ΠΕΜΠΤΗ 19 ΜΑΪΟΥ 2011 *ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ*** *ΚΕΙΜΕΝΟ: Περιβάλλον και ρύπανση***

ΠΕΜΠΤΗ 19 ΜΑΪΟΥ 2011

*ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕ

ΠΕΜΠΤΗ 19 ΜΑΪΟΥ 2011

*ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ***

*ΚΕΙΜΕΝΟ: Περιβάλλον και ρύπανση***

Στη διάρκεια της παρουσίας του στη Γη, ο άνθρωπος θεώρησε το φυσικό περιβάλλον ως εχθρό που έπρεπε να υποτάξει, ως υπηρέτη που μπορούσε να χρησιμοποιήσει και ως τροφοδότη από τον οποίο εξαρτιόταν η επιβίωσή του. Έτσι, διαδοχικές γενιές ανθρώπων ασχολήθηκαν με την τιθάσευση ορισμένων στοιχείων της φύσης, την προστασία από πλημμύρες, την αποξήρανση ελών, την εκχέρσωση δασών κ.ο.κ. [...]. Σε ορισμένους πολιτισμούς, όπως σε εκείνους των δυτικών χωρών, ο άνθρωπος ανέπτυξε μια εγωκεντρική νοοτροπία για το φυσικό περιβάλλον και, αντί να θεωρεί τον εαυτό του μέρος του περιβάλλοντος, πίστεψε ότι αυτός υπερέχει από όλα τα άλλα πλάσματα της Δημιουργίας και ότι η υπόλοιπη φύση έχει δημιουργηθεί για τη δική του χρήση και απόλαυση. [...]

Μέχρι τα τέλη περίπου της δεκαετίας 1960-70, οι διάφορες κοινωνίες, σαγηνευμένες από το όραμα για ευμάρεια*^2 * και υλική απόλαυση που παρείχε η οικονομική ανάπτυξη, παρέβλεπαν τη βαθμιαία επιδείνωση του φυσικού περιβάλλοντος. Την αυξανόμενη ρύπανση των υδάτων και την ακαταλληλότητά τους για αναψυχή ή άλλες χρήσεις, τη βαθμιαία απώλεια της διαύγειας του ατμοσφαιρικού αέρα και τα αυξανόμενα αναπνευστικά προβλήματα και άλλες ενοχλήσεις που προκαλούσε η ατμοσφαιρική ρύπανση,

καθώς και τις άλλες αρνητικές επιπτώσεις της ρύπανσης, τα θεωρούσαν συνήθως ως επουσιώδη ή ως απαραίτητη θυσία για την επίτευξη ενός πολύ σημαντικότερου στόχου, αυτού της οικονομικής ανάπτυξης. Η τελευταία πιστευόταν ότι θα εξασφάλιζε σε όλους μια ζωή άνεσης και ελεύθερου χρόνου, τη δυνατότητα απασχόλησης με πολιτιστικές δραστηριότητες, τη γενική εκπαίδευση των ενηλίκων, την άριστη ιατρική περίθαλψη κ.ά. Η στροφή προς τον καταναλωτικό τρόπο ζωής, που επικράτησε εδώ και μερικές δεκαετίες, ενθάρρυνε τον άνθρωπο να προσανατολίσει την προσοχή και τη δραστηριότητά του στο πώς να παράγει και να καταναλώνει όσο γίνεται περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες. Παράλληλα, η εκπληκτική επιστημονική πρόοδος, που έλαβε χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, καλλιέργησε την

πεποίθηση ότι η επιστήμη μπορεί να επιλύσει όλα τα προβλήματα, μεταξύ των οποίων και τα περιβαλλοντικά.

Στο μεταξύ, γινόταν σε μεγάλο βαθμό αλόγιστη χρήση του περιβάλλοντος, που οδήγησε σε δραματική υποβάθμισή του σε πολύ μεγάλες περιοχές της γης. Ο άνθρωπος απορροφημένος από το στόχο της αύξησης της υλικής ευμάρειας και θαμπωμένος από τα επιτεύγματα της επιστήμης, χωρίς να το αντιλαμβάνεται, πριόνιζε το δέντρο πάνω στο οποίο κάθεται και από τους καρπούς του οποίου εξαρτάται η συντήρησή του.

