισμός, δηλαδή η παρακολούθηση και προσαρμογή προς τις εκάστοτε διεθνείς οικονομικές κυρίως συνθήκες, ώστε να διασφαλίζεται η σταθερότητα και η συνεχής πρόοδος και να προλαμβάνονται οι οπισθοδρομήσεις και τα αδιέξοδα, δε νοείται χωρίς να λαμβάνει υπόψη δύο κυρίως παράγοντες: την τάση παγκοσμιοποίησης της οικονομίας, που είναι κυρίως αναπόφευκτο αποτέλεσμα της απελευθέρωσης του διεθνούς εμπορίου, και την ανάπτυξη της τεχνολογίας κυρίως στον τομέα της επικοινωνίας χάριν της πληροφορικής, η οποία αποφασιστικά επιβάλλει και καθοδηγεί την παγκοσμιοποίηση. Αυτά σημαίνουν ότι, βαθμιαία, ολόκληρος ο πλανήτης γίνεται ένας ενιαίος χώρος. Ό,τι κάνει κάθε άνθρωπος, όπου γης, μπορεί να επηρεάσει τη ζωή και το μέλλον των άλλων ανθρώπων στον υπόλοιπο πλανήτη. Λ. χ. η άφρων ληστρική εκμετάλλευση των δασών της Ινδονησίας και του Αμαζονίου στη Βραζιλία προκαλεί τεράστιες και ανεξέλεγκτες πυρκαγιές, που επηρεάζουν τις κλιματολογικές συνθήκες σ΄ ολόκληρη τη γη. Ή το ύψος των επιτοκίων στις ΗΠΑ ή τη Γερμανία έχει άμεσο αντίκτυπο στις υπόλοιπες οικονομίες, όπου γης, και συνεπώς και στην Ελλάδα. Τα οικονομικά σύνορα ισοπεδώνονται από την κατάργηση προστατευτικών δασμών, ποσοστώσεων και απαγορεύσεων εισαγωγής, ενώ τα εθνικά σύνορα δεν μπορούν να παρεμποδίσουν την επικοινωνία, την πληροφόρηση, τον επηρεασμό μιας χώρας, ενός λαού, από τους άλλους. Οι τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι υπήρξαν η κύρια αιτία της κατάρρευσης του υπαρκτού σοσιαλισμού, αφού τα ψέματα πάνω στα οποία στηριζόταν η προπαγάνδα του δεν άντεξαν στη δορυφορική απομυθοποίησή τους. Η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας ξεκίνησε για να σταματήσουν οι πόλεμοι δια της οικονομικής συνεργασίας, αλλά τα τελευταία χρόνια, προχωρεί με την οικονομική και νομισματική ενοποίηση, για να μπορέσουν οι χώρες- μέλη με το ενιαίο νόμισμα και τη μεγιστοποίηση των οικονομικών χώρων να επιβιώσουν σε συνθήκες συχνά ανελέητου διεθνούς ανταγωνισμού. Σήμερα τον έλεγχο της παγκόσμιας οικονομίας έχουν κυρίως η Βόρεια Αμερική, η Ιαπωνία και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Τράπεζας, μετά 20 έτη νέες οικονομικές δυνάμεις θα αμφισβητήσουν αυτή την οικονομική κυριαρχία. Πρόκειται για τις πυκνότερες σε πληθυσμό χώρες του κόσμου, που με τους αναπτυξιακούς ρυθμούς τους καλπάζουν προς εντυπωσιακές οικονομικές κατακτήσεις. Τα ονόματά τους: Κίνα, Ινδία, Ινδονησία, Βραζιλία και Ρωσία (αν η τελευταία ξεπεράσει τους κλυδωνισμούς κατά τη μετάβασή της από κεντρικά διευθυνόμενη σε ελεύθερη οικονομία). Η απάντηση στο εύλογο ερώτημα «κι εμείς οι Έλληνες τι πρέπει να κάνουμε;» είναι απλή, αλλά κι εξαιρετικά δύσκολο να υλοποιηθεί. Θα πρέπει να γίνουμε ανταγωνιστικοί σε όλα τα επίπεδα. Αυτό σημαίνει: α) να παράγουμε προϊόντα που ζητά η διεθνής, αλλά και η ελληνική αγορά, β) να παράγουμε σε κόστος που επιτρέπει τιμές ανάλογες προς τις διεθνείς και, ει δυνατόν, χαμηλότερες, γ) τα προϊόντα μας να έχουν ποιότητα και ποικιλίες, που προτιμά η διεθνής κατανάλωση, δ) να συναλλασσόμαστε με προοπτική χρόνου και όχι με τη λογική του ό,τι αρπάξουμε μια και έξω. Δηλαδή με συνέπεια προς τις συμβατικές δεσμεύσεις μας, καλόπιστα και με σεβασμό στον πελάτη. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε και να αυξήσουμε τις εξαγωγές μας και θα μπορούν τα ελληνικά προϊόντα να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τα ξένα και μέσα στην ελληνική αγορά. ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ» Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 80-100 λέξεις. Β.1. Να σχολιάσετε το χωρίο του κειμένου: «Οι τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι δορυφορική απομυθοποίησή τους» σε 60-80 λέξεις. Β.2. Να βρείτε 1 συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις και να τις ετυμολογήσετε: κατάρρευση, απομυθοποίηση, οπισθοδρομήσεις, αναπόφευκτο, διεθνείς. Β.3. Με ποια συλλογική πορεία αναπτύσσεται το κείμενο; Γ. Η παγκοσμιοποίηση δεν περιορίζεται πια στον οικονομικό τομέα.Έχει γίνει πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική, διαμορφώνοντας με τελείως διαφορετικό τρόπο τις παγκόσμιες εξελίξεις. Μέσα σ΄ αυτή τη δίνη των αλλαγών πώς θα μπορούσαν να διατηρήσουν τη φυσιογνωμία τους οι μικρότεροι πληθυσμιακά και ασθενέστερα οικονομικά λαοί; Να αναπτύξετε τις απόψεις σας σε ένα άρθρο για την εφημερίδα του σχολείου σας. (500-600) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Ο αρθρογράφος αναφέρεται στην οικονομική παγκοσμιοποίηση και στη συνέπεια της αλληλεξάρτησης των λαών. Η παγκοσμιοποίηση και η τεχνολογική επικοινωνιακή εξέλιξη είναι προϋποθέσεις του εκσυγχρονισμού.Τα κρατικά εμπόδια παρακωλύσουν να εμποδίσουν την αλληλεπίδραση των λαών, μια που η τεχνολογία συνέλαβε στην παύση του επικοινωνιακού απομονωτισμού χωρών με ολοκληρωτικά καθεστώτα. Παράλληλα, η ευρωπαϊκή ένωση αρχικά έπαυσε τους πολέμους, σήμερα αντιμετωπίζει τον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Οι σημερινές αναπτυγμένες οικονομικά δυνάμεις θα δώσουν μελλοντικά τη θέση τους σε ανερχόμενες δυνάμεις. Σ΄ αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα, για να ανταπεξέλθει, οφείλει να παράγει προϊόντα ανάλογα της ζήτησης, ποιοτικά, χαμηλού κόστους, με συνέπεια στους πελάτες. Β.1. Οι τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι βοήθησαν στην πτώση ολοκληρωτικών καθεστώτων, γιατί οι λαοί της Ανατολικής Ευρώπης δεν ήξεραν τι πράγματι συμβαίνει εκτός συνόρων, αφού η προπαγάνδα του καθεστώτος περιείχε στοιχεία που αποδοκίμαζαν τις συνθήκες και τον τρόπο ζωής των δυτικών λαών. Οι δορυφόροι μετάφεραν την αληθινή εικόνα στους καταπιεσμένους λαούς οι οποίοι συγκριτικά αντελήφθησαν τη δεθνή οικονομική και κοινωνική κατάσταση τους και εξεγέρθησαν έναντι των τυράννων. Η ουσιαστική πληροφόρηση με τη βοήθεια της τεχνολογίας αφόπλισε τους λαούς και εδώ αναδεικνύεται η αξία της συντελούμενης παγκοσμιοποίησης. Β.2. κατάρρευση: γκρέμισμα/ κατά + ρέω απομυθοποίηση: απαξίωση/ από + μυθοποίηση<μύθος<ποίηση οπισθοδρομήσεις: αναχρονίσεις/ όπισθεν + δρομέω- ω αναπόφευκτο: αναπότρεπτο/ ανά + από + φεύγω διεθνείς: οικουμενικές/ διά + έθνος Β.3. Η συλλογιστική πορεία του κειμένου είναι παραγωγική. Ο συγγραφέας αρχίζει από τη γενική έννοια του εκσυγχρονισμού και καταλήγει συγκεκριμενοποιώντας την έννοια του εκσυγχρονισμού στο εκπαιδευτικό σύστημα. Γ. «Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ» Η αλλαγή διάρθρωσης της οικονομίας σε παγκόσμιο επίπεδο, η μείωση των αποστάσεων λόγω της ανάπτυξης των επιστημών και των νέων τεχνολογιών και η διεθνοποίηση των μέχρι πρότινος εθνικών προβλημάτων επέφεραν μια «νέα τάξη πραγμάτων» που συνοπτικά πολλοί αποκαλούν «παγκοσμιοποίηση». Αν και η παγκοσμιοποίηση αρχικά είχε μόνο οικονομικό χαρακτήρα, σταδιακά επεκτάθηκε σε όλους τους τομείς της συλλογικής ζωής. Τώρα πια όλοι μιλούν για την άσκηση μιας παγκόσμιας πολιτικής από τα ισχυρά κράτη, για την όξυνση κοινωνικών φαινομένων και προβλημάτων, μέχρι και για τη διάδοση μιας παγκόσμιας κουλτούρας. Οι μικρότερες πληθυσμιακά και οικονομικά ασθενέστερες χώρες τις περισσότερες φορές παθητικά ακολουθούν τις παγκόσμιες εξελίξεις παρά τις διαμορφώνουν. Συχνά είναι τα φαινόμενα οικονομικής και πολιτικής τους εξάρτησης από την πολιτική των κραταιών χωρών, αλλά και της ισοπέδωσης της ιδιαίτερης πολιτιστικής φυσιογνωμίας τους. Μέσα σ΄αυτές τις συνθήκες δεν εισακούονται οι χώρες με μικρότερη επιρροή, πράγμα που αποτελεί παραβίαση των δικαιωμάτων της αυτοδιαδιάθεσης και του αυτοκαθορισμού. Εξάλλου, καταστρατηγούνται τα δικαιώματα του επί ίσοις όροις διαλόγου, του αμοιβαίου σεβασμού και τις ισότητας μεταξύ των μελών της διεθνούς κοινότητας. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω εύλογο είναι να αναρωτιέται κανείς πώς οι μικρότερες χώρες θα μπορούσαν να αποκτήσουν στον παγκόσμιο χάρτη των εξελίξεων τη θέση που πραγματικά δικαιούνται. Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται και το έργο των υπερεθνικών οργανισμών και των διεθνών δικαστηρίων. Σε ακραίες περιπτώσεις ανισοτήτων και αδικιών κάθε λαός μπορεί να καταφύγει στη χρήση έννομων μέσων για την αποκατάσταση της δικαιοσύνης, της ισότητας και της ισορροπίας. Όμως κάθε λαός πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι «κρατά την τύχη του στα δικά του χέρια». Χρειάζονται συλλογικές και συντονισμένες προσπάθειες των μικρότερων χωρών για να εξελιχθούν σε υπολογίσιμες δυνάμεις στο παγκόσμιο στερέωμα. Η αλήθεια είναι ότι κάθε χώρα διαθέτει στοιχεία που μπορεί να αξιοποιήσει και να αναδείξει για να κατακτήσει μια, αν όχι ισότιμη, τουλάχιστον αξιοπρεπή θέση στη διεθνή κοινότητα. Πρώτα απ΄ όλα κάθε λαός πρέπει να αποκτήσει το αίσθημα της εθνικής αυτοσυνειδησίας. Η καλλιέργεια και η ανάπτυξη της εθνικής γλώσσας και γραμματείας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την απόκτηση του αισθήματος αυτού. Είναι ο τρόπος που κάθε λαός έχει για να εκφράσει και να προωθήσει σκέψεις και συναισθήματα. Κοντά στη γλώσσα έρχεται και η ανάπτυξη των τεχνών. Η πολιτιστική παράδοση του παρελθόντος συντηρείται και μεταλαμπαδεύεται στα σύγχρονα καλλιτεχνικά έργα, επιβεβαιώνοντας ότι δεν είναι κάτι νεκρό, αλλά ζωντανός οργανισμός και φορέας των αξιών και των αρχών κάθε έθνους. Εξάλλου, μέσα από την καλλιέργεια του αισθήματος της εθνικής αυτοσυνειδησίας, θα περιοριστεί το φαινόμενο της ξενομανίας. Οι πολίτες των μικρότερων χωρών θεωρούν πως η άκριτη υιοθέτηση του μοντέλου ζωής των ανεπτυγμένων χωρών αρκεί και για τη δική τους πρόοδο. Η πρόοδος όμως δεν επέρχεται μέσα από στείρες μιμητικές διαδικασίες. Στόχος του άρθου μας είναι να αποδείξουμε ότι η παγκοσμιοποίηση αποτελεί τη νέα πρόκληση του 21ου αιώνα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν όλες οι χώρες.Και από την αντιμετώπιση της πρόκλησης αυτής όλοι οι λαοί μπορούν να βγουν κερδισμένοι και να ατενίσουν με περισσότερη σιγουριά και αισιοδοξία το μέλλον.
Έφηβοι…πεζοναύτες Μαθητές: Οι πιο σκληρά εργαζόμενοι Έλληνες! Λίγες μόνο δεκαετίες πριν, οι εξετάσεις ήταν ένα φυσικό γεγονός συνδεδεμένο με τις «κανονικές λειτουργίες» του σχολείου. Ξαφνικά όμως τα πράγματα άλλαξαν! Οι εξετάσεις φαίνεται να μην είναι πια κάτι απλό, δηλαδή στα μέτρα των παιδιών. Καθηγητές, γονείς και ΜΜΕ μεταφέρουν στα παιδιά το μήνυμα «Δουλέψτε σκληρά γιατί χαθήκατε!». Και τα παιδιά προσπαθούν και δουλεύουν σκληρά. Δεν παρακολουθούν μόνο το πρόγραμμα του σχολείου, αλλά είναι υποχρεωμένα να διαβάζουν αρκετές ώρες, ενώ τα περισσότερα αναγκάζονται να παρακολουθούν και κάποιο φροντιστήριο. Η εποχή της εφηβείας για τα ελληνόπουλα δεν κρύβει μόνο το άγχος για προσαρμογή στην ενήλικη ζωή, αλλά «προσφέρει» και τον πανικό της επιτυχίας. Παιδιά που εργάστηκαν πολύ σκληρά για πολλούς χειμώνες, καλούνται με νηφαλιότητα και ηρεμία να δώσουν τον καλύτερο τους εαυτό. Κάποτε σε αυτή την όμορφη, γεμάτη ήλιο χώρα, τα παιδιά μεγάλωναν με ασφάλεια και χαρά. Μπορούσαν να επιστρέψουν από το σχολείο, να πετάξουν την τσάντα στην αυλή και να τρέξουν στη διπλανή αλάνα για ζωηρό παιχνίδι, ώσπου η φωνή της μαμάς ή της γιαγιάς θα έριχνε το σύνθημα: «Το φαΐ είναι έτοιμο!». Τότε η αλάνα ερήμωνε, οι μυρωδιές του κοκκινιστού, του παστίτσιου, του τηγανητού ψαριού και της φρέσκιας σαλάτας ξεχείλιζαν από τα σπίτια. Μια αισθαντική συμφωνία! Τα παιδιά χαλάρωναν, χόρταιναν και για λίγο η γειτονιά έβρισκε την ησυχία της, ώσπου οι μαθητές να διαβάσουν, οι γιαγιάδες και οι παππούδες να πάρουν τον μεσημεριανό υπνάκο τους και οι μαμάδες να ξε- κουραστούν με κάποιο εργόχειρο ή κάποιο βιβλίο. Νωρίς το απόγευμα, ξανάρχιζαν οι φωνές των παιδιών στις αλάνες, το παιχνίδι ζούσε στιγμές μεγαλοπρέπειας, ώσπου σχεδόν νύχτωνε και όλοι μαζεύονταν στο σπίτι για τα αποχαιρετιστήρια της ημέρας, δηλαδή, μπάνιο, βραδινό και ησυχία... Αυτή ήταν η εποχή που έβγαλε μεγάλους επιστήμονες, αξιόλογους καλλιτέχνες, χαρούμενους τεχνίτες και παιδιά γεμάτα όνειρα και φιλοδοξίες. Σήμερα το σκηνικό έχει αλλάξει. Στις πολύβουες και κατειλημμένες από το καυσαέριο μεγαλουπόλεις τα παιδιά επιστρέφουν τρέχοντας από το σχολείο, είτε με τα πόδια και πάντοτε με τη συνοδεία κάποιου μεγάλου είτε με τα σχολικά, για να μπουν πάλι τρέχοντας στο ασανσέρ της πολυκατοικίας και να καταλήξουν με βιασύνη σε ένα γεύμα που θα οδηγήσει σε μια γρήγορη πέψη προκειμένου να αρχίσουν οι εξωσχολικές δραστηριότητες! Ξένες γλώσσες, αθλητικά, ωδεία, μαθήματα πληροφορικής και πάλι πίσω στο σπίτι για το διάβασμα της επόμενης ημέρας. Ώσπου, κάπου αργά το βράδυ, θα κλείσουν οι τηλεοράσεις και θα πέσει σιωπητήριο. Ώρες δουλειάς: 10-12! Αυτή είναι η εποχή μας. Η εποχή που φτιάχνει νέους με φοβίες, χωρίς μαλλιά, νέους ευερέθιστους, χωρίς όνειρα, χωρίς προοπτικές, χωρίς κέφι. Τα παιδιά μας, από πολύ νωρίς, φοράνε μια αόρατη φόρμα εργασίας που μπαίνει πρωί πρωί και βγαίνει αργά το βράδυ. Οι γονείς γεμάτοι άγχος και ανησυχίες καταστρώνουν κάθε Σεπτέμβριο το εξαντλητικό ωράριο των παιδιών τους για τη σχολική χρονιά, φροντίζοντας να μην αφήσουν ούτε ένα απόγευμα ελεύθερο χωρίς προγραμματισμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα. Οι δικαιολογίες είναι πολλές και σοβαρές. Οι πιο πολλοί γονείς πιστεύουν ότι τα παιδιά σήμερα πρέπει να έχουν εφόδια. Γνώσεις, γνώσεις, γνώσεις. Άλλοι πάλι γονείς, τρομοκρατημένοι από αυτά που προσφέρει η τηλεόραση προσπαθούν να ωθήσουν τα παιδιά σε δραστηριότητες, προκειμένου να μην υπάρχει ελεύθερος χρόνος γι' αυτήν. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τα παιδιά μας καταλήγουν να έχουν μπουχτίσει την οποιαδήποτε οργανωμένη δραστηριότητα και φθάνουν τελικά σε μια αντιδραστική προεφηβεία και μια επικίνδυνη εφηβεία. Τα παιδιά δε μπορούν να βιώσουν το αυθόρμητο και το ξαφνικό ως κομμάτι της πραγματικότητας, αφού όλα είναι προγραμματισμένα. Δεν υπάρχει χρόνος για χαζολόγημα, που είναι τόσο απαραίτητο για την ισορροπία του ψυχισμού τους. Δεν υπάρχει χρόνος για έμπνευση και για δημιουργία, αφού όλα πρέπει να γίνονται στα γρήγορα και στο λεπτό. Και το χειρότερο, στο τέλος της ημέρας υπάρχει μια αίσθηση κενού και ανησυχίας, χωρίς να εμπεδώνονται οι γνώσεις και χωρίς να καταγράφονται τα συναισθήματα. Είναι σίγουρο ότι ο τρόπος με τον οποίο ζούμε σήμερα, μας καλεί να βρούμε λύσεις σε ένα σωρό προβλήματα που προκύπτουν σε σχέση με την επιβίωσή μας και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας. Κάθε γονιός είναι φυσικό να επιθυμεί να ανταποκριθεί όσο πιο αποτελεσματικά μπορεί στο να βοηθήσει τα παιδιά του να πορευθούν με επιτυχία στη ζωή τους. Ωστόσο μοιάζει σαν να έχουμε ξεφύγει από αυτόν τον στόχο της καλής ανατροφής και να έχουμε μπει σε ένα παζάρι όπου έχουμε βάλει τα παιδιά μας στη θέση των προϊόντων! Το νεαρό βλαστάρι μας πρέπει να το εξοπλίσουμε με γνώσεις, με ικανότητες και τίτλους, όπως θα εξοπλίζαμε ένα διαμέρισμα με θερμοσίφωνο και καλοριφέρ προκειμένου να το πουλήσουμε! Ακούγεται άσχημο αλλά δυστυχώς συμβαίνει. Εξωθούμε τα παιδιά μας σε εξαντλητικά ωράρια χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας και ενός μουσικού οργάνου απαιτεί προσπάθεια από την πλευρά του μαθητή. Πολλές φορές δεν επιτρέπουμε στα παιδιά να ξεκουραστούν και να ξεχαστούν, γιατί θεωρούμε ότι έτσι χάνουν πολύτιμο χρόνο. Πιστεύουμε πως πρέπει από πολύ νωρίς να αξιοποιήσουν το 100% του χρόνου τους, προκειμένου να αποκτήσουν γνώσεις. Ο δυνατός ανταγωνισμός της εποχής μας, καθώς και η εμμονή μας να γεμίσουμε τη ζωή μας με υλικά αγαθά, μας κάνουν να ξεχνάμε την παιδαγωγική αξία που έχει το παιχνίδι, ιδιαίτερα στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου. Ας θυμηθούμε ότι το παιχνίδι δίνει στα παιδιά τα ουσιαστικά προσόντα για τη ζωή, τα οποία είναι η κοινωνικότητα, η αυτοεκτίμηση, η αισιοδοξία, η ηρε- μία και κυρίως η προετοιμασία για τους κοινωνικούς ρόλους που θα παίξουν στην ενήλικη ζωή τους. Χωρίς το παιχνίδι, τα παιδιά παίρνουν γνώσεις που ποτέ δεν γίνονται βίωμα, δηλαδή εμπειρία. Αυτό που τελικά θα σφραγίσει τη ζωή του ατόμου είναι η ικανότητα του να χειρίζεται τα συναισθήματα του, να διαπραγματεύεται αντί να συγκρούεται, να ρισκάρει χωρίςσυναισθήματα πανικού και τελικά να καταφέρνει να γίνεται κατανοητό από το περιβάλλον. Όλα αυτά συνθέτουν τη συναισθηματική του νοημοσύνη, η οποία είναι μια ικανότητα που δεν αποκτιέται μέσα από τα βιβλία ούτε μαθαίνεται στα θρανία. Τα παιδιά χρειάζεται οπωσδήποτε να συμμετέχουν και σε διαδικασίες μέσα στις οποίες θα αποφασίσουν τα ίδια για τους κανόνες του παιχνιδιού. Όταν βρίσκονται συνεχώς σε περιβάλλοντα όπου οι κανόνες μπαίνουν από εμάς τους μεγάλους, τότε δεν αναπτύσσουν την ικανότητα τους για αυτοδιοίκηση και ανεξαρτησία. Αυτό έχει ως συνέπεια να αισθάνονται αρκετή ανασφάλεια, αποφεύγοντας να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους. Επίσης, έχει ως αποτέλεσμα να εξαρτώνται πολύ από τους γονείς τους, τους οποίους και κατηγορούν ότι είναι υπεύθυνοι για τυχόν αποτυχίες τους. Ποια είναι λοιπόν η λύση; Πώς μπορούμε να δώσουμε στα παιδιά μας πραγματικά εφόδια χωρίς να τα εξωθήσουμε σε καταναγκαστικά έργα και χωρίς να τους στερήσουμε τη μαγεία της παιδικής ηλικίας; Μια βασική συνταγή λέει πως, ό,τι προσφέρουμε στα παιδιά ως ευκαιρία για μόρφωση ή επιμόρφωση, θα πρέπει να πλαισιώνεται από συναισθήματα ευχαρίστησης. Το συναίσθημα της χαράς είναι η πιο σπουδαία παιδική τροφή. Επομένως, η μάθηση δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μοιάζει με καταναγκασμό. ΘΕΜΑ 1ο 1.Να γραφεί η περίληψη του κειμένου (120 περίπου λέξεις) (25 μονάδες) ΘΕΜΑ 2ο 1. Να διαπιστώσεις ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λάθος: α) Εξαίρετους επιστήμονες και καλλιτέχνες βγάζει μια κοινωνία μόνο αν αρχίσει από πολύ νωρίς να προγραμματίζει τους νέους στη λογική της σκληρής δουλειάς. β) Ο έντονος ρυθμός στην εκπαίδευση των νέων ήταν ανέκαθεν χαρακτηριστικό της ελληνικής πραγματικότητας. γ) Η ανατροφή και η επιτυχία δεν ταυτίζονται και δεν επιτυγχάνονται με τις ίδιες μεθόδους. δ) Το παιχνίδι επιδρά ανασχετικά στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού. ε) Η επιτυχία είναι αποτέλεσμα της παροχής γνώσεων που εκφράζουν παράλληλα και το νέο. (2. Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της δεύτερης και πέμπτης παραγράφου; Η πέμπτη παράγραφος με ποιον τρόπο αναπτύσσεται; (5 μονάδες) 3. Να γράψεις από δύο προσδιοριστικά επίθετα για τις λέξεις: εξετάσεις, μέτρα, μήνυμα, πρόγραμμα, επιτυχία (5 μονάδες) 4. Να βρείτε μια έκφραση με την οποία παρουσιάζεται συνυποδηλωτικά η λέξη έφηβος. (5 μονάδες) 5.Να χαρακτηρίσετε το ύφος του κειμένου. (5 μονάδες) ΘΕΜΑ 3ο Να συντάξεις ως Πρόεδρος του ΔεκαπενταμελούςΣυμβουλίου μία επιστολή προς την Υπουργό Παιδείας, στην οποία θα παρουσιάζεις τα συμπεράσματα της γενικής συνέλευσης του σχολείου σου με θέμα: «Ο ελεύθερος χρόνος των νέων και η συμβολή του σχολείου και της πολιτείας στην αξιοποίησή του». (400-500 λέξεις) (50 μονάδες)
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ 10/4/2012 ΕΚΘΕΣΗ ΕΠΑΛ ΑΣΤΥΦΙΛΙΑ : Αίτια και προβλήματα Στη χώρα μας το αστυφιλικό φαινόμενο πήρε κυριολεκτικά τρομακτικές διαστάσεις μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Αρχικά οι εσωτερικές διακινήσεις όπως και η εξωτερική μετανάστευση προσδιορίστηκαν σ’ όλη τη γραμμή από οικονομικούς λόγους. Συγκεκριμένα, ο μικρός ή νάνος κλήρος και το χαμηλό γεωργικό εισόδημα υπήρξαν οι πρωταρχικές αιτίες στη βάση των μεγάλων μεταναστευτικών ρευμάτων, που σημειώθηκαν στη χώρα μας και στα τέλη του περασμένου αιώνα και μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Ωστόσο ιδιαίτερα η εσωτερική μετανάστευση και στη διάρκεια του δεύτερου παγκόσμιου πολέμου, αλλά κυρίως μετά τη λήξη του ενισχύθηκε σημαντικά από λόγους συγκυριακούς, πολιτικούς. Πολιτικές διώξεις και εμφύλιος πόλεμος οδήγησαν σοβαρό αριθμό ανθρώπων στις μεγαλύτερες πόλεις και πριν απ’ όλα στην Αθήνα για προστασία. Σε μια δεύτερη φάση οι ραγδαία αυξανόμενες ευκαιρίες απασχόλησης στον τριτογενή τομέα στις πόλεις σε συνδυασμό με τη διαφορά επιπέδου ζωής – κοινωνικό περιβάλλον, μόρφωση, διασκεδάσεις, κοινωνικό—γόητρο είχαν σαν αποτέλεσμα την ταχύτατη διόγκωση του αστυφιλικού ρεύματος. Μιμητισμός και η έλξη της ζωής των πόλεων έπαιξαν επίσης, δευτερεύοντα πάντως, ρόλο στη φάση αυτή. Σε μια τρίτη φάση, που εξακολουθούμε να διανύουμε, οι τάσεις εγκατάλειψης της υπαίθρου επιτείνονται από την κατάρρευση του πλαισίου ζωής και της γενικότερης ερήμωσης που παρατηρείται στην ύπαιθρο. Η αγροτική κοινότητα κατά κανόνα έπαψε να είναι ζωντανή λειτουργική μονάδα, ιδιαίτερα στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές της χώρας. Μεσήλικες και γέροι συγκροτούν των πληθυσμό της, οι οποίοι με την ανάπτυξη της μηχανοκαλλιέργειας καταφέρνουν ως ένα σημείο να καλύπτουν τις καλλιεργητικές ανάγκες, ενώ οι νέοι στρέφονται ομαδικά προς τις πόλεις. Τοπικά έθιμα εξαφανίζονται και η καθημερινή ζωή απονεκρώνεται συνεχώς περισσότερο, με αποτέλεσμα και αυτοί από τους νέους, που θα ήθελαν να μείνουν, να νιώθουν απομονωμένοι και αποκομμένοι σε τέτοιο βαθμό ώστε ν’ αναγκάζονται να φύγουν. Επομένως στη σημερινή φάση δεν είναι τόσο η λειτουργία του οικονομικού παράγοντα, που προσδιορίζει την εσωτερική μετανάστευση, αλλά λόγοι ευρύτεροι κοινωνικοί και ψυχοκοινωνικοί. Αρκεί να επισημανθεί ότι αυτοί που μεταναστεύουν σήμερα θα μπορούσαν – στην πλειοψηφία των περιπτώσεων – να πραγματοποιήσουν πολύ μεγαλύτερο αγροτικό εισόδημα από εκείνο που εξασφαλίζουν στις πόλεις, παρά το γεγονός ότι ο αγρότης εξακολουθεί να παραμένει στο έλεος των μεσαζόντων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εξέλιξη αυτή όχι μόνο δεν είναι «φυσιολογική», αλλά πρέπει απερίφραστα να χαρακτηριστεί σαν παθολογική. Και μόνο το γεγονός ότι το συγκρότημα Αθήνα – Πειραιάς –Περίχωρα συγκεντρώνει 3.400.000 ανθρώπους, δηλαδή πάνω από το 1/3 του πληθυσμού της χώρας αρκεί για να συλλάβει κανείς το μέτρο της παθογένειας. Τα προβλήματα – οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά – που δημιουργεί η αστυφιλία και η συνακόλουθη συνεχώς επιτεινόμενη πληθυσμιακή ανισοκατανομή στον ελληνικό χώρο είναι οξύτατα. Υπερπληθυσμός στις πόλεις και ερήμωση στην ύπαιθρο. Υπερεπαγγελματισμός και κορεσμός στα αστικά επαγγέλματα, στενώματα και ελλείψεις εργατικών χεριών στον αγροτικό τομέα της οικονομίας. Με τη σημερινή δομή και κατάτμηση του γεωργικού κλήρου και την παρούσα διάρθρωση των καλλιεργειών, αν συνεχιστεί η εσωτερική μετανάστευση και δεν σημειωθεί αναστροφή του ρεύματος, υπάρχει φόβος να σημειωθεί όχι μόνο σχετική πτώση της γεωργικής παραγωγής, όταν η γενιά των ανθρώπων πάνω από τα σαρανταπέντε, που κρατάει σήμερα ουσιαστικά το βάρος της γεωργικής παραγωγής παύσει να είναι οικονομικά ενεργή. Ήδη οι ελλείψεις σε κτηνοτροφικά προϊόντα, όσπρια και όλα σχεδόν τα προϊόντα έντασης εργασίας καλύπτονται από εισαγωγές, γεγονός το οποίο έχει σοβαρότατες αρνητικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο πληρωμών. Από το άλλο μέρος ο κορεσμός στα αστικά επαγγέλματα οδηγεί στην πτώση της παραγωγικότητας και τον παρασιτισμό, ιδιαίτερα στον τριτογενή τομέα. Παράλληλα προωθείται μια αντιπαραγωγική και υπερκαταναλωτική στάση των αστικών μαζών, που υποσκάπτει τα θεμέλια της Οικονομίας και επιτείνει την ευπείθειά της δεδομένου ότι αυξάνονται οι πληθωριστικές πιέσεις. Το χαρακτηριστικό είναι ότι η κίνηση αυτή προς τις πόλεις συνεχίζεται παρά τις συνεχώς αυξανόμενες δυσχέρειες εξεύρεσης απασχόλησης, του υπερκορεσμού των αστικών επαγγελμάτων και της διαφοράς κόστους ζωής. Βασικά είναι το μεγάλο άνοιγμα στο γενικότερο πλαίσιο της ζωής ανάμεσα στην πόλη και την ύπαιθρο και όχι η «εύκολη ζωή» ή οι εισοδηματικές διαφορές που συντηρούν σήμερα το ρεύμα της αστυφιλίας. Νοσηλευτική κάλυψη, δυνατότητες εκπαίδευσης, πολιτιστικές συνθήκες κλπ. είναι παράγοντες, που αποκλείουν προς το παρόν μια αντιστροφή του ρεύματος. Τελικά το πρόβλημα είναι δυσχερέστατο και μακροπρόθεσμο. Μόνο με την οργάνωση δικτύου αγροτουπόλεων, που θα γίνουν οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά κέντρα και θα υποκαταστήσουν βαθμιαία τις αγροτικές κοινότητες, οι οποίες ήδη καταρρέουν, μπορεί να αναδημιουργηθεί ένα πλαίσιο ζωής ικανό, όχι μόνο να συγκρατήσει, αλλά και να προσελκύσει στην επαρχία νεοαστικούς πληθυσμούς, που οπωσδήποτε ζουν περιθωριακά και απλώς επιβιώνουν σε άθλιες στην πραγματικότητα συνθήκες στις μεγάλες ιδιαίτερα πόλεις. Η συγκέντρωση τόσο μεγάλου αριθμού μη παραγωγικά απασχολούμενων ανθρώπων στις πόλεις όπου επικρατεί ένα στοιχείο ευκαιριακότητας, αστάθειας, αβεβαιότητας και καθημερινού άγχους, προκαλεί σοβαρά φαινόμενα χαλάρωσης της κοινωνικής ηθικής, της αντικοινωνικής συμπεριφοράς και των ψυχονευρωτικών εκδηλώσεων σε μαζική κλίμακα. Προβλήματα ανθρώπινου περιβάλλοντος, μόλυνσης της ατμόσφαιρας, εξολόθρευσης του πράσινου, προστασίας της νεότητας, κυκλοφορίας, αποχέτευσης κ.ο.κ καλούνται να αντιμετωπίσουν και τα ραγδαία αυξανόμενα αστικά κέντρα, τα οποία, περιλαμβανόμενης της Αθήνας, δεν αποτελούν παρά μετεξελίξεις μεγάλων χωριών, που αναπτύχθηκαν αναρχικά και χωρίς κανένα σχέδιο και δεν είναι ακριβώς γι’ αυτό σε θέση να δεχτούν το συντριπτικό αυτό βάρος, που συνεπάγεται η ασταμάτητη εισροή νέου πληθυσμού. Η πίεση έχει πλέον αρχίσει να γίνεται ασφυκτική με ανυπολόγιστες συνέπειες στο σύνολο της χώρας.