Η αφύπνιση του κόσμου και των κυβερνήσεων ήταν απότομη. Η δυσανασχέτηση για την καταστροφή του περιβάλλοντος φαίνεται ότι βρισκόταν σε λανθάνουσα κατάσταση για αρκετά χρόνια και συσσωρευόταν. Άρχισε να εκδηλώνεται σχεδόν ξαφνικά με εκρηκτικό ρυθμό, καθώς πολλαπλασιάζονταν οι ειδήσεις για διάφορες περιβαλλοντικές καταστροφές καισυνειδητοποιήθηκε ότι οι ιδιότητες της φύσης, που οι οικονομολόγοι των περασμένων αιώνων αποκαλούσαν «πρωτογενείς και άφθαρτες», έχασαν σε μεγάλο βαθμό το δεύτερο από τα εν λόγω χαρακτηριστικά. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα το «φυσικό περιβάλλον» από αντικείμενο αδιαφορίας μετατράπηκε σε κρίσιμο θέμα. Τα φαινόμενα της καταστροφής του και του κοινωνικού και οικονομικού κόστους, που προκαλείται από αυτήν, βρέθηκαν ξαφνικά στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων. Για τις νεότερες ιδίως γενιές το «φυσικό περιβάλλον» άρχισε να αποτελεί νέο αντικείμενο λατρείας και νέα αφορμή για μαχητικές εκδηλώσεις. Διάφοροι, ειδικοί και μη, συμπεριφέρονται σαν προφήτες και προειδοποιούν ότι η ανθρωπότητα βαδίζει προς βέβαιη αυτοκαταστροφή και ότι ο homo sapiens παρόλο που μπόρεσε να προσαρμόσει τις εκάστοτε ανάγκες του στις συνθήκες, που επικρατούσαν κατά τις διάφορες φάσεις της μακράς παρουσίας του στη Γη, δε θα μπορούσε να εξακολουθήσει να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες γιατί αυτές μεταβάλλονται με εξαιρετικά γρήγορο ρυθμό.

Άρθρο από τον Τύπο σε διασκευή

*^1 *τιθάσευση = έλεγχος, υποταγή

*^2 *ευμάρεια = αφθονία υλικών αγαθών, άνεση, καλοπέραση

*^3 *homo sapiens = σοφός άνθρωπος

*ΘΕΜΑΤΑ***

*Α1.*Να γράψετε την περίληψη του κειμένου, που σας δόθηκε, χωρίς δικά σας σχόλια (100-120 λέξεις).

Μονάδες 25

*Β1.*Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων το περιεχόμενο της παρακάτω περιόδου της τρίτης παραγράφου του κειμένου: «Ο άνθρωπος απορροφημένος... συντήρησή του».

Μονάδες 15*

Β2.*Ποιον τρόπο και ποια μέσα πειθούς χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 5

*Β3.α)*Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις υπερέχει, απώλεια, ξαφνικά, βέβαιη, μεταβάλλονται. (Μονάδες 5)

*β)*Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις επιδείνωση, αυξανόμενη, επουσιώδη, ενθάρρυνε, πρόοδος. (Μονάδες 5)

*Β4.*Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο για την πρώτη παράγραφο.

Μονάδες 5

*Γ1.*Σε ημερίδα που οργανώνει το σχολείο σου, με θέμα την καταστροφή του περιβάλλοντος, έχεις οριστεί ως ομιλητής από το 15μελές μαθητικό συμβούλιο. Να εκθέσεις τις απόψεις σου για τους κινδύνους που απειλούν την υγεία του ανθρώπου εξαιτίας του προβλήματος αυτού και να προτείνεις τρόπους απόκτησης περιβαλλοντικής συνείδησης των νέων μέσα στη σχολική

κοινότητα. (500-600 λέξεις)

Μονάδες 40

Α)

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το κείμενο αναφέρεται στην καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και στην αντίδραση του σύγχρονου ανθρώπου. Στην αρχή ο συγγραφέας περιγράφει την αίσθηση της υπεροχής του ανθρώπου απέναντι στο φυσικό περιβάλλον. Στη συνέχεια, τονίζει ότι η επιθυμία για υλική ευμάρεια οδήγησε σε παραμέληση του περιβάλλοντος. Επιπλέον, σημειώνει ότι ο άνθρωπος σήμερα ενδιαφέρεται για καταναλωτισμό και την πρόοδο της επιστήμης. Παράλληλα, αναφέρεται στην κατάχρηση των φυσικών πόρων, που οδηγεί σε υποβάθμισή τους. Ακόμη επισημαίνει ότι το πρόβλημα αυτό προκάλεσε την αντίδραση πολιτών και κράτους, καθώς, όπως αναφέρει, έχει κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Τέλος, ο συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει προβληματισμός των νέων γιατί οι συνθήκες αλλάζουν ταχύτατα..