Κάποτε θα υποχρεωθούμε ν’ αντιδράσουμε γιατί δεν θα μπορούμε να κάνουμε αλλιώς. Μόνο, που τότε ίσως θα είναι πολύ, πάρα πολύ, αργά. Β. ΦΙΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις. Μονάδες 25 Β1. Να σχολιάσετε το χωρίο: «Η συγκέντρωση τόσο μεγάλου… σε μαζική κλίμακα» σε 70-90 λέξεις. Μονάδες 15 Β2. Να εντοπίσετε: α. τον τρόπο ανάπτυξης (μονάδες 5) και β. τον τρόπο και μέσα πειθούς (μονάδες 5) της τελευταίας παραγράφου του κειμένου. Β3. Να βρείτε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: ενισχύθηκε, αποτέλεσμα, επισημανθεί, κατάτμηση, δυσχέρειες. Μονάδες 5 Β4. Να εξηγήσετε τη σημασία των διαρθρωτικών λέξεων: Αρχικά, Συγκεκριμένα, Ωστόσο, Επομένως , Και. Μονάδες 5 Γ. ΕΚΘΕΣΗ : Σε άρθρο σε εφημερίδα, να αναδείξετε τα προβλήματα του νεοελληνικού αστικού περιβάλλοντος που οδηγούν σε κακή ποιότητα ζωής και να προτείνετε λύσεις, ώστε να αναβαθμιστεί η ζωή των πολιτών. (500-600 λέξεις). Μονάδες 40 Καλή επιτυχία!!!__ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 23 Ιανουαρίου 2011 Α. Ο συγγραφέας αναλύει το φαινόμενο της αστυφιλίας στην Ελλάδα. Παρουσιάζει τις φάσεις της και τα αίτια˙ αρχικά, λόγος ήταν η πενία των αγροτών στα τέλη 19ου αιώνα, μετά το 1945 η επιδίωξη της προστασίας απ’ τον εμφύλιο και έπειτα το καλύτερο επίπεδο εργασίας και ζωής. Αργότερα ως σήμερα, οι νέοι επιλέγουν τη φυγή στην πόλη και τα χωριά παρακμάζουν με διαμένοντες τους ηλικιωμένους, παρότι το αστικό εισόδημα δεν υπερέχει πλέον του αγροτικού. Αναδεικνύει τα πολυεπίπεδα προβλήματα της αστυφιλίας σε οικονομικό και επαγγελματικό επίπεδο με υπερβολικό αριθμό εργαζομένων στις πόλεις έναντι έλλειψης εργαζομένων στην ύπαιθρο, γι’ αυτό και προτείνει ως λύση τη δημιουργία αγροτουπόλεων, που θα ευνοήσουν την επιστροφή αστικού πληθυσμού που επιβιώνει δυσχερώς. Στις πόλεις, κυριαρχεί η εργασιακή αβεβαιότητα και το άγχος ωθεί σε φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας. Μέσω παραδειγμάτων καταδεικνύει την πολυεπίπεδη ανεπάρκεια των ελληνικών πόλεων και την αδυναμία υποδοχής νέου πληθυσμού, θεωρώντας ότι η μελλοντική αντίδραση δεν θα αποτελεί λύση όταν το πρόβλημα οξυνθεί. Β1. Είναι γεγονός ότι η ζωή στην πόλη προσφέρει εργασιακές ευκαιρίες, όμως δεν υπάρχει η βεβαιότητα μιας σταθερής επαγγελματικής πορείας και κατ’ επέκταση τρόπου ζωής, αφού οι ανθρώπινες σχέσεις δεν δομούνται βάσει συναισθηματικών σχέσεων. Η ανωνυμία στο πλήθος και οι ρυθμοί ζωής καθορίζουν την εργασιακή αβεβαιότητα, επομένως ο αστός ζει με άγχος για την επόμενη μέρα. Η υπαλληλική σχέση εργασίας με παροχή υπηρεσιών καθορίζει την αβεβαιότητα, αφού ο εργαζόμενος δεν παράγει προϊόντα και δεν μπορεί να λειτουργήσει αυτόματα, όπως ένας γεωργός. Έτσι, ο ατομικισμός και η περιστασιακή επαγγελματική σχέση οδηγούν σε αντικοινωνικότητα που εκφράζεται με προσβολή της προσωπικότητας των συνανθρώπων ως και ψυχοπνευματική επιβάρυνση του εργαζομένου και καταφυγή στη βία, στα ναρκωτικά, στην εγκληματικότητα. Β2.α. Η παράγραφος αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων. Στην πρώτη περίοδο αίτιο – αποτέλεσμα (αίτιο: Η συγκέντρωση…άγχους 􀃖 αποτέλεσμα: προκαλεί…μαζική κλίμακα). Αίτιο – αποτέλεσμα υπάρχει και στο χωρίο (αίτιο: τα ραγδαία αυξανόμενα αστικά κέντρα…αναπτύχθηκαν αναρχικά και χωρίς κανένα σχέδιο 􀃖 αποτέλεσμα: δεν είναι ακριβώς γι’ αυτό σε θέση να δεχτούν το συντριπτικό βάρος…στο σύνολο της χώρας). Περιέχεται η μέθοδος των παραδειγμάτων (προβλήματα ανθρώπινου περιβάλλοντος…αποχέτευσης) και η αιτιολόγηση (γιατί δεν θα μπορούμε να κάνουμε αλλιώς). β. Ο τρόπος πειθούς είναι η λογική, αφού χρησιμοποιεί τεκμήρια γενικής αλήθειας στην πρώτη περίοδο και παραδείγματα τα οποία συντελούνται στο σύγχρονο νεοελληνικό αστικό περιβάλλον. Μάλιστα, παρατηρούμε και τη χρήση συγκινησιακής γλώσσας (ευκαιριακότητα, αστάθεια, αβεβαιότητα, άγχος, πίεση ασφυκτική, θα είναι πολύ αργά) η οποία παραπέμπει στην επίκληση στο συναίσθημα του δέκτη. Β3. ενισχύθηκε = ενδυναμώθηκε αποτέλεσμα = συνέπεια επισημανθεί = τονιστεί κατάτμηση = διαχωρισμός δυσχέρειες = δυσκολίες Β4. αρχικά = χρονική σχέση Ωστόσο = Αντίθεση και = προσθήκη, έμφαση Συγκεκριμένα = επεξήγηση Επομένως = Συμπέρασμα Γ. ΕΚΘΕΣΗ: Επικοινωνιακό πλαίσιο: άρθρο, επιβάλλεται τίτλος (με σχόλιο) που προβάλλει τη θέση του γράφοντος. Ζητούμενα: 1) Τα προβλήματα στις σύγχρονες ελληνικές πόλεις που συνιστούν κακή ποιότητα ζωής. 2) Προτάσεις αναβάθμισης της ποιότητας ζωής. Τίτλος: Αστική ζωή…χωρίς ποιότητα! Πρόλογος: Αναφορά στο φαινόμενο αστυφιλίας και την προσδοκία βελτίωσης της ζωής απ΄την εσωτερική μετανάστευση των κατοίκων της υπαίθρου. Όμως, η πραγματικότητα διέψευσε την αναμονή αυτή. Ζητούμενο 1: Προβλήματα πόλεων που οδηγούν σε κακή ποιότητα ζωής. 1) Μόλυνση ατμόσφαιρας. 2) Ρυθμοί ζωής ταχείς χωρίς απόλαυση δυνατοτήτων που προσφέρει η πόλη. 3) Υψηλό κόστος διαβίωσης. 4) Έλλειψη φυσικού περιβάλλοντος λόγω άναρχης δόμησης. 5) Ανωνυμία και απουσία γνήσιων διαπροσωπικών σχέσεων. 6) Εργασιακή αβεβαιότητα λόγω υπερκορεσμού των επαγγελμάτων. 7) Βία, εγκληματικότητα που προκαλούν ανασφάλεια, φόβο και καθιστούν την απομόνωση λύση. 8) Ψυχική μοναξιά λόγω του ανταγωνιστικού περιβάλλοντος και της ατομιστικής τάσης. 9) Έλλειψη υποδομών (πεζοδρόμια, δρόμοι, πάρκα, αποχέτευση). 10) Συνωστισμός στα μέσα μεταφοράς και απώλεια χρόνου στις διανυόμενες αποστάσεις. 11) Αισθητική κακή λόγω του γκρίζου των πόλεων και των προσώπων. 12) Διατροφή εξαρτώμενη από τα βιομηχανοποιημένα προϊόντα. Ζητούμενο 2: Προτάσεις αναβάθμισης 1) Δημιουργία υποδομών απ’ την Πολιτεία με τη συμβολή οργανώσεων πολιτών (δεντροφύτευση, κατασκευή πάρκων, πεζοδρόμων). 2) Αστυνόμευση για αντιμετώπιση της βίας και φαινομένων παθογένειας. 3) Αυτενέργεια των πολιτών με καλλιέργεια λαχανικών σε κήπους για βελτίωση της διατροφικής ποιότητας. 4) Επιλογή ακόρεστων επαγγελματικών κλάδων, ώστε η αβεβαιότητα και η ανεργία να αποφευχθεί. 5) Δραστηριοποίηση πολιτών για να δοθεί χρώμα στην πόλη (ζωγραφική, γλυπτική, συμμετοχή σε ανακατασκευή – αναμόρφωση κτηρίων). 6) Επιδίωξη ουσιαστικών διαπροσωπικών σχέσεων με απαλλαγή από τον υλισμό, την ιδιοτέλεια. 7) Επαναπροσδιορισμός των αξιών και ιεράρχηση των αληθινών αναγκών. 8) Κατανομή του χρόνου, τέτοια, ώστε να υπάρχει ελεύθερος χρόνος για κάλυψη προσωπικών ψυχοπνευματικών αναγκών. 9) Αποκέντρωση με επιστροφή στον τόπο καταγωγής και κίνητρο εργασιακό – οικονομικό.
ΜΕΣΣΙΑΝΙΣΜΟΣ ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Προσδιορισμός της έννοιας: Ο Μεσσίας έχει το νόημα του σωτήρα και λυτρωτή, του θεόσταλτου, δηλαδή προσώπου, που μπορεί να οδηγήσει την ανθρωπότητα στη γη της επαγγελίας. Παραδείγματα: • Καταπιεσμένοι λαοί αναζητούν στο πρόσωπο ενός ηγέτη την ελπίδα για αλλαγή της μοίρας τους. Ο Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα και ο Λένιν στη Σοβιετική Ένωση ενσάρκωσαν τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Σωτήρα, του Καθοδηγητή και Ρυθμιστή του εθνικού πεπρωμένου. • Άνεργοι και εξαθλιωμένοι, εξόριστοι του κυριάρχου πολιτικοοικονομικού συστήματος αναζητούν μεσσίες που θα απονείμουν τη δικαιοσύνη. Τέτοιες λαϊκές μάζες επέτρεψαν και ευλόγησαν την αναρρίχηση στην εξουσία των Ναζί. • Ο μεσσιανισμός επιστρατεύεται ως μέσο διασφάλισης της εθνικής συνοχής έναντι των πολιτικών θρησκευτικών ή εθνικών εχθρών. Το δόγμα των Εβραϊων ως μέσο συσπείρωσης έναντι του παλαιστινιακού κινδύνου, οι Η.Π.Α. ως ενσάρκωση του Σατανά για τους φανατικούς ισλαμιστές, που αισθάνονται απειλή από το δυτικό τρόπο ζωής επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή. • Μεσσίας είναι ο νεοερχόμενος προπονητής της ομάδας που ως δια μαγείας θα λύσει όλα τα αγωνιστικά της προβλήματα, εξαλείφοντας τις προστριβές των οπαδών της διοίκησης της. • Ακόμη και στην προσωπική τους ζωή, πολλοί περιμένουν μεσσίες. Είναι σύνηθες το όνειρο των νέων που περιμένουν να κερδίσουν το λαχείο ή να κληρονομήσουν έναν πλούσιο συγγενή. Παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξη του μεσσιανισμού Ψυχολογικό υπόβαθρο του ατόμου • Μεταφυσικά στηρίγματα για την κάλυψη της ανασφάλειας: άτομα καταπιεσμένα, υποτιμημένα και ανασφαλή αδυνατούν να επιστρατεύσουν την αυτοπεποίθηση και την αυτενεργό δυναμική δράση ως μέσο αποτίναξης των κάθε λογής δεσμών τους. Ευεπίφορα στη μοιρολατρία αναζητούν τους από μηχανής Θεούς και μεταφυσικά στηρίγματα εκποιώντας την ελευθερία τους. • Εκποίηση της εσωτερικής ελευθερίας για την απόκτηση δύναμης: σε μια εποχή ρηχότητας και αποπνευμάτωσης πολλοί άνθρωποι έχουν μια συγκεχυμένη και συχνά διαστρεβλωμένη αντίληψη για την ελευθερία. Συλλαμβάνουν μόνο το εξωτερικό περίβλημα της νοώντας την ως κοινωνική επιβολή ή απεριόριστη καταναλωτική δυνατότητα αγνοώντας τις εσωτερικές της διαστάσεις. Ο θεός του τζόγου είναι ο μόνος που μπορεί να μας απελευθερώσει από τα δεσμά της ανάγκης. • Αμάθεια, εξασθένιση κρίσης, ευπιστία, παραλογισμός: οι