Β1)

Ο άνθρωπος, ανα τους αιώνες, είχε αποδοθεί στο κηνύγι της υλικήσ ευμάρειας και με τη βοήθεια των επιτευγμάτων της επιστήμης, χωρίς να το αντιληφθείι άρχισε να καταστρέφει το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει και από το οποίο εξαρτάται η επιβίωσή του. Ετσι με σκοπό τον υπερκαταναλωτισμό προσπάθησε να βρει την ευτυχία στα υλικά αγαθά και άρχισε να παράγει και να καταναλώνει χωρίς μέτρο , παραβλέποντας έτσι την σταδιακή καταστροφή του περιβάλλοντος. Σ’ αυτή την τάση είχε σύμμαχο του τη ραγδαία επιστημονική πρόοδο. Η άμετρη αυτή συμπεριφορά του, όμως, οδηγεί αναμφίβολα την ανθρωπότητα σε αυτοκαταστροφή.

Β2)

Ο τρόπος πειθούς που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο είναι η επίκληση στη λογική. Τα μέσα πειθούς είναι τα τεκμήρια και ειδικότερα τα παραδείγματα που αφορούν τον έλεγχο της φύσης από τον άνθρωπο, καθώς και τον πολιτισμό των δυτικών χωρών(«προστασία από

πλημμύρες, αποξήρανση ελών, εκχέρσωση δασών κ.ο.κ»)

Σημείωση: Η τελευταία περίοδος της παραγράφου «Σε ορισμένους….απόλαυση» θα μπορούσε να ληφθεί ως λογικό επιχείρημα που αφορά την εγωκεντρική νοοτροπία του ανθρώπου για το φυσικό περιβάλλον.

Β3)

α)

υπερέχει: ξεχωρίζει, ηγείται

απώλεια: καταστροφή, χάσιμο

ξαφνικά: απρόσμενα, αναπάντεχα,αιφνίδια

βέβαιη: σίγουρη, αναμφισβήτητη

μεταβάλλονται : αλλάζουν, μετατρέπονται

β)

επιδείνωση :βελτίωση, καλυτέρευση

αυξανόμενη: μειωμένη, περιορισμένη

επουσιώδη: ουσιώδη, βασική

ενθάρρυνε: αποθάρρυνε, απέτρεψε

πρόοδος: στασιμότητα, οπισθοδρόμηση

Β4)

Ενδεικτικός πλαγιότιτλος για την πρώτη παράγραφο είναι ο εξής: «Η αίσθηση υπεροχής του ανθρώπου έναντι του φυσικού περιβάλλοντος.»-«Η εντύπωση του ανθρώπου ότι εξουσιάζει τη φύση»

Γ1) Επικοινωνιακό πλαίσιο: Ζητείται ημερίδα επομένως χρειάζεται

Προσφώνηση : Κυρίες και κύριοι ,

Αγαπητοί συμμαθητές

Αποφώνηση: Ευχαριστώ για το χρόνο σας.

Πρόλογος

Αποτελεί γεγονός αναμφισβήτητο πως ο άνθρωπος κατάφερε να ξεπεράσει τις δεισιδαιμονίες που τον κατέτρεχαν ερμηνεύοντας διάφορα φυσικά φαινόμενα χάρη στις ανώτερες διανοητικές του ικανότητες. Αυτό το χάρισμα έδωσε ώθηση και άνθιση σ’ έναν αξιοθαύμαστο πολιτισμό που χαρακτηρίζεται από τη ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης –τεχνολογίας.