τάσεις αναζήτησης υπερβατικών, εξωλογικών ερμηνειών του κόσμου από τα άτομα βρίσκονται σε αντιστρόφως ανάλογη σχέση με το βαθμό της πνευματικής συγκρότησης και καλλιέργειάς τους. Η αμάθεια συνδέεται με τη ρευστότητα της σκέψης, την ευπιστία, την εξασθένηση της κρίσης και τον παραλογισμό. Ο πνευματικός μαρασμός υποβιβάζει τα άτομα από αυτόφωτους πνευματικούς οργανισμούς σε ετερόφωτα σώματα που εξαρτούν την ύπαρξη τους από μεσσίες-σωτήρες. • Κρίση αξιών-Αδυναμία ιδεολογικού προσανατολισμού: η εποχή μας έχει ένα μεταβατικό χαρακτήρα με κύρια χαρακτηριστικά την κατάρρευση ιδεολογιών και την εξάπλωση ενός μωσαϊκού ιδεολογημάτων, που εναλλάσσονται ταχύτατα δημιουργώντας ένα κλίμα σύγχυσης, αντιφάσεων και ηθικής ρευστότητας. Από τη μια υπάρχουν οι μηδενιστές που κρατούν τη σημαία της αμφισβήτησης και της απομυθοποίησης πιστοί στο πνεύμα της εποχής. Από την άλλη οι πιστοί της θεολογίας που κάνουν απέλπιδες προσπάθειες να χτίσουν αναχώματα στο σαθρό έδαφος των καιρών μας. • Μεσσιανισμός ως αντίβαρο στην ομογενοποίηση των πολιτισμών: η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την οικουμενικότητα και τη συνένωση των λαών κάτω από την κοινή εμβέλεια ενός παγκόσμιου πολιτικού και πολιτιστικού προτύπου. Όταν όμως η παγκοσμιοποίηση θα ενδυναμώνει από την αισχροκέρδεια των πολιτικών, τόσο οι λαοί θα γίνονται φοβισμένοι και μισαλλόδοξοι. • Εξαθλίωση, ανισότητες: η σωτηρολογία καρπίζει σε ένα κοινωνικό έδαφος με έντονες οικονομικές και ταξικές ανισότητες. Άτομα εξαθλιωμένα, περιθωριοποιημένα και αδύναμα να επιβιώσουν και να αναδειχτούν στον κοινωνικό στίβο αναζητούν σε εκπροσώπους εξτρεμιστικών δογμάτων που προβάλλονται ως επίδοξοι μεσσίες. Συμφέροντα Πολιτικά: σε αυταρχικά καθεστώτα χωρίς λαϊκό έρεισμα εξαπλώνεται ο μεσσιανισμός με τη μορφή της εξιδανίκευσης πολιτικών ιδεολογημάτων και την προσωπολατρία ηγετών. Εικόνες του ηγέτη πατέρα αναρτημένες παντού, πύρινοι λόγοι που παρουσιάζουν δογματικές θέσεις ως εκπορευόμενες από αιώνιους νόμους και βουλήσεις μεταφυσικές αδρανοποιούν τη σκέψη των ανθρώπων και τους μετατρέπουν σε άμορφη μάζα υποταγμένη στις προσταγές του Μεσσία. Θρησκευτικά: αιρέσεις παγιδεύουν τη σκέψη των πιστών. Καλλιεργούν τον εσχατολογικό φόβο της καταστροφής του κόσμου και προτείνουν την προσήλωση στο δόγμα τους ως σανίδα σωτηρίας. Με αυτόν τον ψυχολογικό εκβιασμό αυξάνουν τα στρατολογημένα μέλη τους και εξαπλώνουν την επιρροή τους.
Ολικό διαγώνισμα στη βιολογία γενικής παιδείας, Απρίλης 2012 Επιμέλεια: Σημαιουδάκη Ελευθερία Όνομα:………………………………………………………………………………… ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμίας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή λέξη ή φράση, η οποία συμπληρώνει σωστά την ημιτελή πρόταση. 1. Για 20 μόρια όμοιων αντισωμάτων ισχύει: α. Συνολικά αποτελούνται από 80 πολυπεπτιδικές αλυσίδες β. Αποτελούνται από 20 βαριές και 60 ελαφριές αλυσίδες στο σύνολό τους γ. Μπορούν να συνδεθούν με μια ευρεία γκάμα αντιγόνων δ. Η δράση τους στο αίμα και τη λέμφο του οργανισμού συνιστά την κυτταρική ανοσία Μονάδες 5 2. Ασθένεια που προκαλείται από προκαρυωτικό οργανισμό είναι η: α. ασθένεια του ύπνου β. τρυπανόσωμα γ. καντιτίαση δ. σύφιλη Μονάδες 5 3. Τα φυτά προσλαμβάνουν τον άνθρακα και το άζωτο με τη μορφή: α. γλυκόζης και αμμωνίας αντίστοιχα β. γλυκόζης και νιτρικών ιόντων αντίστοιχα γ. διοξειδίου του άνθρακα και νιτρικών ιόντων αντίστοιχα δ. διοξειδίου του άνθρακα και αμμωνίας αντίστοιχα Μονάδες 5 4. Μικροοργανισμοί κατατάσσονται στο είδος Vibrio cholerae με βάση: α. Το μειξιολογικό κριτήριο β. Το τυπολογικό κριτήριο γ. Συνδιασμό των δυο κριτηρίων δ. Κανένα από τα δυο κριτήρια Μονάδες 5 5. Ερημοποίηση μπορεί να προκληθεί από: α. Την όξινη βροχή β. Την αποψίλωση των δασών γ. Τις πυρκαγιές και την υπερβόσκηση δ. Όλα τα παραπάνω Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 1. Ποιοι οργανισμοί επιτελούν κυτταρική αναπνοή, ποια είναι η διαδικασία αυτή και ποια τα αποτελέσματά της; Πώς σχετίζεται η διαδικασία αυτή με τις απώλειες ενέργειας μεταξύ τροφικών επιπέδων σε ένα οικοσύστημα; Μονάδες 7 2. Γιατί η δράση της φυσικής επιλογής αναφέρεται στο επίπεδο του πληθυσμού και όχι του ατόμου; Μονάδες 6 3. Με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει η διάγνωση του AIDS; Μονάδες 5 4. Ποια είναι τα αίτια του φαινομένου του θερμοκηπίου; Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 3ο Α. Ο Γιάννης και η Ελένη μολύνθηκαν ταυτόχρονα από το βακτήριο του τετάνου ενώ έπαιζαν σε ανεγειρόμενη οικοδομή. Ο Γιάννης διέθετε ήδη ανοσία για το βακτήριο, ενώ η Ελένη όχι, οπότε της χορηγήθηκε αντιτετανικός ορός. α. Με ποιους τρόπους θα μπορούσε να έχει αποκτήσει ανοσία ο Γιάννης; Αναφέρετε τα κύτταρα του ανοσοβιολογικού συστήματος του Γιάννη, τα οποία έδρασαν προσφέροντας ανοσία. Μονάδες 6 β. Τι είναι ο αντιτετανικός ορός και πώς έδρασε στην περίπτωση της Ελένης; Μονάδες 3 Β. Το αντιβιοτικό πενικιλίνη ανακαλύφθηκε τυχαία από το Φλέμινγκ το 1929 . α. Ποιος είναι ο μηχανισμός δράσης του; Μονάδες 2 β. Πώς θα εξηγούσε ο Λαμάρκ και πώς ο Δαρβίνος την ανθεκτικότητα που έχει αναπτύξει το βακτήριο Staphylococcus aureus στην πενικιλίνη; Μονάδες 6 Γ. Στο διάγραμμα που ακολουθεί απεικονίζεται η μεταβολή των πληθυσμών του φυτοπλαγκτού και του ζωοπλαγκτού υδάτινου οικοσυστήματος, πριν και μετά την περίοδο των βροχοπτώσεων. Στο οικοσύστημα αυτό παρατηρείται θάνατος πολλών ψαριών από ασφυξία.
ΦΥΣΙΚΗ Α’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΠΑΛΑΛΗΠΤΙΚΟ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: ΘΕΜΑ Α (5x5=25) 1. Όταν ενα σώμα ισορροπεί τότε: a. Η συνησταμένη των δυνάμεων που του ασκούνται είναι μηδέν άρα το σώμα είναι ακίνητο. b. Εκτελεί ευθύγραμμη ομαλή κίνηση. c. Η συνησταμένη των δυνάμεων που του ασκούνται είναι διαφορετική απο το μηδέν. d. Δεν του ασκείται καμια δύναμη. 2. Στην ευθύγραμμη ομαλή κίνηση: a. Το κινητό κινείται σε ευθεία γραμμή. b. Η ταχύτητα είναι ανάλογη του χρόνου. c. Η μέση ταχύτητα συμνίπτει με την στιγμιαία. d. Η επιτάχυνση του κινητού είναι σταθερή. 3. Ένα σώμα ανεβαίνει κατακόρυφα με σταθερή ταχύτητα, υπό την επίδραση δύναμης F. Ισχύει: a. WF = WB b. WF = - WB c. WF > WB d. WF < WB 4. Η επιτάχυνση της βαρύτητας ( g ) εξαρτάται από: a. Το υψόμετρο και το γεωγραφικό πλάτος. b. Το υψόμετρο και την μάζα του σώματος. c. Τον όγκο και την πυκνότητα του σώματος. d. Τη μάζα και τον όγκο του σώματος. 5. Σ’ένα διάγραμμα ταχύτητας- χρόνου ( u(t) ) η κλίση της ευθείας είναι ίση με: a. Το διάστημα που έχει διανύσει το κινητό. b. Την μέση ταχύτητα του κινητού. c. Την επιτάχυνση του κινητού. d. Την μετατόπιση του κινητού. ΘΕΜΑ Β 1. Στο παρακάτω διάγραμμα ταχύτητας- χρόνου απεικονίζεται η κίνηση ενός κινητού σε χρονικό διάστημα 20sec. a. Χαρακτηρίστε το είδος της κίνησης και την κατέυθυνση κίνησης του σώματος σε κάθε επιμέρους χρονικό διάστημα. b. Να βρεθεί η επιτάχυνση του σώματος σε κάθε χρονικό διάστημα. (5+4) 2. Σώμα μάζας m=4kg αφήνεται να πέσει από ύψος h=10m. Να βρεθούν : a. Η ταχύτητα του σώματος όταν αυτό φτάσει στο έδαφος. b. Σε πόσο χρόνο θα φτάσει το σώμα στο έδαφος. Δίνεται g=10 m/s2 (4+4) 3. Σώμα ανέρχεται προς τα πάνω υπό την επίδραση δύναμης F έχοντας σταθερή ταχύτητα. Κάποια χρονική στιγμή ασκούμε στο σώμα οριζόντια δύναμη F’ όπως φαινεται στο σχήμα. F F’ Η κίνηση του σώματος πλέον θα είναι: a. Ευθύγραμμη ομαλά επιταχυνόμενη. b. Ευθύγραμμη ομαλή. c. Ευθύγραμμη ομαλά επιβραδυνόμενη. Να διακιολογήσετε την απάντηση σας. (2+5) ΘΕΜΑ Γ Σώμα μάζας m=4kg κινείται υπό την επίδραση δύναμης F η οποία μεταβάλλεται με την απόσταση x σύμφωνα με την σχέση F= 20+ 4x (SI). H F σχηματίζει γωνία θ=60ο με το οριζόντιο επίπεδο. Ο συντελεστής τριβής ολίσθησης μεταξύ σώματος και επιπέδου είναι μ=0,1. a. Να σχηματισθούν και να αναλυθούν οι δυνάμεις που ασκούνται στο σώμα. b. Από τη θέση x1= 1m έως τη θέση x2= 5m να βρεθούν: i. Το έργο της δύναμης F. ii. To έργο της τριβής Τ. Δίνεται g=10m/s2 (6+8+11) ΘΕΜΑ Δ Σώμα μάζας m=2kg βρίσκεται σε θέση Α επιπέδου με συντελεστή τριβής ολίσθησης μ=0,1. Στο σώμα ασκείται οριζόντια δύναμη F=32N οπότε αυτό αρχίζει να επιταχύνεται με σταθερή επιτάχυνση. Το σώμα κινείται μέχρι τη θέση Β οπότε και συναντάει το κεκλιμένο επίπεδο. Στο κεκλιμένο φτάνει μέχρι το σημείο Γ όπου και σταματάει. F a. Να βρεθεί η επιτάχυνση α. b. Αν η κινητική ενέργεια στο σημείο Β είναι ΚB=90J να βρεθεί η απόσταση ΑΒ c. Αν το σώμα φτάνει σε ύψος h στο κεκλιμένο επίπεδο και έπειτα σταματάει, να βρεθεί αυτό το ύψος. (8+8+9) Επιμέλεια: Σπανάκη Μαρία Φυσικός

Πέμπτη 19 Απριλίου 2012

Εξετάσεις προσομοίωσης Xημείας Θέμα Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Δίνονται τα στοιχεία 26Fe 11Na 21Sc 18Ar. Έγχρωμες ενώσεις σχηματίζουν τα στοιχεία: a. 26Fe 11Na b. 26Fe 18Ar c. 26Fe 21Sc d. 21Sc 18Ar Α2. Ένα αραιό διάλυμα του ΝaHSO4 μπορεί να έχει , στους 250C , pH ίσο με : a. 0 b. 4 c. 10 d. 7 Α3. Ποια από τα παρακάτω οξείδια είναι όξινα? a. Na2O , K2O b. BaO c. CO2,SO3 d. CaO A4. To ηλεκτρόνιο του ατόμου του υδρογόνου έχει ελάχιστη ενέργεια όταν βρίσκεται στην ενεργειακή στάθμη που αντιστοιχεί σε: a. n=1 b. n=2 c. n=4 d. n=7 A5. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος,αν η πρόταση είναι λανθασμένη. a. H προπανόλη είναι η μοναδική αλδεΰδη που δίνει την αλογονοφορμική αντίδραση. b. Η ενέργεια δεύτερου ιοντισμού στα αλκάλια είναι πολύ μεγαλύτερη από την ενέργεια πρώτου ιοντισμού. c. Η αφυδραλογόνωση του 2-χλωροβουτανίου δίνει ως μοναδικό προϊόν το 2 – βουτένιο. d. Η προσθήκη HNO3 σε ένα υδατικό διάλυμα HNO2 έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του βαθμού ιοντισμού του HNO¬2. e. To αντιδραστήριο Tollens oξειδώνει κετόνες. Θέμα Β Β1. Δίνονται τα στοιχεία 8Ο , 16S , 17Cl , 35Br a. Να γράψετε την ηλεκτρονιακή δόμηση των ατόμων τους σε θεμελιώδη κατάσταση. b. Να βρεθεί η θέση τους (περίοδος, τομέας , ομάδα) στον περιοδικό πίνακα. c. Να συγκρίνετε τα στοιχεία S και Cl ως προς την ατομική τους ακτίνα. d. Να γράψετε τους ηλεκτρονιακούς τύπους κατά Lewis των παρακάτω ενώσεων: I. SO2Cl2 II. SO3 B2. Να αιτιολογήσετε τις επόμενες προτάσεις: a. Ένα διάλυμα HNO¬3 θα έχει μικρότερο pH από διάλυμα HNO2 της ίδιας συγκέντρωσης και θερμοκρασίας. b. Τα τροχιακά 2px και 2py έχουν το ίδιο μέγεθος. c. Η δεύτερη ενέργεια ιοντισμού είναι μεγαλύτερη από την πρώτη. d. Η αφυδάτωση μιας κορεσμένης μονοσθενούς αλκοόλης , είναι δυνατόν , να σχηματίσει αιθέρα. e. Για να διακρίνουμε αν μια ένωση είναι αλκίνιο ή αλκένιο χρησιμοποιούμε Νa ή Κ. Β3. Σε πέντε δοχεία περιέχονται οι ενώσεις : αιθανάλη , μεθανικό οξύ, αιθανόλη και αιθανικό οξύ. Να γράψετε πως μπορούμε να διακρίνουμε αυτές τις ενώσεις και να γραφούν οι αντιδράσεις. Θέμα Γ Γ1. Σε πέντε δοχεία 1,2,3,4,5 περιέχονται οι ενώσεις 2-βουτανόλη, αιθανικός αιθυλεστέρας , βουτανικό οξύ , αιθανάλη και1-εξίνιο. Σε κάθε δοχείο περιέχεται μόνο μια ένωση. Να προσδιορίσετε ποια ένωση περιέχεται στο κάθε δοχείο , αν γνωρίζεται ότι: i. Οι ενώσεις που περιέχονται στα δοχεία 1,3 δίνουν αλογονοφορμική αντίδραση. ii. Οι ενώσεις που περιέχονται στα δοχεία 2,3,5, αντιδρούν με μεταλλικό νάτριο και εκλύεται Η2. iii. Η ένωση που περιέχεται στο δοχείο 2 αντιδρά με Na2CO3 και εκλύεται αέριο CO2. iv. Η ένωση περιέχεται στο δοχείο 1 ανάγει το αντιδραστήριο Tollens. Γ2. Κορεσμένη οργανική ένωση (Α) με μοριακό τύπο C5 H12 O έχει τις εξής χημικές ιδιότητες : i. Αντιδρά με μεταλλικό νάτριο και εκλύεται Η2 (g) ii. Δίνει αλογονοφορμική αντίδραση. iii. Με αφυδάτωση στους 1700C παρουσία Η¬2SO4 παράγεται κύριο (Β) το οποίο με υδρόλυση παρουσία Η¬2SO4 , δίνει κύριο προϊόν (Γ) το οποίο δεν οξειδώνεται με διάλυμα ΚMnO4 χωρίς διάσπαση της ανθρακικής αλυσίδας της. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α,Β,Γ. Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας . Γ3. Να υπολογίσετε τον όγκο του διαλύματος Κ2Cr2O7 0,2M που χρειάζεται για την πλήρη οξείδωση 26,4 gr της ένωσης Α παρουσία Η2SO4. Δίνονται οι σχετικές μοριακές μάζες : C=12, H=1, O=16 Θέμα Δ Υδατικό δ/μα Δ1 όγκου 500ml περιέχει CH3NH2 1Μ και NaOH 10-2Μ σε θερμοκρασία 250C. a) Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση των ιόντων ΟΗ- και το βαθμό ιοντισμού της CH3NH2 στο διάλυμα Δ1. b) Στο διάλυμα Δ1 διαβιβάζονται 11,312 L αερίου υδροχλωρίου (STP) και προκύπτει διάλυμα Δ2 όγκου 500ml. Ποια είναι η τιμή pH του Δ2. c) Στο Δ2 προστίθεται 10gr στερεού NaOH και παράγεται διάλυμα Δ3 όγκου 500 ml. Ποια είναι η τιμή pH του Δ3. Δίνονται Κw=10-14 , Kb(CH3NH2)= 10-4¬¬¬ και οι σχετικές ατομικές μάζες : Να=23, Ο=16, Η=1