Με τον τρόπο αυτό χειραφετήθηκε από τη φύση, αλλά με την αλόγιστη και άμετρη συμπεριφορά του, σήμερα την έχει καταστρέψει και έρχεται, πλέον, αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη οικολογική κρίση από καταβολής κόσμου.. Κρίνεται λοιπόν, απαραίτητο να παρουσιαστούν οι κίνδυνοι που απειλούν

την υγεία του ανθρώπου και παράλληλα να προταθούν τρόποι απόκτησης οικολογικής συνείδησης.

Α΄ Ζητούμενο : Κίνδυνοι που απειλούν την υγεία του ανθρώπου

- Κίνδυνοι για τις επερχόμενες γενεές , επιπτώσεις στη φυσική υγεία (καρκινογενέσεις, καρδιακά, αναπνευστικά και πνευμονικά προβλήματα).

- Επιπτώσεις στην ψυχική υγεία (κλονισμός ψυχικής ισορροπίας, άγχος, επιθετικότητα, απώλεια πνευματικής ευεξίας, ηρεμίας)

- Εξαφάνιση ειδών διατροφής λόγω της εξάντλησης του καλλιεργήσιμου εδάφους και της εντατικής καλλιέργειας των υπαρχόντων εδαφών. Τα προϊόντα παρασκευάζονται από πολυεθνικές εταιρείες, με αποτέλεσμα οι τελευταίες να ελέγχουν έως και την παραγωγή τροφίμων στον πλανήτη.

- Οι κλιματολογικές μεταβολές έχουν και θα έχουν ολέθριες επιδράσεις στη ζωή του ανθρώπου.

- Η μόλυνση οδηγεί στην εξαφάνιση βασικών πηγών ζωής.

- Η εκπομπή ραδιενεργών στοιχείων και τα πυρηνικά απόβλητα προκαλούν μεγάλο κίνδυνο για το μέλλον της ανθρωπότητας

- Επέρχεται γενικότερη αλλοτρίωση, αφού ο άνθρωπος απομακρύνεται από το φυσικό τρόπο / ρυθμό ζωής.

- Η πρόκληση αλλαγών στο οικοσύστημα συμβάλλει στη δημιουργία νέων επικίνδυνων φαινομένων ( π.χ. τρύπα του όζοντος) με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται η υγεία των ανθρώπων προκαλώντας λοιμώξεις και ασθένειες.

Β΄ Ζητούμενο : Τρόποι απόκτησης περιβαλλοντικής συνείδησης των νέων μέσα στη σχολική κοινότητα.

- Ενημερωμένοι και καταρτισμένοι εκπαιδευτικοί που θα μεταδώσουν στους μαθητές το σεβασμόκαι τη φροντίδα για τη φύση.

- Ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των νέων για τις επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία του ανθρώπου.

- Κρίνονται απαραίτητα σχετικά σχολικά βιβλία, η ανάθεση εργασιών ( παρατήρηση και καταγραφή οικολογικών προβλημάτων), η επίσκεψη σε περιοχές που αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικά προβλήματα.

- Ενέργειες όπως : ανακύκλωση, αναδάσωση, καθαρισμός πάρκων, δασών, ακτών, δημιουργία σχολικών εντύπων για ενημέρωση συνδημοτών.

- Σύσταση περιβαλλοντικών ομάδων με σκοπό την κατανόηση της στενής σχέσης ανθρώπου-φύσης.

- - Δημιουργία μαθημάτων οικολογίας που θα κατανοήσουν το αίσθημα ευθύνης απέναντ9ι στη φύση, και να επιδιώξουν την αισθητική καλλιέργεια καθώς και την ενίσχυση της κριτικής.

Επίλογος

“Φτάσαμε σ’ ένα σημείο της ιστορίας που είναι απαραίτητο να κατευθύνουμε τις ενέργειές μας σ’ όλο τον κόσμο με περισσότερη προσοχή και φροντίδα για τις συνέπειες, που αυτές προκαλούν στο περιβάλλον. Η άγνοια και η αδιαφορία μπορούν να επιφέρουν εκτεταμένες και ανεπανόρθωτες ζημιές στο γήινο περιβάλλον από το οποίο εξαρτάται η ζωή και η ευημερία μας”.

Είναι, λοιπόν, ολοφάνερο πως ο άνθρωπος οφείλει να αντιληφθεί τη σπουδαιότητα της φύσης. Η αρμονία και η προστασία της φύσης θα μας χαρίσει μια ισορροπημένη ζωή,χωρίς ακρότητες και καταχρήσεις.

ΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ***

*ΚΕΙΜΕΝΟ: Περιβάλλον και ρύπανση***

Στη διάρκεια της παρουσίας του στη Γη, ο άνθρωπος θεώρησε το φυσικό περιβάλλον ως εχθρό που έπρεπε να υποτάξει, ως υπηρέτη που μπορούσε να χρησιμοποιήσει και ως τροφοδότη από τον οποίο εξαρτιόταν η επιβίωσή του. Έτσι, διαδοχικές γενιές ανθρώπων ασχολήθηκαν με την τιθάσευση ορισμένων στοιχείων της φύσης, την προστασία από πλημμύρες, την αποξήρανση ελών, την εκχέρσωση δασών κ.ο.κ. [...]. Σε ορισμένους πολιτισμούς, όπως σε εκείνους των δυτικών χωρών, ο άνθρωπος ανέπτυξε μια εγωκεντρική νοοτροπία για το φυσικό περιβάλλον και, αντί να θεωρεί τον εαυτό του μέρος του περιβάλλοντος, πίστεψε ότι αυτός υπερέχει από όλα τα άλλα πλάσματα της Δημιουργίας και ότι η υπόλοιπη φύση έχει δημιουργηθεί για τη δική του χρήση και απόλαυση. [...]

Μέχρι τα τέλη περίπου της δεκαετίας 1960-70, οι διάφορες κοινωνίες, σαγηνευμένες από το όραμα για ευμάρεια*^2 * και υλική απόλαυση που παρείχε η οικονομική ανάπτυξη, παρέβλεπαν τη βαθμιαία επιδείνωση του φυσικού περιβάλλοντος. Την αυξανόμενη ρύπανση των υδάτων και την ακαταλληλότητά τους για αναψυχή ή άλλες χρήσεις, τη βαθμιαία απώλεια της διαύγειας του ατμοσφαιρικού αέρα και τα αυξανόμενα αναπνευστικά προβλήματα και άλλες ενοχλήσεις που προκαλούσε η ατμοσφαιρική ρύπανση,

καθώς και τις άλλες αρνητικές επιπτώσεις της ρύπανσης, τα θεωρούσαν συνήθως ως επουσιώδη ή ως απαραίτητη θυσία για την επίτευξη ενός πολύ σημαντικότερου στόχου, αυτού της οικονομικής ανάπτυξης. Η τελευταία πιστευόταν ότι θα εξασφάλιζε σε όλους μια ζωή άνεσης και ελεύθερου χρόνου, τη δυνατότητα απασχόλησης με πολιτιστικές δραστηριότητες, τη γενική εκπαίδευση των ενηλίκων, την άριστη ιατρική περίθαλψη κ.ά. Η στροφή προς τον καταναλωτικό τρόπο ζωής, που επικράτησε εδώ και μερικές δεκαετίες, ενθάρρυνε τον άνθρωπο να προσανατολίσει την προσοχή και τη δραστηριότητά του στο πώς να παράγει και να καταναλώνει όσο γίνεται περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες. Παράλληλα, η εκπληκτική επιστημονική πρόοδος, που έλαβε χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, καλλιέργησε την

πεποίθηση ότι η επιστήμη μπορεί να επιλύσει όλα τα προβλήματα, μεταξύ των οποίων και τα περιβαλλοντικά.

Στο μεταξύ, γινόταν σε μεγάλο βαθμό αλόγιστη χρήση του περιβάλλοντος, που οδήγησε σε δραματική υποβάθμισή του σε πολύ μεγάλες περιοχές της γης. Ο άνθρωπος απορροφημένος από το στόχο της αύξησης της υλικής ευμάρειας και θαμπωμένος από τα επιτεύγματα της επιστήμης, χωρίς να το αντιλαμβάνεται, πριόνιζε το δέντρο πάνω στο οποίο κάθεται και από τους καρπούς του οποίου εξαρτάται η συντήρησή του.