Δευτέρα 2 Απριλίου 2012

Eπεξήγηση όρων


Φονταμενταλισμός
Θεολογικό ρεύμα του αμερικανικού προτεσταντισμού, εχθρικό απέναντι στην επιστήμη, που στοχεύει στην επιστροφή στις εθνικές και θρησκευτικές παραδόσεις (Μ. Τριανταφυλλίδης).Γενικότερα, η τάση φανατικής προσήλωσης σε θρησκευτικές, πολιτικές και άλλες αρχές: μουσουλμανικός, ισλαμικός φονταμενταλισμός. Η λέξη αποτελεί μεταφορά στην ελληνική του γαλλικού fondamentalisme και του αγγλικού fundamentalism, λέξεις που ετυμολογούνται από το λατινικό fundamentum (= θεμέλιο).




Μεσσιανισμός
Η λέξη εμφανίζεται στα τέλη του 19ου αι. και αποτελεί μεταφορά στην ελληνική του γαλλικού messianisme (-isme = -ισμός), που σχηματίστηκε από την ελληνιστική λέξη Μεσσίας (< εβρ. masiah = χρισμένος με λάδι). Η πίστη στην ύπαρξη ή στη μελλοντική παρουσία ενός «μεσσία» - Υπερανθρώπου, ενός σωτήρα σε θρησκευτικό και κατ’ επέκταση σε εθνικό, πολιτικό ή κοινωνικό επίπεδο, δηλ. σ’ ένα πρόσωπο με εξαιρετικές ικανότητες (= «χαρισματικό ηγέτη»), το οποίο, όπως πιστεύεται, θα λυτρώσει το λαό ή το έθνος από τα προβλήματά του. Ο μεσσιανισμός δεν περιορίζεται στη θρησκεία. Διαποτίζει ως αντίληψη και ως προσδοκία (= μεσσιανική νοοτροπία, μοιρολατρική τάση) τον πολιτικό και κοινωνικό βίο κάποιων λαών, κατεξοχήν της Ανατολής, η ζωή (κοινωνική, πολιτική, πολιτιστική) των οποίων παρουσιάζεται συχνά τραγικά υποδεέστερη. Δημιουργεί άτομα ανασφαλή και ψυχολογικά εξαρτημένα, άβουλα, πειθήνια όντα - δηλ. «υπηκόους» και όχι «ενεργούς πολίτες» - ευνοεί την επικράτηση αυταρχικών – ολοκληρωτικών καθεστώτων, αδρανοποιεί τη σκέψη και την κριτική στάση και, κατ’ αυτό τον τρόπο, υποβιβάζει την αξία και αυτονομία του ανθρώπου ως ελεύθερου και αυτεξούσιου όντος.



Κομφορμισμός
Η τάση του ατόμου να προσαρμόζεται στις αντιλήψεις και τις συνήθειες της κοινωνίας στην οποία ανήκει – ακόμη κι αν δεν τον εκφράζουν. Μεταφορά του γαλλικού conformisme < ρ. conformer (= διαμορφώνω) < λατ. conformo (< cum + forma = μορφή).






1-5
: Σύγχρονη εκπαίδευση και προσωπικότητα του δασκάλου.

Η φυσιογνωμία τον δασκάλου

[ … … ] Ποια ακριβώς είναι, μέσα στο χαρακτηρολογικό πίνακα, η ιδιομορφία του δασκάλου; Πολλά γνωρίσματα της έχουν επισημάνει όσοι έχουν συστηματικά μελετήσει το θέμα. Θα περιοριστώ σε τρία, τα κατά τη γνώμη μου, σπουδαιότερα.
1. Στόφα δασκάλου έχει εκείνος που παραμένοντας ενήλικος μπορεί να γίνεται παιδί – και κάθε χρόνο, με τα νέα παιδιά που έρχονται στα χέρια του, να γίνεται ένα νέο παιδί. [ … … ] Ο δάσκαλος λοιπόν πρέπει ακριβώς να καταλαβαίνει, να μιλεί αυτή τη γλώσσα, για να συνεννοείται με τους νέους, για να μπορεί να έρχεται πολύ κοντά τους και να τους παραστέκεται στις δυσκολίες που θα βρουν πορευόμενοι την (ανώμαλη και επικίνδυνη) οδό της ζωής. Όσοι βλέπουν με σκεπτικισμό τούτο το "πλησίασμα" και κάποτε ανησυχούν για τις συνέπειές του, θα αναθεωρήσουν τη στάση τους άμα σκεφτούν ότι, εάν δεν πάμε κοντά στο παιδί, δε θα το φέρουμε ποτέ κοντά μας, και όσο μακριά του στεκόμαστε, τόσο και εκείνο θα σταθεί πιο μακριά από μας. Με αυτό το πρίσμα θεωρούμενο το έργο τον δασκάλου είναι σήμερα πολύ πιο δύσκολο από όσο ήταν στις άλλες εποχές. Γιατί με τον ιλιγγιώδη ρυθμό που εξελίσσονται σήμερα οι κοινωνίες μας, η απόσταση (όχι χρόνου, αλλά αντιλήψεων και διαθέσεων "νοοτροπίας"), που χωρίζει τη μια γενεά από την άλλη έχει γίνει εκπληκτικά μεγάλη. Ο κόσμος δεν είναι πια ο δικός τους και για να μετατεθεί κανείς στη δική τους "πραγματικότητα", όπως μόνο ο αληθινός δάσκαλος μπορεί να το κάνει, είναι σωστός άθλος. Ποτέ δεν ήταν το παιδευτικό λειτούργημα τόσο δύσκολο όσο σήμερα.
2. Το δεύτερο που ζητούμε από το δάσκαλο είναι: στις σχέσεις του με το μαθητή σ’ ένα στόχο να βλέπει πάντοτε σταθερά -πώς να αχρηστέψει τον εαυτό του. [ … … ] Επιτυχημένος είναι εκείνος ο δάσκαλος που έκανε με το έργο του τόσο ώριμο το μαθητή του, ώστε εκείνος να μην τον χρειάζεται πια. Αυτό είναι το μεγάλο κατόρθωμα, ο θρίαμβος του δασκάλου: να κάνει το νέο άνθρωπο σε τέτοιο βαθμό αυθύπαρκτο και ανεξάρτητο -στον τρόπο που μεθοδεύει τις παρατηρήσεις και τις σκέψεις του, που κάνει τις εκτιμήσεις του, που καταρτίζει το πρόγραμμα δράσης του, που βλέπει και σημασιολογεί τον κόσμο και τη ζωή – ώστε να μην έχει πλέον ανάγκη τη χειραγώγηση κανενός άλλου, ούτε φυσικά του δασκάλου του. Πώς γίνεται αυτός όμως ο διανοητικός και ηθικός απογαλακτισμός; Πρώτα πρέπει να τον θελήσει και να τον επιδιώξει ο δάσκαλος, πράγμα πολύ σπάνιο, άμα συλλογιστεί κανείς πόσο εγωιστής και ματαιόδοξος, δεσποτικός και αδιάλλακτος, γίνεται ο άνθρωπος, όταν συμπεριφέρεται προς τους άλλους από "θέσιν ισχύος". Και έπειτα πρέπει να μπορεί να τον επιτύχει, γιατί πολύ λίγοι είναι ικανοί για ένα τέτοιο λεπτό και δύσκολο έργο. Κλασικό και απαράμιλλο υπόδειγμα δασκάλου από αυτή την άποψη θα παραμείνει ο αρχαίος Σωκράτης (όπως τον παρουσιάζουν τα κείμενα των μαθητών του, του Πλάτωνα και του Ξενοφώντα). Αυτός – έλεγε στους νέους που του ζητούσαν τα φώτα του - δεν ξέρει τίποτα και όπως η μητέρα του, η Φαιναρέτη η μαμή, ξεγεννούσε τις επίτοκες μητέρες, δεν γεννούσε τα παιδιά που έφερνε στον κόσμο, το μόνο που μπορούσε και εκείνος να τους προσφέρει, είναι να τους παρασταθεί στον πνευματικό τοκετό, για να γεννήσουν υγιείς ιδέες, όχι ανάπηρα πλάσματα. Η "μαιευτική" λοιπόν είναι η μέθοδος και η τέχνη τον αληθινού δασκάλου. Με αυτήν ό,τι μαθαίνει ο νέος είναι δική του, κατάσταση, όχι ξένη εισφορά. Κάτι περισσότερο: με αυτή μαθαίνει το "πώς να μαθαίνει", μόνος και αυτοδύναμος. Το πώς επομένως θα πάψει να χρειάζεται το δάσκαλο.
3. Άφησα τελευταία την κύρια ιδιότητα (ορθότερα: την πρώτη αρετή) του δασκάλου: την αγάπη του στο παιδί.
[ … … ] Είναι απίστευτο με πόση αγάπη (ανιδιοτελή, θερμή, αφειδώλευτη) αφοσιώνεται ο αληθινός δάσκαλος στους μαθητές του. Το παιδί που του εμπιστεύτηκαν να διδάξει, γίνεται ο άξονας της ζωής του, αυτό της δίνει το περιεχόμενο και το νόημά της. Έχουμε και στο κεφάλαιο τούτο της ψυχολογίας του δασκάλου ένα κλασικό και απαράμιλλο υπόδειγμα: την άγια μορφή του Pestalozzi[1] σε ένα ατελείωτο έργο του ("ο άρρωστος Pestalozzi προς το υγιές Κοινόν", 1812) εξομολογείται: «Όταν μέσα στη συναίσθηση της μεγάλης καταστροφής, μέσα στην πιο μεγάλη αγανάκτησή μου για όσα με περιτριγύριζαν, έβρισκα ένα παιδί στο δρόμο και το ‘βαζα κοντά στο στήθος μου και το μάτι του εσωτερικού του ουρανού μόλις έστω άγγιζε το σκληρό μου βλέμμα, τότε χαμογελούσε αμέσως το μάτι μου όπως το μάτι τον παιδιού και ξεχνούσα ουρανό και γη, ξεχνούσα ακόμη – θα ‘λεγα – και του Θεού και των ανθρώπων τη δικαιοσύνη και ζούσα μέσα στη μακαριότητα της ανθρώπινης φύσης και της αγίας αθωότητάς της, έτσι καθώς χαιρόμουν κυριολεκτικά, ή μάλλον ξανάβρισκα τον εαυτό μου μέσα στο παιδί που κρατούσα πάνω στο στήθος μου. Ξαναχαιρόμουν τότε πάλι με βαθιά συγκίνηση για την ύπαρξη μου με την άγια χαρά που έβαζε μέσα στην ερημωμένη μου ψυχή η ύπαρξη τον παιδιού που καθόταν πάνω μου». Ας προσέξουμε σ’ αυτήν τη θαυμάσια σελίδα τη φράση του μεγάλου Ελβετού: "Ξανάβρισκα τον εαυτό μου μέσα στο παιδί". Με την αγάπη που διεγείρει ανεξάντλητα την παιδαγωγική ακτινοβολία, ο αληθινός δάσκαλος ξαναβρίσκει τον εαυτό τον μέσα στο παιδί.
Ε. Π. Παπανούτσος, "Οι δρόμοι της ζωής".