Η αφύπνιση του κόσμου και των κυβερνήσεων ήταν απότομη. Η δυσανασχέτηση για την καταστροφή του περιβάλλοντος φαίνεται ότι βρισκόταν σε λανθάνουσα κατάσταση για αρκετά χρόνια και συσσωρευόταν. Άρχισε να εκδηλώνεται σχεδόν ξαφνικά με εκρηκτικό ρυθμό, καθώς πολλαπλασιάζονταν οι ειδήσεις για διάφορες περιβαλλοντικές καταστροφές καισυνειδητοποιήθηκε ότι οι ιδιότητες της φύσης, που οι οικονομολόγοι των περασμένων αιώνων αποκαλούσαν «πρωτογενείς και άφθαρτες», έχασαν σε μεγάλο βαθμό το δεύτερο από τα εν λόγω χαρακτηριστικά. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα το «φυσικό περιβάλλον» από αντικείμενο αδιαφορίας μετατράπηκε σε κρίσιμο θέμα. Τα φαινόμενα της καταστροφής του και του κοινωνικού και οικονομικού κόστους, που προκαλείται από αυτήν, βρέθηκαν ξαφνικά στο επίκεντρο των πολιτικών συζητήσεων. Για τις νεότερες ιδίως γενιές το «φυσικό περιβάλλον» άρχισε να αποτελεί νέο αντικείμενο λατρείας και νέα αφορμή για μαχητικές εκδηλώσεις. Διάφοροι, ειδικοί και μη, συμπεριφέρονται σαν προφήτες και προειδοποιούν ότι η ανθρωπότητα βαδίζει προς βέβαιη αυτοκαταστροφή και ότι ο homo sapiens παρόλο που μπόρεσε να προσαρμόσει τις εκάστοτε ανάγκες του στις συνθήκες, που επικρατούσαν κατά τις διάφορες φάσεις της μακράς παρουσίας του στη Γη, δε θα μπορούσε να εξακολουθήσει να προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες γιατί αυτές μεταβάλλονται με εξαιρετικά γρήγορο ρυθμό.

Άρθρο από τον Τύπο σε διασκευή

*^1 *τιθάσευση = έλεγχος, υποταγή

*^2 *ευμάρεια = αφθονία υλικών αγαθών, άνεση, καλοπέραση

*^3 *homo sapiens = σοφός άνθρωπος

*ΘΕΜΑΤΑ***

*Α1.*Να γράψετε την περίληψη του κειμένου, που σας δόθηκε, χωρίς δικά σας σχόλια (100-120 λέξεις).

Μονάδες 25

*Β1.*Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων το περιεχόμενο της παρακάτω περιόδου της τρίτης παραγράφου του κειμένου: «Ο άνθρωπος απορροφημένος... συντήρησή του».

Μονάδες 15*

Β2.*Ποιον τρόπο και ποια μέσα πειθούς χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 5

*Β3.α)*Να γράψετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις υπερέχει, απώλεια, ξαφνικά, βέβαιη, μεταβάλλονται. (Μονάδες 5)

*β)*Να γράψετε από ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις επιδείνωση, αυξανόμενη, επουσιώδη, ενθάρρυνε, πρόοδος. (Μονάδες 5)

*Β4.*Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο για την πρώτη παράγραφο.

Μονάδες 5

*Γ1.*Σε ημερίδα που οργανώνει το σχολείο σου, με θέμα την καταστροφή του περιβάλλοντος, έχεις οριστεί ως ομιλητής από το 15μελές μαθητικό συμβούλιο. Να εκθέσεις τις απόψεις σου για τους κινδύνους που απειλούν την υγεία του ανθρώπου εξαιτίας του προβλήματος αυτού και να προτείνεις τρόπους απόκτησης περιβαλλοντικής συνείδησης των νέων μέσα στη σχολική

κοινότητα. (500-600 λέξεις)

Μονάδες 40

Α)

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το κείμενο αναφέρεται στην καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος και στην αντίδραση του σύγχρονου ανθρώπου. Στην αρχή ο συγγραφέας περιγράφει την αίσθηση της υπεροχής του ανθρώπου απέναντι στο φυσικό περιβάλλον. Στη συνέχεια, τονίζει ότι η επιθυμία για υλική ευμάρεια οδήγησε σε παραμέληση του περιβάλλοντος. Επιπλέον, σημειώνει ότι ο άνθρωπος σήμερα ενδιαφέρεται για καταναλωτισμό και την πρόοδο της επιστήμης. Παράλληλα, αναφέρεται στην κατάχρηση των φυσικών πόρων, που οδηγεί σε υποβάθμισή τους. Ακόμη επισημαίνει ότι το πρόβλημα αυτό προκάλεσε την αντίδραση πολιτών και κράτους, καθώς, όπως αναφέρει, έχει κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Τέλος, ο συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει προβληματισμός των νέων γιατί οι συνθήκες αλλάζουν ταχύτατα..

Β1)

Ο άνθρωπος, ανα τους αιώνες, είχε αποδοθεί στο κηνύγι της υλικήσ ευμάρειας και με τη βοήθεια των επιτευγμάτων της επιστήμης, χωρίς να το αντιληφθείι άρχισε να καταστρέφει το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει και από το οποίο εξαρτάται η επιβίωσή του. Ετσι με σκοπό τον υπερκαταναλωτισμό προσπάθησε να βρει την ευτυχία στα υλικά αγαθά και άρχισε να παράγει και να καταναλώνει χωρίς μέτρο , παραβλέποντας έτσι την σταδιακή καταστροφή του περιβάλλοντος. Σ’ αυτή την τάση είχε σύμμαχο του τη ραγδαία επιστημονική πρόοδο. Η άμετρη αυτή συμπεριφορά του, όμως, οδηγεί αναμφίβολα την ανθρωπότητα σε αυτοκαταστροφή.

Β2)

Ο τρόπος πειθούς που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στην πρώτη παράγραφο είναι η επίκληση στη λογική. Τα μέσα πειθούς είναι τα τεκμήρια και ειδικότερα τα παραδείγματα που αφορούν τον έλεγχο της φύσης από τον άνθρωπο, καθώς και τον πολιτισμό των δυτικών χωρών(«προστασία από

πλημμύρες, αποξήρανση ελών, εκχέρσωση δασών κ.ο.κ»)

Σημείωση: Η τελευταία περίοδος της παραγράφου «Σε ορισμένους….απόλαυση» θα μπορούσε να ληφθεί ως λογικό επιχείρημα που αφορά την εγωκεντρική νοοτροπία του ανθρώπου για το φυσικό περιβάλλον.

Β3)

α)

υπερέχει: ξεχωρίζει, ηγείται

απώλεια: καταστροφή, χάσιμο

ξαφνικά: απρόσμενα, αναπάντεχα,αιφνίδια

βέβαιη: σίγουρη, αναμφισβήτητη

μεταβάλλονται : αλλάζουν, μετατρέπονται

β)

επιδείνωση :βελτίωση, καλυτέρευση

αυξανόμενη: μειωμένη, περιορισμένη

επουσιώδη: ουσιώδη, βασική

ενθάρρυνε: αποθάρρυνε, απέτρεψε

πρόοδος: στασιμότητα, οπισθοδρόμηση

Β4)

Ενδεικτικός πλαγιότιτλος για την πρώτη παράγραφο είναι ο εξής: «Η αίσθηση υπεροχής του ανθρώπου έναντι του φυσικού περιβάλλοντος.»-«Η εντύπωση του ανθρώπου ότι εξουσιάζει τη φύση»

Γ1) Επικοινωνιακό πλαίσιο: Ζητείται ημερίδα επομένως χρειάζεται

Προσφώνηση : Κυρίες και κύριοι ,

Αγαπητοί συμμαθητές

Αποφώνηση: Ευχαριστώ για το χρόνο σας.

Πρόλογος

Αποτελεί γεγονός αναμφισβήτητο πως ο άνθρωπος κατάφερε να ξεπεράσει τις δεισιδαιμονίες που τον κατέτρεχαν ερμηνεύοντας διάφορα φυσικά φαινόμενα χάρη στις ανώτερες διανοητικές του ικανότητες. Αυτό το χάρισμα έδωσε ώθηση και άνθιση σ’ έναν αξιοθαύμαστο πολιτισμό που χαρακτηρίζεται από τη ραγδαία ανάπτυξη της επιστήμης –τεχνολογίας.

Με τον τρόπο αυτό χειραφετήθηκε από τη φύση, αλλά με την αλόγιστη και άμετρη συμπεριφορά του, σήμερα την έχει καταστρέψει και έρχεται, πλέον, αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη οικολογική κρίση από καταβολής κόσμου.. Κρίνεται λοιπόν, απαραίτητο να παρουσιαστούν οι κίνδυνοι που απειλούν

την υγεία του ανθρώπου και παράλληλα να προταθούν τρόποι απόκτησης οικολογικής συνείδησης.