Ασκήσεις :
1. Με βάση τους πλαγιότιτλους να συνθέσετε την περίληψη τον κειμένου (100 – 120 λέξεις).
(μονάδες 25)
2. Να αναπτύξετε σε κείμενο έκτασης δύο παραγράφων την άποψη του συγγραφέα: «επιτυχημένος είναι ο δάσκαλος που έκανε με το έργο του, τόσο ώριμο το μαθητή του, ώστε εκείνος να μην τον χρειάζεται πια».
Δημογραφικό πρόβλημα

Αύξηση του αριθμού των ηλικιωμένων *Χαρακτηρίζουν τις προηγμένες τις προηγμένες χώρες και την Ελλάδα

Υπερπληθυσμός
Ο πληθυσμός σφύζει από νεότητα *Χαρακτηρίζουν τις καθυστερημένες χώρες
Αίτια του προβλήματος
Η σύγχρονη οικογένεια αρκείται σε ένα –δυο παιδιά
Η αύξηση των διαζυγίων
Η απαλλαγή από θρησκευτικές προκαταλήψεις-αντισύλληψη
Ο οικογενειακός προϋπολογισμός
Η νομιμοποίηση των αμβλώσεων
Το υψηλό κόστος της ανατροφής των παιδιών
Η μη ουσιαστική οικονομική ενίσχυση των πολύτεκνων οικογενειών
Τα σύγχρονα ζευγάρια αποφεύγουν τις ευθύνες ανατροφής των παιδιών
Λειτουργεί ανασταλτικά η στροφή στις απολαύσεις της ζωής.Η σύγχρονη γυναίκα είναι πολυάσχολη επαγγελματικά και κουράζεται.

Τρόποι αντιμετώπισης

Ενημέρωση για τις επιπτώσεις της υπογεννητικότητας
Να προστατευθεί η μητρότητα
Χορήγηση ειδικής γονικής άδειας.
Κοινωνική μέριμνα για τις πολύτεκνες οικογένειες
Ιδρυση επαρκούς αριθμού βρεφονηπιακών σταθμών
Να τονωθεί ο θεσμός της οικογένειας\
ΒΙΑ- ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Προσδιορισμός εννοιών
Με τον όρο επιθετικότητα προσδιορίζουμε την έκφραση εχθρικής διάθεσης
προς το περιβάλλον μας. Συχνά, η διάθεση αυτή μορφοποιείται σε βία,
εγκληματικότητα, ανομία.
Με τον όρο βία εννοούμε κάθε εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς.
Συνίσταται στη χρήση δύναμης για την καταναγκαστική επιβολή σε άλλους.
Με τον όρο εγκληματικότητα προσδιορίζουμε την τάση για διάπραξη
εγκλήματος. Ως νομικός όρος έγκλημα νοείται κάθε πράξη που συνιστά
εκούσια παράβαση γραπτού νόμου και για την οποία προβλέπεται ποινή από
τον ποινικό κώδικα.
Με τον όρο τρομοκρατία δηλώνουμε τη συστηματική χρήση βίας εκ μέρους
ομάδων, οργανώσεων, μειονοτήτων ακόμα και στρατών ή μυστικών
υπηρεσιών με στόχο να εκφοβίσουν λαούς, κυβερνήσεις ή πολιτικούς
αντιπάλους προκειμένου να πετύχουν τους πολιτικούς τους στόχους.
Μιχαηλίδης Μ., Νταουλτζής Γ., Οικονόμου Π., Πανουτσοπούλου Π. Ραβδά Αν., Τσουκαντάς Αριστομένης
- 41 -
Εγκληματικότητα
α. Οι κοινωνικοί λόγοι που οδηγούν στο έγκλημα:
Η κρίση του θεσμού της οικογένειας: οι γονείς υπερεργάζονται => μειώνεται ο
χρόνος συμβίωσης και επικοινωνίας των μελών=> ελλιπής γονεϊκή φροντίδα
και αγωγή και μακροπρόθεσμα στρεβλή ή ανεπαρκής κοινωνικοποίηση των
παιδιών => μένουν έκθετα στις διαβρωτικές κοινωνικές επιδράσεις. Επιπλέον,
οι διαλυμένες οικογένειες, η ενδοοικογενειακή βία, ακόμη και ο
υπερπροστατευτισμός ευθύνονται για την αναπαραγωγή φαινομένων βίας.
Η διαρκής ιδεολογική προβολή της βίας ως μέσου επίλυσης των ανθρωπίνων
διαφορών: Τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, ο κινηματογράφος και τα
ηλεκτρονικά παιχνίδια ηρωοποιούν την αντικοινωνική συμπεριφορά και
εξοικειώνουν κυρίως τα άτομα νεαρής ηλικίας με βίαιες συμπεριφορές.
Η επικράτηση μιας κυρίαρχης ιδεολογίας ευνοεί την υλιστική αντίληψη ζωής,
καθώς προβάλλεται το «έχειν» και όχι το «είναι», ενώ παράλληλα το όραμα
για εύκολο και γρήγορο πλουτισμό γίνεται το βασικό πρόταγμα των
κοινωνιών. Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύσσονται σχέσεις ακραίου
ανταγωνισμού και αποθεώνονται το δόγμα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» και ο
«νόμος του ισχυρού».
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής στις μεγαλουπόλεις: Η αποξένωση, η ανωνυμία
και ο εγκλωβισμός στις γκρίζες τσιμεντουπόλεις εντείνουν την αντικοινωνική
συμπεριφορά, δυσχεραίνουν τον κοινωνικό και ποινικό έλεγχο,
ενδυναμώνουν τα αισθήματα ατομικισμού και αμβλύνουν την κοινωνική
συνείδηση.
Η έξαρση του φαινομένου της περιθωριοποίησης: Οι κοινωνικά
αποκλεισμένοι (όπως για παράδειγμα οι χρόνια άνεργοι, οι μετανάστες και
άλλοι) βιώνουν το έντονο χάσμα φτωχών και πλούσιων, αισθάνονται
αδικημένοι και, συχνά, χρησιμοποιούν ως μηχανισμό άμυνας, την καταφυγή,
σε περιθωριακές ομάδες με αντικοινωνική συμπεριφορά.
Η ένταξη των νέων σε παραβατικές ομάδες: Η ομάδα δίνει στα μέλη της μια
ταυτότητα, την αίσθηση αλληλοβοήθειας, της σιγουριάς και της αναγνώρισης
ότι ανήκουν κάπου -στοιχεία σημαντικά όταν αυτά απουσιάζουν από το
οικογενειακό, το σχολικό, το ευρύτερο κοινωνικό τους περιβάλλον.
_ιδακτικό Υλικό για τους Θεματικούς Κύκλους της Γ’ Λυκείου
42
β. Οι επιπτώσεις για τα άτομα αλλά και για το κοινωνικό σύνολο:
Το άτομο που εμπλέκεται σε παραβατικές ομάδες και συμπεριφορές
_ βιώνει, τις περισσότερες φορές, την περιθωριοποίηση και μια ζωή δίχως
αύριο, προοπτική και όνειρα
_ αποκτά μιαν αρνητική στάση απέναντι στα κοινωνικά δρώμενα
_ αρκετές φορές χάνει την αυτοεκτίμησή του
_ αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της σωματικής ακεραιότητας
_ σε περίπτωση αποκάλυψης και τιμωρίας της έκνομης συμπεριφοράς
ελλοχεύει ο κίνδυνος για διώξεις, ο εγκλεισμός σε σωφρονιστικά ιδρύματα
και ο κοινωνικός στιγματισμός ελλοχεύουν
Για το κοινωνικό σύνολο, οι συνέπειες των φαινομένων βίας είναι ευρύτερες,
καθώς σταδιακά
_ εδραιώνεται ένα κλίμα φόβου, ανασφάλειας, καχυποψίας και
εσωστρέφειας, που οδηγεί σε
_ απώλεια εμπιστοσύνης απέναντι στο συνάνθρωπο αλλά και στο κράτος,
στοιχεία διαλυτικά για την κοινωνική συνοχή
Μιχαηλίδης Μ., Νταουλτζής Γ., Οικονόμου Π., Πανουτσοπούλου Π. Ραβδά Αν., Τσουκαντάς Αριστομένης
- 43 -
γ. Παράγοντες που λειτουργούν ανασταλτικά στη βία
η οικογένεια:
_ εφόσον συμπαρίσταται στις καθημερινές ανησυχίες του νέου, τού ενισχύει
την αυτοπεποίθηση και του μαθαίνει να αυτοκυριαρχείται
_ βασικός στόχος της οικογένειας θεωρείται η ενδυνάμωση του χαρακτήρα
του νέου με αντιστάσεις, αξίες, αρχές και υπευθυνότητα, ώστε να μην
καταφεύγει στη λύση της παραβατικότητας
το σχολείο:
_ εκπαίδευση με ανθρωπιστικό χαρακτήρα που «οπλίζει» το νέο με
ανάλογες αρχές
_ ομαλή κοινωνικοποίηση
_ (αυτο)πειθαρχία
οι πνευματικοί άνθρωποι:
_ με το λόγο τους ευαισθητοποιούν και καταγγέλλουν
_ με τη στάση τους λειτουργούν ως πρότυπα κοινωνικής συμπεριφοράς
τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης οφείλουν:
_ να θεσπίσουν μορφές αυτοελέγχου, τηρώντας τον τυπικό και άτυπο
κώδικα δεοντολογίας
_ να περιορίσουν τις εκπομπές που προβάλλουν βίαιες σκηνές σε ώρες
υψηλής θεαματικότητας
_ να μην εκμεταλλεύονται τη βία ως μέσο προσέλκυσης των θεατών
η πολιτεία οφείλει:
_ να εφαρμόζει τη νομοθεσία
_ να επιβάλλει ποινές με πνεύμα ισοτιμίας
_ να συνδυάζει την επιείκεια με τη αυστηρότητα
_ να βελτιώσει το σωφρονιστικό σύστημα
_ να δημιουργήσει χώρους εκτόνωσης και πολιτιστικής υποδομής, ώστε οι
νέοι, κυρίως, άνθρωποι να έχουν δυνατότητες εποικοδομητικής
αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου τους και να μη βρίσκουν καταφύγιο σε
παραβατικές ομάδες και δράσεις
_ να αντιμετωπίσει τα κοινωνικά φαινόμενα και τα οικονομικά
προβλήματα, που γεννούν τη βία και την εγκληματικότητα
__