Α΄ Ζητούμενο : Κίνδυνοι που απειλούν την υγεία του ανθρώπου

- Κίνδυνοι για τις επερχόμενες γενεές , επιπτώσεις στη φυσική υγεία (καρκινογενέσεις, καρδιακά, αναπνευστικά και πνευμονικά προβλήματα).

- Επιπτώσεις στην ψυχική υγεία (κλονισμός ψυχικής ισορροπίας, άγχος, επιθετικότητα, απώλεια πνευματικής ευεξίας, ηρεμίας)

- Εξαφάνιση ειδών διατροφής λόγω της εξάντλησης του καλλιεργήσιμου εδάφους και της εντατικής καλλιέργειας των υπαρχόντων εδαφών. Τα προϊόντα παρασκευάζονται από πολυεθνικές εταιρείες, με αποτέλεσμα οι τελευταίες να ελέγχουν έως και την παραγωγή τροφίμων στον πλανήτη.

- Οι κλιματολογικές μεταβολές έχουν και θα έχουν ολέθριες επιδράσεις στη ζωή του ανθρώπου.

- Η μόλυνση οδηγεί στην εξαφάνιση βασικών πηγών ζωής.

- Η εκπομπή ραδιενεργών στοιχείων και τα πυρηνικά απόβλητα προκαλούν μεγάλο κίνδυνο για το μέλλον της ανθρωπότητας

- Επέρχεται γενικότερη αλλοτρίωση, αφού ο άνθρωπος απομακρύνεται από το φυσικό τρόπο / ρυθμό ζωής.

- Η πρόκληση αλλαγών στο οικοσύστημα συμβάλλει στη δημιουργία νέων επικίνδυνων φαινομένων ( π.χ. τρύπα του όζοντος) με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται η υγεία των ανθρώπων προκαλώντας λοιμώξεις και ασθένειες.

Β΄ Ζητούμενο : Τρόποι απόκτησης περιβαλλοντικής συνείδησης των νέων μέσα στη σχολική κοινότητα.

- Ενημερωμένοι και καταρτισμένοι εκπαιδευτικοί που θα μεταδώσουν στους μαθητές το σεβασμόκαι τη φροντίδα για τη φύση.

- Ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των νέων για τις επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία του ανθρώπου.

- Κρίνονται απαραίτητα σχετικά σχολικά βιβλία, η ανάθεση εργασιών ( παρατήρηση και καταγραφή οικολογικών προβλημάτων), η επίσκεψη σε περιοχές που αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικά προβλήματα.

- Ενέργειες όπως : ανακύκλωση, αναδάσωση, καθαρισμός πάρκων, δασών, ακτών, δημιουργία σχολικών εντύπων για ενημέρωση συνδημοτών.

- Σύσταση περιβαλλοντικών ομάδων με σκοπό την κατανόηση της στενής σχέσης ανθρώπου-φύσης.

- - Δημιουργία μαθημάτων οικολογίας που θα κατανοήσουν το αίσθημα ευθύνης απέναντ9ι στη φύση, και να επιδιώξουν την αισθητική καλλιέργεια καθώς και την ενίσχυση της κριτικής.

Επίλογος

“Φτάσαμε σ’ ένα σημείο της ιστορίας που είναι απαραίτητο να κατευθύνουμε τις ενέργειές μας σ’ όλο τον κόσμο με περισσότερη προσοχή και φροντίδα για τις συνέπειες, που αυτές προκαλούν στο περιβάλλον. Η άγνοια και η αδιαφορία μπορούν να επιφέρουν εκτεταμένες και ανεπανόρθωτες ζημιές στο γήινο περιβάλλον από το οποίο εξαρτάται η ζωή και η ευημερία μας”.

Είναι, λοιπόν, ολοφάνερο πως ο άνθρωπος οφείλει να αντιληφθεί τη σπουδαιότητα της φύσης. Η αρμονία και η προστασία της φύσης θα μας χαρίσει μια ισορροπημένη ζωή,χωρίς ακρότητες και καταχρήσεις.